Ελίζα Καραγιώργη
[email protected]
Η Ευρώπη μετατράπηκε στο επίκεντρο της πανδημίας για άλλη μια φορά, ωθώντας ορισμένες κυβερνήσεις να εξετάσουν το ενδεχόμενο να επιβάλουν εκ νέου αντιδημοφιλή lockdown ενόψει των Χριστουγέννων και να διεγείρουν τη συζήτηση για το εάν τα εμβόλια από μόνα τους αρκούν ή όχι για να ελέγξουν τον Covid-19.
Η Ευρώπη έχει τις περισσότερες από τις μισές κοινές λοιμώξεις 7 ημερών παγκοσμίως και περίπου το ήμισυ των νεότερων θανάτων, με βάση τον απολογισμό του Reuters. Η πρόσφατη αναταραχή έρχεται καθώς οι εκστρατείες εμβολιασμού έχουν σημαδέψει τους χειμερινούς μήνες και την εποχή της γρίπης. Η ήπειρος ήταν μια από τις πρώτες περιοχές στον κόσμο που ανέπτυξε εμβόλια κατά του κορωνοϊού, ωστόσο σε μέρη της ηπείρου παρατηρείται αναζωπύρωση των κρουσμάτων, με ορισμένες χώρες να βιώνουν τα υψηλότερα επίπεδα μόλυνσης από την πανδημία.
Στην Τσεχία, τα νέα ημερήσια κρούσματα αυξήθηκαν κατά 33% την περασμένη εβδομάδα, ενώ οι καταγεγραμμένες λοιμώξεις αυξήθηκαν κατά 52% στην Κροατία και 49% στην Αυστρία, σύμφωνα με την Washington Post.
Την Πέμπτη, το εβδομαδιαίο ποσοστό κρουσμάτων της Γερμανίας εκτινάχθηκε σε ρεκόρ 249 νέων κρουσμάτων ανά 100.000 άτομα, σύμφωνα με την υπηρεσία μολυσματικών ασθενειών της χώρας, επισκιάζοντας το υψηλό του περασμένου χειμώνα, περίπου 197.
Ο υπουργός Υγείας της Γαλλίας Ολιβιέ Βεράν δήλωσε ότι η χώρα βρισκόταν στην αρχή του πέμπτου κύματος της πανδημίας την Τετάρτη, ενώ την Πέμπτη, η Γερμανία κατέγραψε πάνω από 50.000 νέα καθημερινά κρούσματα Covid, τον υψηλότερο αριθμό που έχει καταγράψει από την έναρξη της πανδημίας.
Στη γειτονική Ολλανδία, μια συμβουλευτική επιτροπή για την πανδημία συνέστησε την επιβολή του πρώτου μερικού lockdown στη Δυτική Ευρώπη από το καλοκαίρι, ασκώντας πίεση στην ολλανδική κυβέρνηση να αναλάβει δράση για τον περιορισμό των αυξανόμενων κρουσμάτων Covid. Η κυβέρνηση υπό τον υπηρεσιακό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε αναμένεται να αποφασίσει την Παρασκευή ποια μέτρα θα εφαρμόσει.
Δυσπιστία και θεωρίες συνωμοσίας
Η διαφορά τώρα είναι ότι ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια είναι διαθέσιμα εδώ και μήνες. Όμως, καθώς πλησιάζει ο χειμώνας στην Κεντρική Ευρώπη και την Ανατολική Ευρώπη, τα ποσοστά εμβολιασμού σε πολλές χώρες υστερούν.
«Η πανδημία κάθε άλλο παρά έχει τελειώσει», δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Υγείας Γενς Σπαν σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου. «Αυτή τη στιγμή βιώνουμε μια πανδημία κυρίως μεταξύ των μη εμβολιασμένων», είπε. «Και είναι τεράστιο».
Περίπου το 66% των Γερμανών είναι πλήρως εμβολιασμένοι, σύμφωνα με το Our World in Data, το οποίο παρακολουθεί τα διαθέσιμα στο κοινό στοιχεία, βάζοντας τη Γερμανία ελαφρώς πίσω από τη Βρετανία και τη Γαλλία. Το συνολικό ποσοστό εμβολιασμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης κυμαίνεται περίπου στο 65%, εν μέρει ωφελούμενο από την υπερβολική διαθεσιμότητα και πρόσληψη εμβολίων σε χώρες όπως η Πορτογαλία, αλλά βάλτωσε από τις καθυστερημένες εκστρατείες στην Κεντρική Ευρώπη και την Ανατολική Ευρώπη.
Στην Τσεχική Δημοκρατία, περίπου το 57% των ανθρώπων είναι πλήρως εμβολιασμένοι, ποσοστό σχεδόν πανομοιότυπο με αυτό των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου οι αξιωματούχοι κατηγορούν επί μήνες την αδάμαστη εξάπλωση του ιού στους μη εμβολιασμένους. Μόνο το ένα τρίτο των πληθυσμών στη Ρωσία και τη Ρουμανία είναι πλήρως εμβολιασμένοι. Στη Ρωσία, οι καταγεγραμμένες λοιμώξεις βρίσκονται στα υψηλότερα επίπεδά τους, με περίπου 40.000 νέα κρούσματα να αναφέρονται κάθε μέρα.
Στη Ρωσία, το εμβόλιο Sputnik V αν και είναι ευρέως διαθέσιμο από την άνοιξη 2021, έχει αντιμετωπιστεί με ένα μείγμα αμφιθυμίας και δυσπιστίας. Ένας γιατρός στην Αγία Πετρούπολη, ο Λεβ Αβερμπάχ, είπε πρόσφατα στην Washington Post ότι ήταν «τόσο εξαντλημένος να εξηγεί στους ανθρώπους τι είναι αυτός ο ιός και γιατί πρέπει να εμβολιαστούν». Είπε, «Αυτή η αντίσταση από τον πληθυσμό είναι τεράστια».
Περισσότεροι από χίλιοι θάνατοι που σχετίζονται με τον κορωνοϊό καταγράφονται στη Ρωσία κάθε μέρα – ένας «σοκαριστικός» αριθμός, δήλωσε η Ελίζαμπεθ Κινγκ, καθηγήτρια στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, της οποίας η έρευνα επικεντρώνεται στη Ρωσία και την Ανατολική Ευρώπη. Η διστακτικότητα των εμβολίων στην περιοχή μπορεί να αποδοθεί στη δυσπιστία προς την κυβέρνηση και τα ίδια τα εμβόλια, είπε. «Η παραπληροφόρηση εξαπλώνεται τόσο γρήγορα όσο ο ιός», είπε.
Θεωρίες συνωμοσίας σχετικά με τον Covid-19 και τα εμβόλια έχουν εξαπλωθεί στη Βουλγαρία, τροφοδοτώντας αντίσταση εκεί. «Οι άνθρωποι στην κοινότητά μου δεν θέλουν να εμβολιαστούν», είπε στους δημοσιογράφους της Post τον Σεπτέμβριο η Κάκα Γκεοργκίεβα, μια Βουλγάρα που έκανε το εμβόλιο Johnson & Johnson. «Φοβούνται και ακούνε στην τηλεόραση και άλλες πηγές ότι μπορεί να πεθάνουν. Επικρατεί πανικός. Δεν μπορώ να πείσω κανέναν να κάνει το εμβόλιο».
«Η εξάπλωση της παραπληροφόρησης γύρω από τα εμβόλια αποτελούσε ανησυχία» στην Κεντρική Ευρώπη και την Ανατολική Ευρώπη «ακόμη και πριν από την πανδημία του Covid-19». Επισήμανε τα κρούσματα ιλαράς τα τελευταία χρόνια «λόγω ελλείψεων στον εμβολιασμό» σε χώρες όπως η Ουκρανία, όπου λιγότεροι από 1 στους 5 ανθρώπους είναι πλήρως εμβολιασμένοι κατά του κορωνοϊού. Η αύξηση εκεί είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, είπε, επειδή το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης «δεν είναι επαρκώς προετοιμασμένο» να αντιμετωπίσει τον κατακλυσμό των κρουσμάτων.
Το χαμηλό ποσοστό εμβολιασμών στην Ουκρανία έρχεται παρά την ευρεία γκάμα διαθέσιμων εμβολίων, συμπεριλαμβανομένων των εμβολίων από τις AstraZeneca, Moderna, Pfizer-BioNTech και Sinovac. Οι αξιωματούχοι εκεί έχουν κάνει μια ώθηση τις τελευταίες εβδομάδες καλώντας τους ανθρώπους να εμβολιαστούν.
Η αύξηση των κρουσμάτων σε όλη την ήπειρο έρχεται καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες αίρουν τους περιορισμούς στους ταξιδιώτες από 33 χώρες, συμπεριλαμβανομένων πολλών στην Ευρώπη. Η είσοδος για αλλοδαπούς εξαρτάται από την απόδειξη εμβολιασμού και ένα αρνητικό τεστ κορωνοϊού.
Το Sputnik V, ωστόσο, εξαιρέθηκε από τον κατάλογο των αποδεκτών εμβολίων των ΗΠΑ επειδή δεν έχει εγκριθεί ακόμη από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Ο Κινγκ είπε ότι η άδεια από τον ΠΟΥ ή την ΕΕ θα μπορούσε να κάνει τα διεθνή ταξίδια κίνητρο για τους Ρώσους να εμβολιαστούν και επίσης «να βοηθήσει τελικά να αλλάξει η στάση απέναντι στον εμβολιασμό».
Η βρετανική εξαίρεση;
Μέσα σε όλες αυτές τις συνθήκες, έρχεται το Ηνωμένο Βασίλειο. Το «νησί» είχε τον -μάλλον όχι αξιοζήλευτο- τίτλο του να έχει ένα από τα χειρότερα ποσοστά Covid-19 στον κόσμο, με τα κρούσματα να εκτινάσσονται στα ύψη τους τελευταίους μήνες. Όμως η τύχη του φαίνεται να αλλάζει.
Πριν από λιγότερο από ένα μήνα, το Ηνωμένο Βασίλειο κατέγραφε από 40.000 έως 50.000 νέα κρούσματα κάθε μέρα, προκαλώντας τρομερές προειδοποιήσεις από ειδικούς και αξιωματούχους σχετικά με την αυξανόμενη πίεση στα νοσοκομεία και τους υπερβολικούς θανάτους.
Στις 20 Οκτωβρίου, ο υπουργός Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου Σαγίντ Τζαβίντ προειδοποίησε ότι τα κρούσματα Covid θα μπορούσαν ακόμη να ανέβουν έως και τα 100.000 την ημέρα καθώς προχωρούσε ο χειμώνας και οι γιατροί είπαν ότι η Εθνική Υπηρεσία Υγείας οδεύει προς κρίση, με το προσωπικό εξαντλημένο και σε υπερένταση.
Κάνοντας τα πράγματα δυνητικά πολύ χειρότερα, οι ειδικοί στη δημόσια υγεία προειδοποίησαν ότι παρακολουθούσαν μια μετάλλαξη της ήδη εξαιρετικά μολυσματικής παραλλαγής Δέλτα που θα μπορούσε να κάνει τον Covid ακόμα πιο μολυσματικό.
Ωστόσο, τα τελευταία στοιχεία από το Ηνωμένο Βασίλειο δείχνουν ότι η χώρα θα μπορούσε να ανακάμψει από το τελευταίο κύμα κρουσμάτων, με τους ειδικούς να λένε ότι η Βρετανία μόλις είδε τη μεγαλύτερη εβδομαδιαία πτώση στον αριθμό των νέων κρουσμάτων Covid το 2021.
Τα κυβερνητικά δεδομένα δείχνουν ότι ενώ το ποσοστό κρουσμάτων Covid στο Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει υψηλό – και ανησυχητικά υψηλό για πολλούς ανθρώπους – τα δεδομένα φαίνεται να βελτιώνονται.
Την Τετάρτη, καταγράφηκαν 39.329 νέα κρούσματα Covid και τις τελευταίες επτά ημέρες έχουν αναφερθεί λίγο περισσότερα από 237.000 κρούσματα Covid συνολικά. Αν και είναι μεγάλος αριθμός, το τελευταίο επταήμερο, σύμφωνα με το CNBC, αποτελεί σχεδόν 15% πτώση από το προηγούμενο επταήμερο από τις 28 Οκτωβρίου έως τις 3 Νοεμβρίου. Υπάρχουν σήμερα 72.546 νέα καθημερινά συμπτωματικά κρούσματα Covid.
