Από την έντυπη έκδοση
Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
«Φωτιές» στην τρικομματική γερμανική κυβέρνηση άναψε η Κομισιόν με την πρότασή της -παραμονή Πρωτοχρονιάς- να χαρακτηρίσει «πράσινη» την πυρηνική ενέργεια, την ίδια ώρα μάλιστα που η Γερμανία διέκοπτε τη λειτουργία των τριών από τους έξι πυρηνικούς της σταθμούς.
Οι Πράσινοι έκαναν λόγο για «παραλογισμό». Δυσαρέσκεια και στους Σοσιαλδημοκράτες του καγκελάριου Όλαφ Σολτς, αν και ικανοποιήθηκαν από το γεγονός ότι η Επιτροπή χαρακτήρισε «πράσινη» και την παραγόμενη ενέργεια από το φυσικό αέριο. Αλλά ενώ οι Πράσινοι θέλουν να μπλοκάρουν την απόφαση των Βρυξελλών για την πυρηνική ενέργεια, οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες, αντίθετα, δεν πιστεύουν ότι είναι εσφαλμένη. Ο Φιλελεύθερος αντιπρόεδρος της Bundestag, Βόλφγκανγκ Κουμπίσκι, δεν δίστασε να κατηγορήσει τους Πράσινους ότι «δεν είναι καλοί Ευρωπαίοι αν δέχονται μόνο τις αποφάσεις που τους ταιριάζουν».
Στην αντιπαράθεση ενεπλάκη και η αντιπολίτευση, με τους Χριστιανοδημοκράτες να κατηγορούν τον Όλαφ Σολτς ότι «ηττήθηκε από τον Μακρόν». Μύλος δηλαδή…
Διχασμένη η Ευρώπη
Δεν είναι όμως μόνο η Γερμανία διχασμένη με την απόφαση της Ε.Ε. Ολόκληρη η Ευρώπη έχει χωριστεί. «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή της Ε.Ε. ακολουθεί τη θέση της Γαλλίας», γράφουν οι γερμανικές εφημερίδες, που δεν διστάζουν να κατηγορούν τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν ότι επιβάλει τη δική του γραμμή σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, αξιοποιώντας την ανάληψη της προεδρίας της Ε.Ε. για αυτό το εξάμηνο.
Μετά την αποχώρηση της Άγκελα Μέρκελ, ο Μακρόν κυριαρχεί όμως στην Ευρώπη ως πολιτική προσωπικότητα. Πολλοί τον εμπιστεύονται περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον ηγέτη για να υπάρξει ένα όραμα για το μέλλον των 440 εκατομμυρίων πολιτών της Ε.Ε.
Λόγω της συζήτησης για την κλιματική κρίση και τον περιορισμό των εκπομπών CO2, ο Μακρόν αισθάνεται έναν άνεμο στα πανιά του. Στη Γαλλία, η μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού είναι υπέρ της πυρηνικής ενέργειας, καθώς καλύπτει το 70% των ενεργειακών αναγκών της χώρας. Αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, επίσης, όλο και περισσότεροι πολίτες θεωρούν τους πυρηνικούς αντιδραστήρες ως το μικρότερο κακό σε σύγκριση με το φυσικό αέριο ή εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα. Στη Φινλανδία, για παράδειγμα, ακόμη και οι ακτιβιστές για το κλίμα από τις «Παρασκευές για το Μέλλον» βλέπουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ως «μεγαλύτερη απειλή» απ’ ό,τι τα πυρηνικά απόβλητα. Η φινλανδική κυβέρνηση υπό τη σοσιαλδημοκράτισσα πρωθυπουργό Σάνα Μάριν θέλει να αυξήσει το μερίδιο της πυρηνικής ενέργειας στην παροχή ηλεκτρικού ρεύματος στο 40% φέτος.
Ενίσχυση Μακρόν
Η απόφαση των Βρυξελλών ενισχύει άλλωστε αντικειμενικά τον Εμανουέλ Μακρόν, εν όψει των γαλλικών προεδρικών εκλογών τον προσεχή Απρίλιο. «Μια νίκη των ακροδεξιών λαϊκιστών στις γαλλικές προεδρικές εκλογές θα βύθιζε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση σε μια άνευ προηγουμένου κρίση. Αυτός είναι ο λόγος που όλες οι Βρυξέλλες σπεύδουν να κάνουν τον Μακρόν να φαίνεται ωραίος», λένε πηγές της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες. «Εάν επανεκλεγεί, ο Μακρόν θα εδραιώσει επίσης την ιστορική του θέση, η οποία έχει ήδη αναδειχθεί μετά την αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας από την Ε.Ε. Είναι ο αρχηγός του μοναδικού κράτους της Ε.Ε. με πυρηνικά όπλα».
Η γερμανική Die Zeit σημειώνει ότι «το αναγκαστικό “ναι” της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε νέους πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής έχει μια αναμφισβήτητη πολιτική διάσταση. Με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση από ποτέ, το Παρίσι τολμά να χαράξει την πορεία για το μέλλον ολόκληρης της κοινότητας των 27 κρατών». Οι Γερμανοί είναι οι τελευταίοι που ανακαλύπτουν πως κανείς στην Ευρώπη δεν έχει τόση επιρροή όσο ο Εμανουέλ Μακρόν.
«Πέρυσι, ο Γάλλος πρόεδρος σφυρηλάτησε νέες “στρατηγικές συμμαχίες” με την Ιταλία και την Ελλάδα – που σε μεγάλο βαθμό αγνοήθηκαν από το γερμανικό κοινό. Πρόκειται για στενότερη στρατιωτική συνεργασία, αλλά και στην ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική. Το Παρίσι μετατοπίζει το κέντρο ισχύος της Ε.Ε. προς τα νότια, το Βερολίνο περιθωριοποιείται. Το σίγουρο είναι ότι η Ρώμη και η Αθήνα υποστηρίζουν επίσης τη Γαλλία στη διαμάχη για τα πυρηνικά. Επιπλέον υπάρχει όλη η Ανατολική Ευρώπη», γράφει η γερμανική ιστοσελίδα RND.
Οι δυσκολίες της Γερμανίας
Η προσπάθεια της Γερμανίας να ανατρέψει εκ των υστέρων την απόφαση της Κομισιόν για την πυρηνική ενέργεια, δεν έχει όμως και καμία μαθηματική πιθανότητα. Το Βερολίνο χρειάζεται την ψήφο 20 χωρών μελών που να αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του πληθυσμού της Ε.Ε.
Η απόφαση των Βρυξελλών αποκάλυψε τα θεμελιώδη προβλήματα στη γερμανική ενεργειακή πολιτική. Η προσπάθεια του Βερολίνου να ξεφύγει από το πετρέλαιο, τον άνθρακα και την πυρηνική ενέργεια ταυτόχρονα θεωρείται όλο και περισσότερο ως ένα επικίνδυνο εγχείρημα στο εξωτερικό. Η αμερικανική Wall Street Journal κάνει λόγο για «την πιο ανόητη ενεργειακή πολιτική στον κόσμο», σχολιάζοντας τις θέσεις του Βερολίνου. Η Γερμανία έχει ήδη τις υψηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στον κόσμο, διακινδυνεύει τη βιομηχανική της θέση, αλλά εξακολουθεί να μην εκπληρώνει τους κλιματικούς στόχους της. «Η πυρηνική ενέργεια είναι απαραίτητη», σχολιάζει η ιταλική «La Stampa». Η εφημερίδα «Lidove Noviny» της Πράγας, βλέπει μια «αδυσώπητη λογική υπέρ της πυρηνικής ενέργειας». Τόσο η Τσεχία, όσο και η Ολλανδία και η Πολωνία -οι άμεσοι γείτονες της Γερμανίας-, μαζί με τη Γαλλία, θέλουν να προωθήσουν τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας. Λίγο πριν από τα Χριστούγεννα, η ολλανδική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα κατασκευάσει δύο νέους πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής και θα διατηρήσει σε λειτουργία τον μοναδικό υπάρχοντα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Aύξηση πυρηνικών σταθμών
Επιπλέον, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), στη Βιέννη, αναφέρει μια παγκόσμια αύξηση της ζήτησης για πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής – 52 νέοι πυρηνικοί σταθμοί είναι υπό κατασκευή. Μόνο η Κίνα κατασκευάζει 13 νέους πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, η Ινδία επτά και η Νότια Κορέα τέσσερις. «Οι νέες προβλέψεις της ΙΑΕΑ δείχνουν ότι η πυρηνική ενέργεια θα διαδραματίσει απαραίτητο ρόλο στην παραγωγή ενέργειας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και στην επίτευξη των κλιματικών στόχων», δήλωσε ο γενικός διευθυντής της Υπηρεσίας, Ραφαέλ Μαριάνο Γκρόσι.
Μόνη παρηγοριά για τους Γερμανούς είναι ότι οι Βρυξέλλες έβαλαν «πράσινη ετικέτα» και στο φυσικό αέριο, τουλάχιστον προσωρινά και υπό προϋποθέσεις ως μεταβατική μορφή ενέργειας. «H Γαλλία θέλει να ρίξει δισεκατομμύρια στη νέα πυρηνική πολιτική, ανενόχλητη – και κλείνει το μάτι στη Γερμανία, σε ό,τι αφορά τον αγωγό Nord Stream 2 και την παλιά αγάπη των Γερμανών για το ρωσικό αέριο. Τώρα λοιπόν ο καθένας μπορεί τουλάχιστον να ακολουθήσει τον δρόμο του», λένε ευρωπαϊκές πηγές στις Βρυξέλλες. Αυτή άλλωστε είναι και η μόνη σύγκλιση. Αν και στην πραγματικότητα, στις αρχές του 2022, οι ηγέτιδες δυνάμεις της Ευρώπης αποκλίνουν, όσο ποτέ άλλοτε, όσον αφορά την ενεργειακή πολιτική. Με μία διαφορά: Ο Μακρόν ποντάρει στη «ρώσικη ενεργειακή ρουλέτα», ακριβώς τη στιγμή που η νέα κυβέρνηση στο Βερολίνο, δεν έχει ακόμη βρει τα πατήματά της στη διεθνή σκηνή…
