Αν έχουμε μάθει ένα πράγμα μετά από δύο χρόνια πανδημίας, είναι ότι ο Covid-19 είναι ένας απρόβλεπτος ιός. Επομένως οποιαδήποτε προσπάθεια εκτίμησης της μελλοντικής του πορείας, διατρέχει πάντα ένα κίνδυνο να ατυχήσει. Μετά την Άλφα ήρθε η Δέλτα, μετά τη Δέλτα ήρθε η Όμικρον και προτού καλά καλά αποτιμήσουμε την Όμικρον μάθαμε για την υποπαραλλαγή Όμικρον 2. Την ίδια ώρα η επιστήμη «τρέχει» προασπίζοντας την ανθρωπότητα με εμβόλια και θεραπείες.
Στη φάση που είμαστε φλερτάρουμε όλοι με μόλυνση από την Όμικρον, κυρίως λόγω ενός αναπόφευκτου γεγονότος: Μέχρι να συντριβεί ο ιός, το ανοσολογικό τοπίο σε μεγάλο μέρος του κόσμου πρόκειται να αλλάξει σημαντικά. Πολύ περισσότεροι άνθρωποι θα έχουν κάποια ανοσία στον Covid-19 από ό,τι συνέβαινε πριν ξεκινήσει το κύμα της Όμικρον και πολλοί θα έχουν υβριδική ανοσία, ανοσία που προκαλείται δηλαδή από τον εμβολιασμό και τη μόλυνση. Σε αυτό οφείλεται τόσο η υψηλή μεταδοτικότητα της παραλλαγής όσο και το γεγονός ότι ευνοείται η επαναμόλυνση.
Ως αποτέλεσμα, ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι μετά το «σοκ» της Όμικρον, ο ιός μπορεί να κάνει ένα διάλειμμα, προσφέροντας μια ανάπαυλα στον κόσμο μετά τους δύσκολους μήνες των κυμάτων που πυροδότησαν οι παραλλαγές Δέλτα και Όμικρον, με τα εκατομμύρια κρούσματά τους, που ξεκίνησαν στις αρχές του περασμένου καλοκαιριού.
Οι απόψεις στην επιστημονική κοινότητα ποικίλουν, με τους πολλούς να μην ποντάρουν τόσο στο ενδεχόμενο ότι εφόσον έρθει αυτή η ανάπαυλα, θα σημάνει το πραγματικό τέλος στην πανδημία, το σημείο κατά το οποίο δηλαδή ο SARS-2 θα γίνει ενδημικός ιός. Και αυτό γιατί είναι πιθανή η εμφάνιση μιας νέας «παράξενης» παραλλαγής, με νέα κόλπα. Συμφωνούν όμως σε κάτι άλλο, ότι η συσσώρευση της ανοσίας στον πληθυσμό θα μπορούσε να επιβραδύνει τα πράγματα, τουλάχιστον για λίγο.
Ο ιός θα χάσει ορμή
«Λίγοι άνθρωποι θα είναι ”καθαροί”, χωρίς προστασία από τον εμβολιασμό ή τη φυσική μόλυνση, όταν τελειώσει το κύμα της Όμικρον», δήλωσε στο Statnews η Cecile Viboud, επιδημιολόγος μολυσματικών ασθενειών στο NIH Fogarty International Center, με τον ερευνητή εμβολίων στο Ινστιτούτο Ανοσολογίας του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, Σκοτ Χένσλι, να εξηγεί ότι αυτό θα μειώσει την εξάπλωση του SARS-2 και θα αφαιρέσει μέρος της ορμής του ιού.
Ο Χένσλι είναι ένας από αυτούς που πιστεύουν ότι το κύμα της Όμικρον είναι το τελευταίο κύμα της πανδημίας. Αν έχει δίκιο, μετά από αυτό θα υπάρχει τόση ανοσία σε μεγάλους πληθυσμούς που τα ποσοστά μετάδοσης θα μειωθούν και ο SARS-2 θα μετατραπεί σε κάτι πιο παρόμοιο με τις ασθένειες που μοιάζουν με γρίπη που αρρωσταίνουν τους ανθρώπους κατά τους χειμερινούς μήνες, αλλά είναι πολύ λιγότερο ενοχλητικές από ό,τι ήταν η πανδημία.
Εάν η μετάδοση επιβραδυνθεί, υπάρχει η ελπίδα ότι το ίδιο θα συμβεί και με τη συσσώρευση μεταλλάξεων του ιού. «Κανείς από εμάς δεν πιστεύει ότι ο ιός θα εξαφανιστεί, αλλά ο ιός θα έχει λιγότερες ευκαιρίες να αλλάξει επειδή θα υπάρχουν λιγότεροι ξενιστές στους οποίους μπορεί να αναπαραχθεί», δήλωσε ο Χένσλι . «Και σε έναν πληθυσμό με ανοσία, λόγω της ανοσίας, η σοβαρότητα της νόσου θα είναι μικρότερη», πρόσθεσε.
Αλλά…
Από την άλλη, πλέον είναι σαφές τώρα ότι η προστασία που παρέχεται είτε από τον εμβολιασμό είτε από προηγούμενη μόλυνση εξασθενεί με την πάροδο του χρόνου. Είναι επίσης σαφές ότι οι ιοί SARS-2 μπορούν να μεταλλαχθούν για να αποφύγουν τουλάχιστον εν μέρει τις ανοσοποιητικές προστασίες που αποκτούμε. Αυτό ήταν χαρακτηριστικό γνώρισμα της Όμικρον. Τόσο η εξασθένιση όσο και η διαφυγή του ανοσοποιητικού μπορεί να οδηγήσουν σε νέες λοιμώξεις μεταξύ των εμβολιασμένων ή σε επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις μεταξύ εκείνων που έχουν προσβληθεί από τη νόσο στο παρελθόν.
Όμως η συσσωρευμένη ανοσία έναντι του SARS-2 – και οι αλλαγές στην εγγενή φύση του ιού – έχουν οδηγήσει σε χαμηλότερα επίπεδα σοβαρής νόσου στο κύμα της Όμικρον. Δεν γνωρίζουμε ακόμη πόσο καιρό διαρκεί αυτός ο σημαντικός τύπος ανοσίας – ο τύπος που εμποδίζει τους ανθρώπους να αναπτύξουν απειλητική για τη ζωή ασθένεια όταν προσβάλλονται από τον ιό SARS-2. Ομοίως, δεν γνωρίζουμε πόσο πολύ πρέπει να αλλάξει ο SARS-2 για να αποφύγει την ανοσία μας ή πόσο ευρέως διασταυρούμενα προστατευτικά θα είναι τα εργαλεία ανοσίας που έχουμε αποκτήσει, αν και όταν συμβεί αυτό, εξήγησε ο επικεφαλής του εργαστηρίου ρετροϊολογίας στο Πανεπιστήμιο Rockefeller, Πολ Μπίνιαζ.
Στο μεταξύ, σύφωνα με τον ανοσολόγο στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα Ντίπρα Μπαταστάρια, η Όμικρον προσφέρει «σούπερ» ανοσολογική απόκριση. Αν και ο αστερισμός των μεταλλάξεων του στελέχους είναι μοναδικός, αποτελείται από μεμονωμένες αλλαγές που έχουν παρατηρηθεί σε άλλες παραλλαγές. «Αυτό θα πρέπει πραγματικά να μας εξασφαλείσει λίγο περισσότερο αντιγονικό έδαφος και ελπίζουμε λίγο περισσότερο χρόνο», είπε. Ο ίδις πιστεύει ότι υπάρχει πιθανότητα να πάρουμε μια ανάσα μετά την Όμικρον.
Η ανησυχία των ειδικών
Εδώ όμως πολλοί ειδικοί τονίζουν ότι είναι ανησυχητική η ικανότητα που είδαμε στην Όμικρον να «πηγαίνει πίσω» για να παράγει παραλλαγές που δεν είναι παρακλάδια πρόσφατων ιών αλλά ενισχυμένοι απόηχοι αυτών που κυκλοφόρησαν νωρίτερα. Γι αυτό και δεν αποκλείουν να εμφανιστεί μια νέα παραλλαγή ικανή να αποφεύγει τη συσσωρευμένη ανοσία.
Η Όμικρον «δεν είναι παράγωγο της Δέλτα και αυτό είναι που την κάνει λίγο απρόβλεπτη ως προς το τι πρόκειται να ακολουθήσει», είπε, με τον αναπληρωτή καθηγητή επιδημιολογίας μολυσματικών ασθενειών στο London School of Hygiene and Tropical Medicine, Άνταμ Κουτσάρσκι, να συμφωνεί.
«Νομίζω ότι οι άνθρωποι έχουν την εντύπωση ότι με την Όμικρον θα πάμε στο τέλος του παιχνιδιού. Όποια προκύψει στην πορεία, θα προκύψει από την Όμικρον και θα βρεθούμε σε ένα χαμηλό επίπεδο, ίσως ελαφρώς προς την εποχιακή ενδημική κατάσταση», είπε ο Κουτσάρσκι. «Αλλά, δεδομένων των όσων έχουμε δει στο παρελθόν, νομίζω ότι πρέπει να γνωρίζουμε ότι υπάρχει κάποια αβεβαιότητα γύρω από αυτό», τόνισε.
naftemporiki.gr