Του Μιχάλη Ψύλου
Μπορεί να μην βγήκαν «μαχαίρια» στη σημερινή συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αλλά τα λόγια που ακούστηκαν έφεραν «μαύρα σύννεφα» στην αίθουσα για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αφορμή, η παρέμβαση του Πολωνού πρωθυπουργού Ματέους Μοραβιέτσκι, που έφτασε στο Στρασβούργο κρατώντας «αναμμένο δαυλό για να βάλει φωτιά», όπως γράφει η Suddeutsche Zeitung.
«Ο Μοραβιέτσκι προσπάθησε να παρουσιάσει το κράτος του και την κυβέρνησή του ως τους γενναίους πολεμιστές του δημοκρατικού αγώνα και της αντίστασης απέναντι στις επεμβάσεις της ΕΕ», γράφει η ισπανική El Pais
Στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης, η απόφαση του Πολωνικού Ανωτάτου Δικαστηρίου, σύμφωνα με την οποία κάποια άρθρα του δικαίου της ΕΕ είναι ασυμβίβαστα με το σύνταγμα της Πολωνίας. «Κάποιοι πολιτικοί θέλουν να εκβιάσουν και να απειλήσουν την Πολωνία», είπε μέσα σε πανδαιμόνιο ο προσκεκλημένος Πολωνός, υπερ-συντηρητικός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι, αρνούμενος να υποχωρήσει έστω και ένα βήμα. «Προκαλείτε ρήγματα και διαμάχες στην ΕΕ, αποδυναμώνετε την Ευρώπη και ο μόνος που ικανοποιείται είναι ο Βλαντιμίρ Πούτιν», απάντησε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού κόμματος (ΕΛΚ) Μάνφρεντ Βέμπερ. «Όταν απειλείς ότι δεν θα σεβαστείς τους κανόνες, στέκεσαι μόνος στην πόρτα της εξόδου. Κανείς δεν σε διώχνει», δήλωσε η πρόεδρος της Σοσιαλιστικής ευρωομάδας, η Ισπανίδα Ιράτχε Γκαρθία.
Στο ίδιο μήκος κύματος, η επικεφαλής των Πρασίνων Σκά Κέλερ, προειδοποίησε τον Μοραβιέτσκι ότι οδηγεί τη χώρα του σε επικίνδυνο δρόμο. «Η κυβέρνησή σας γυρίζει την πλάτη στο κράτος δικαίου, στην ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, στις μειονότητες και σχεδόν σε όλους όσοι δεν ταιριάζουν στην αντιδραστική σας ιδεολογία».
«Πυρηνικό κουμπί»
Η παριστάμενη Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προχώρησε στο διά ταύτα, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η ΕΕ δεν θα διστάσει να περικόψει κονδύλια στην Πολωνία. «Είναι μια άμεση πρόκληση για την ενότητα της ευρωπαϊκής έννομης τάξης. Δεν θα επιτρέψουμε να τεθούν σε κίνδυνο οι κοινές μας αξίες» προειδοποίησε η φον ντερ Λάιεν. Επικαλέστηκε μάλιστα τη διαδικασία του άρθρου 7, του πιο ισχυρού όπλου της Συνθήκης της ΕΕ, που περικόπτει το δικαίωμα ψήφου μιας χώρας-μέλους στις αποφάσεις της Ενωσης. «Πρόκειται για το πυρηνικό κουμπί της ΕΕ, που θεωρείται ένα είδος αποτρεπτικού όπλου έσχατης ανάγκης ενάντια σε χώρες που παραβιάζουν τις θεμελιώδεις αξίες της Ενωσης»,γράφει η El Pais.
«Το τζίνι έχει βγει από το μπουκάλι» δήλωσε στη «Ναυτεμπορική» ευρωβουλευτής από τη βόρεια Ευρώπη, διατηρώντας την ανωνυμία του. «Αν επιμείνει η Βαρσοβία σημαίνει ότι θα μπορεί οποιαδήποτε χώρα-μέλος να μην εφαρμόζει μη αρεστές κοινοτικές αποφάσεις».
Για μια «υφέρπουσα επανάσταση κατά της ΕΕ» κάνει λόγο η γερμανική Tagesschau.
Η Πολωνία ήταν βέβαια, ανέκαθεν ευρωσκεπτικιστική, από την ένταξή της στην ΕΕ το 2004. Το ερώτημα είναι όμως γιατί αποφάσισε τώρα να διαβεί τον Ρουβίκωνα και να εγκαταλείψει τη βασική συναίνεση της ΕΕ; «Η Πολωνία θέλει μια διαφορετική Ευρώπη – και η αλήθεια είναι ότι δεν είναι μόνη που επιθυμεί κάτι τέτοιο», γράφει η Suddeutsche Zeitung.
Πρόταση ψηφίσματος
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ετοιμάσει ένα σχέδιο ψηφίσματος που θα τεθεί σε ψηφοφορία αυτήν την εβδομάδα, με το οποίο καλεί την Κομισιόν να χρησιμοποιήσει όλο το οπλοστάσιο ενάντια στις πολωνικές προκλήσεις. Το σχέδιο ψηφίσματος, που είναι σε γνώση της «Ναυτεμπορικής», καλεί την Κομισιόν : Να κινήσει νομικές διαδικασίες κατά του Πολωνικού Συνταγματικού Δικαστηρίου και να θέσει σε λειτουργία τον μηχανισμό που μπορεί να σταματήσει τη ροή κεφαλαίων στην Πολωνία εάν παραβιάζει το κράτος δικαίου.
Η ψηφοφορία είναι κρίσιμη καθώς στην παραδοσιακή αντίθεση Βορρά- Νότου στην Ευρώπη, προστίθεται πλέον πολύ πιο επιτακτικά και η αντιπαράθεση Ανατολής-Δύσης.
