Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Τα κρούσματα κορονοϊού αυξάνονται στις περισσότερες χώρες της ΕΕ καθώς η Γηραιά ήπειρος οδεύει πλέον προς το τέταρτο κύμα της πανδημίας και το ερώτημα είναι πλέον αν θα είναι τόσο σοβαρό για τη δημόσια υγεία και επιζήμιο για την ευρωπαϊκή οικονομία όσο τα τρία προηγούμενα κύματα.
Με τον καιρό να ψυχραίνει όλο και περισσότερο και με την μετάλλαξη Δέλτα να επεκτείνεται σημαντικά, οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, μόνο την τελευταία εβδομάδα, καταγράφηκαν σχεδόν 1,8 εκατομμύρια κρούσματα και 24.000 θάνατοι λόγω κορονοϊού στην Ευρώπη –ένα ποσοστό τραγικό, καθώς αντιπροσωπεύει το 59% των κρουσμάτων και το 48% των θανάτων, σε όλον τον κόσμο. Η εξέλιξη αυτή καθιστά την Ευρώπη ως το νέο «επίκεντρο» της πανδημίας, όπως προειδοποίησε ο επικεφαλής του ΠΟΥ για την Ευρώπη, Χανς Κλούγκε. Η βρετανική στατιστική υπηρεσία ONS σε έρευνά της έδειξε ότι οι μη εμβολιασμένοι είχαν 32 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να πεθάνουν από τον κορονοϊό, από εκείνους που είχαν εμβολιαστεί.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις βρίσκονται και πάλι αντιμέτωπες με δύσκολες επιλογές για το πώς θα συγκρατήσουν την επέλαση του ιού, με την ενίσχυση των εθνικών συστημάτων υγείας που δέχονται ήδη μεγάλη πίεση, αλλά αποφεύγοντας ταυτόχρονα σκληρά περιοριστικά μέτρα που θα επηρέαζαν αρνητικά την οικονομία. «Και πάλι έχει αποδειχθεί ότι ο ιός είναι πάντα μερικά βήματα πιο μπροστά από την πολιτική», γράφει η Γερμανική Die Zeit. «Η προετοιμασία για τον χειμώνα έχει καθυστερήσει και οι πολιτικοί φαίνεται να ελπίζουν σε μόνο ένα πράγμα εδώ και μήνες: Ότι θα αυξηθεί το ποσοστό εμβολιασμού».
Ο ιός ένα βήμα πιο μπροστά από την πολιτική
Οι πολιτικοί φαίνονται σχεδόν έκπληκτοι από το γεγονός ότι όλα δείχνουν τώρα να ξεκινούν από την αρχή: Στις περισσότερες χώρες, ο αριθμος των κρουσμάτων είναι υψηλότερος από ποτέ από την αρχή της πανδημίας, οι γιατροί των νοσοκομείων προειδοποιούν ότι τα κρεβάτια εντατικής θεραπείας αρχίζουν να γεμίζουν.
Οι ειδικοί στον τομέα της υγείας επισημαίνουν πάντως ότι η τρέχουσα αύξηση των κρουσμάτων είναι διαφορετική από ό,τι το 2020, επειδή οι λοιμώξεις σε όσους έχουν εμβολιαστεί δεν οδηγούν στις περισσότερες περιπτώσεις σε σοβαρές ασθένειες και τα ποσοστά νοσηλείας είναι χαμηλότερα.
Το παράδειγμα της Μεγάλης Βρετανίας δείχνει επίσης ότι ο κορονοϊός δεν γίνεται ξαφνικά ακίνδυνος ακόμα κι αν οι περισσότεροι άνθρωποι είχαν έρθει σε επαφή με τον ιό. Οι επιστήμονες υποθέτουν ότι μπορεί να χρειαστούν χρόνια και επαναλαμβανόμενη επαφή με τον παθογόνο παράγοντα, προτού ο ιός καταστεί αβλαβής για τη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων.
Το πρόβλημα καθίσταται μεγαλύτερο στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, της Βαλτικής και των Βαλκανίων, που έχουν τα χαμηλότερα ποσοστά εμβολιασμού, με τις κυβερνήσεις να επιδίδονται σε έναν αγώνα δρόμου για να πείσουν τους ανεμβολίαστους για την επιτακτική ανάγκη του εμβολιασμού. Η Ρουμανία και η Βουλγαρία έχουν το χαμηλότερο ποσοστό εμβολιασμού στην ΕΕ, με μόλις πάνω από 22% στη Βουλγαρία και 33% στη Ρουμανία. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έστειλε, για παράδειγμα, στη Ρουμανία, ομάδα εμπειρογνωμόνων για να συνεργαστεί με την κυβέρνηση, τις εκκλησίες, την τοπική αυτοδιοίκηση , προκειμένου να πειστούν οι πολίτες να ξεπεράσουν τους δισταγμούς τους.
Στη Λετονία, τίθεται επίσης από τη Δευτέρα σε ισχύ μια τρίμηνη κατάσταση έκτακτης ανάγκης, καθώς αυξάνονται δραματικά τα κρούσματα. Στην Ολλανδία, επιβάλλονται από σήμερα νέοι κανόνες για τον COVID, συμπεριλαμβανομένης της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας σε δημόσιους εσωτερικούς χώρους και της σύστασης για εργασία από το σπίτι.
Πλατφόρμες για τρίτη δόση
Οι περισσότερες χώρες μέλη της ΕΕ έχουν ανοίξει ήδη τις πλατφόρμες για την χορήγηση τρίτης δόσης εμβολίων σε ευάλωτα άτομα ή σε άτομα που κινδυνεύουν περισσότερο από μόλυνση, δήλωσε ο Μάρκο Καβαλέρι, επικεφαλής του τομέα στρατηγικής για τον εμβολιασμό στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων. Από τον Σεπτέμβριο, μεγάλο μέρος της Ευρώπης προσφέρει ήδη ένα τρίτο εμβόλιο στους πιο ευάλωτους και τους πολίτες.
«Η επέκταση της ενισχυτικής δόσης στον γενικό πληθυσμό θα μπορούσε να είναι ένα πιθανό επόμενο βήμα», είπε ο Καβαλέρι. Γερμανική έρευνα έδειξε μάλιστα ότι το 40% των άνω των 70 ετών πολιτών δεν είχαν πλέον αντισώματα, έξι μήνες μετά τον εμβολιασμό, τόνισε ο δρ Λέιφ Ερικ Σάντερ επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας για την ανοσολογία των λοιμώξεων στο νοσοκομείο Charité του Βερολίνου, σε συνέντευξη Τύπου την Τετάρτη.
Στη Γερμανία, ο υπουργός Υγείας Γενς Σπαν θέλει να χορηγήσει ενισχυτική τρίτη δόση σε όλους τους πολίτες, αλλά η επιτροπή εμβολιασμών της χώρας (STIKO), εξακολουθεί να περιορίζει την τρίτη δόση μόνο σε ηλικιωμένα ή ευάλωτα άτομα. «Θα είχαμε λιγότερους ασθενείς με COVID στη ΜΕΘ αν είχαν εμβολιαστεί περισσότεροι άνθρωποι», είπε ο Σπαν
Για χώρες όπως η Ουγγαρία, που χορηγούν ενισχυτικά εμβόλια σε όλους από τον Αύγουστο, υπάρχει ένα άλλο δίλημμα. Η Ουγγαρία, η οποία αγόρασε εμβόλια από τη Ρωσία και την Κίνα, άρχισε να εμβολιάζει με Τρίτη δόση όλους τους πολίτες, πολύ νωρίτερα. Ιδιαίτερα, οι χαμηλότερες προστατευτικές επιδράσεις του κινεζικού εμβολίου ήταν ένας λόγος για την πρώιμη τρίτη δόση και με την επέλαση του χειμώνα, η Ουγγαρία δεν αποκλείεται να προχωρήσει και σε τέταρτη δόση.
Φάουτσι: Ο εφιάλτης κρατάει ακόμη
Ο Αμερικανός επιδημιολόγος, Άντονι Φάουτσι ,σε συνέντευξή του στην Γερμανική εφημερίδα «Die Zeit», ερωτηθείς εάν η πανδημία του κορονοϊού θα είχε τελειώσει την επόμενη άνοιξη, απάντησε πολύ προσεκτικά: «Νομίζω ότι είναι κατανοητό ότι θα περιορίσουμε την πανδημία. Αλλά δεν μπορώ να φανταστώ ότι θα την εξοντώσουμε μέχρι το επόμενο καλοκαίρι», τόνισε ο 80χρονος Φάουτσι , από τους πιο εξέχοντες επιστήμονες στον κόσμο, που ως σύμβουλος της κυβέρνησης των ΗΠΑ, συνεργάστηκε με επτά Αμερικανούς προέδρους. «Βιώνουμε μια πανδημία που δεν έχουμε δει για περισσότερα από 100 χρόνια», τόνισε ο Φάουτσι, προειδοποιώντας ότι «ο εφιάλτης παραμένει ακόμα».
Ο Φάουτσι υπερασπίστηκε επίσης τον εμβολιασμό των παιδιών και τόνισε την ανάγκη να επιταχυνθούν οι προσπάθειες για την ανάπτυξη καθολικών εμβολίων κατά του κορονοϊού: «Θα ήταν αφελές να πιστεύουμε ότι θα γλιτώσουμε από έναν άλλο ιό. Είναι απαραίτητη μια παγκόσμια προσπάθεια. Καμία χώρα δεν μπορεί να το αντιμετωπίσει μόνη της», επισήμανε ο διάσημος Αμερικανός επιδημιολόγος.
Γερμανοί ειδικοί προτείνουν πάντως στις αρχές να προχωρήσουν με πιο στοχευμένο τρόπο στην εκστρατεία εμβολιασμού. «Η νέα εκστρατεία πρέπει να ξεκινά με το ερώτημα ποιος πρέπει να προσεγγιστεί» ,λέει η Κορνέλια Μπετς, καθηγήτρια Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ερφούρτης. «Πρόκειται κυρίως για γυναίκες που θέλουν να κάνουν παιδιά, άτομα με χαμηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης και άτομα με μεταναστευτικό υπόβαθρο, που μπορούν να προσεγγιστούν, για παράδειγμα, μέσω πληροφοριακού υλικού σε απλή γλώσσα, με άμεση επαφή με γυναικολόγους ή οικογενειακούς γιατρούς- και το σημαντικότερο: μέσω ανθρώπων που εμπιστεύονται στους τόπους όπου ζουν και εργάζονται.
