Μια δύσκολη ημέρα ξημέρωσε στη Νορβηγία για τους γονείς, συγγενείς, γνωστούς και φίλους 77 νεκρών. Τόσους άφησε πίσω του ο Άντερς Μπέρινγκ Μπρέιβικ, όταν τέλη Ιουλίου του 2011 προκάλεσε έκρηξη βόμβας μπροστά από κυβερνητικά κτίρια του Όσλο, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους οκτώ άνθρωποι. Στη συνέχεια πήγε στο νησί Ουτόγια, 30 χιλιόμετρα από την νορβηγική πρωτεύουσα, και υποδυόμενος τον αστυνομικό, μπήκε σε κατασκήνωση της σοσιαλδημοκρατικής νεολαίας, άνοιξε πυρ στα τυφλά και σκότωσε 69 νέους ανθρώπους.
Από σήμερα δικαστήριο, το οποίο για λόγους ασφαλείας συνεδριάζει στο χώρο γυμναστηρίου, όπου βρίσκεται φυλακισμένος ο Μπρέιβικ, εξετάζει αίτημά του για πρόωρη αποφυλάκιση με περιοριστικούς όρους έχοντας εκτίσει το μίνιμουμ της ποινής. Τη δυνατότητα αυτή του παρέχει η τότε νομοθεσία.Ο Μπρέιβικ καταδικάστηκε σε κάθειρξη 21 χρόνων με προοπτική παράτασης, εάν το δικαστήριο μετά την παρέλευση αυτού του χρόνου αποφανθεί, ότι συνεχίζει να αποτελεί δημόσιο κίνδυνο. Για τη διαδικασία έχουν οριστεί τρεις δικάσιμοι για αυτήν την εβδομάδα, κι άλλη μία, για παν ενδεχόμενο. Σε μια χώρα που από τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο δεν έχει βιώσει τόση εγκληματικότητα και βιαιότητα, η αίτηση πρόωρης αποφυλάκισης είναι καταδικασμένη σε αποτυχία, αλλά οπωσδήποτε του δίδεται η ευκαιρία να βγει ο ίδιος και η ακροδεξιά ιδεολογία του και πάλι στο προσκήνιο.
«Δεν έχει να αποδείξει ο ίδιος τίποτε» υποστηρίζει η Μπέριτ Τζόνσεν καθηγήτρια στο Πανεπιστημιακό Κολλέγιο της Νορβηγικής Σωφρονιστικής Υπηρεσίας. «Είναι ο εισαγγελέας αυτός που θα πρέπει να αποδείξει ότι πρέπει να συνεχιστεί η κράτησή του στη φυλακή επειδή ο κίνδυνος τέλεσης νέων σοβαρών εγκλημάτων είναι προφανής ή υψηλός. Περί αυτού πρόκειται. Αλλά ο κίνδυνος είναι ότι πολλοί άνθρωποι θα υποστούν νέα τραύματα. Έχοντας αυτήν την ευκαιρία στο δικαστήριο ο Μπρέιβικ θα την εκμεταλλευτεί. Ανοίγει τις πληγές άλλων όλη την ώρα. Δεν θα βρούμε ησυχία από αυτόν».
Ξυπνούν τραύματα
Κατά τη διάρκεια της δεκαετούς φυλάκισής του δεν άλλαξε ούτε ο ίδιος ούτε η ιδεολογία του. Μάλιστα το 2016, κατά τη διάρκεια δίκης κατά του νορβηγικού κράτους για να διαμαρτυρηθεί για τις «απάνθρωπες» συνθήκες κράτησης τόλμησε να παρομοιάσει τον εαυτό του με τον Νέλσον Μαντέλα. Τις πιο δύσκολες στιγμές περνούν οι κοντινοί άνθρωποι των 77 νεκρών. Ποτέ δεν δήλωσε ότι έχει μετανιώσει για τις πράξεις του, ότι αποκύρηξε την ισλαμοφοβία του. Στο δικαστήριο μάλιστα έκανε τον χιτλερικό χαιρετισμό.Η Λίσμπεθ Κριστίνε Ροϊνελάντ είναι επικεφαλής ομάδας μελών από τις οικογένειες των θυμάτων αλλά και επιζώντες. Η ίδια έχασε την κόρη της στο μακελειό στην Ουτόγια.
«Ξέρετε, η έκβαση είναι ξεκάθαρη» υποστηρίζει,«δεν πρόκειται να τον αφήσουν. Αλλά αυτός είναι ο νορβηγικός νόμος που ο ίδιος προσπάθησε να καταπατήσει. Κι αν αρχίσουμε να σκεφτόμαστε να κάνουμε κι άλλους νόμους γι αυτόν, θα του έδινε ακόμη μεγαλύτερη δυνατότητα για να διακυρήξει την ιδεολογία του. Αλλά φυσικά είναι σκληρό για μας. Είναι σκληρό να σκέφτεσαι ότι αυτός ο τύπος σκότωσε 77 ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένης και της κόρης μου και έχει το δικαίωμα να ασκήσει έφεση».