Παρόλο που οι εκλογές στη Γερμανία ήταν το πολυαναμενόμενο πολιτικό γεγονός, καθώς αφενός το εκλογικό αποτέλεσμα στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης επηρεάζει άμεσα την Ευρωπαϊκή Ένωση αφετέρου σηματοδοτεί την τελευταία πράξη της εποχής της Άνγκελα Μέρκελ, τις προηγούμενες μέρες γίναμε μάρτυρες σημαντικών, σεισμικών αλλαγών στην Κεντρική Ευρώπη.
Μια «άκομψη» παραίτηση ενός ηγέτη, μια σοκαριστική εκλογική ήττα για έναν άλλο, και χιλιάδες διαδηλωτές στους δρόμους κατά της κυβέρνησης σε μία από τις πρωτεύουσες της ΕΕ.
Καθώς η Μέρκελ αποχωρεί από την πολιτική σκηνή, οι τελευταίες εξελίξεις στην Αυστρία, την Τσεχία και την Πολωνία μπορούν να αποδειχθούν κρίσιμες για τον κόλπο της ΕΕ.
Η πιο ηχηρή εξέλιξη έλαβε χώρα στην Αυστρία, όπου ο καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς παραιτήθηκε λόγω σκανδάλου διαφθοράς. Ο ίδιος αρνείται όλους τους ισχυρισμούς εναντίον του και θα συνεχίσει να ασκεί επιρροή, όπως άλλωστε υποστήριξε σε ανάλυσή του το Politico. Η παραίτηση, βέβαια, αποτελεί μια σημαντική αναποδιά αλλά φαίνεται πως ο Κουρτς έχει μια «αίσθηση τακτικής» στις κινήσεις του.
Το στοιχείο της έκπληξης δεν έλειπε ούτε στη γειτονική Τσεχία όπου οι εκλογές έφεραν ένα απροσδόκητο πλήγμα στον δισεκατομμυριούχο πρωθυπουργό Αντρέι Μπάμπις, ο οποίος τώρα βασίζεται σε έναν άρρωστο πρόεδρο για να του δώσει την ευκαιρία να παραμείνει στην εξουσία.
Να σημειωθεί ότι ο πρόεδρος της χώρας Μίλος Ζέμαν είχε δηλώσει προεκλογικά πως θα δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στο κόμμα εκείνο που θα πάρει τις περισσότερες ψήφους και όχι σε συνασπισμό κομμάτων. Η συμμαχία «Μαζί» συγκέντρωσε μεν ποσοστό 27,78% έναντι 27,14% που πήρε το λαϊκιστικό κίνημα ANO του Μπάμπις – όμως το κόμμα του Μπάμπιτς συγκεντρώνει υψηλότερο αριθμό ψήφων.
Επίσης, λίγο μετά τις εκλογές,ο πρόεδρος Ζέμαν εισήχθη εσπευσμένα στο νοσοκομείο, νοσηλεύεται στην Εντατική Μονάδα και η ακριβής κατάσταση της υγείας του παραμένει άγνωστη – όπως άγνωστο είναι και το πότε θα αρχίσουν πλέον οι διαδικασίες για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Στην Πολωνία, από την άλλη, περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους το Σαββατοκύριακο για να διαδηλώσουν εναντίον της ηγεσίας της Βαρσοβίας, αφού μια δικαστική απόφαση αύξησε τις αμφιβολίες τους για τη δέσμευση της χώρας στην ένταξη στην ΕΕ.
Τίποτα από αυτά δεν είναι καλά νέα για τον Βίκτορ Όρμπαν στην Ουγγαρία, όπου μια ομάδα των κομμάτων της αντιπολίτευσης έχει συστήσει ένα συνασπισμό έξι κομμάτων δημιουργώντας ένα ενιαίο μέτωπο ενάντια στον Όρμπαν για τις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2022. Σύμφωνα μάλιστα με τις δημοσκοπήσεις το κόμμα Fidesz του Όρμπαν μένει πίσω.
Ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ευρωπαϊκής πολιτικής τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με το Bloomberg, ήταν ένας εδραιωμένος διχασμός μεταξύ των κάποτε υποστηρικτών της ενότητας στα δυτικά και των ολοένα και πιο «άτακτων» πρώην κομμουνιστικών κρατών στα ανατολικά, δηλαδή της Πολωνίας και της Ουγγαρίας με περιστασιακή υποστήριξη από την Τσεχία.
Το Politico άλλωστε, αναφορικά με την ευρωπαϊκή κρίση της δημοκρατίας, έχει χαρακτηρίσει τους διχασμούς στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως ένα πονοκέφαλο που έχει εξελιχθεί σε σοβαρή ημικρανία, προσθέτοντας πως οι χρόνιες διαφωνίες έχουν φέρει τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και πολλές χώρες μέλη απέναντι από την Πολωνία και την Ουγγαρία οι οποίες θα κρίνουν την πορεία του μπλοκ και των αξιών του.
Ποιος ο ρόλος της Αυστρίας σε αυτό το σκηνικό; Η Αυστρία έπαιξε τον παραδοσιακό της ρόλο, με ένα πόδι και στα δύο στρατόπεδα. Ο 35χρονος Κουρτς βρισκόταν στην πρωτοπορία του λαϊκισμού που έπληξε την ΕΕ μετά την προσφυγική κρίση που συνοδεύτηκε από το Brexit και την άνοδο του Ντόναλντ Τραμπ και παρείχε υποστήριξη τόσο στους Πολωνούς όσο και στους Ούγγρους ηγέτες.
Παράλληλα, αν και η πανδημία ενθάρρυνε το λαϊκισμό, φαίνεται επίσης ότι τον έβαλε σε πιο ασταθές έδαφος, ειδικά στις ανατολικές χώρες. Η Βουλγαρία, για παράδειγμα, βρίσκεται αντιμέτωπη με τις τρίτες γενικές εκλογές σε λιγότερο από ένα χρόνο και η Ρουμανία βρίσκεται στη μέση μιας παρατεταμένης κρίσης και αναζητά νέο πρωθυπουργό ενώ βρίσκεται αντιμέτωπη με το χειρότερο ξέσπασμα του κορωνοϊού από τότε που ξέσπασε η πανδημία.
Επιμέλεια: Βαρδαλαχάκη Ιωάννα
