Από την έντυπη έκδοση
Του Μωυσή Λίτση
[email protected]
Σε κρίσιμο σταυροδρόμι βρίσκεται ξανά η Ευρώπη, με τον «γαλλικό χειμώνα της οργής» να ανατρέπει τα μέχρι σήμερα πολιτικά δεδομένα. Μετά το Brexit, τη διελκυστίνδα Ιταλίας – Βρυξελλών, την εμφάνιση αμφιλεγόμενων ηγετών στην Ουγγαρία και την Πολωνία, την ενίσχυση της ακροδεξιάς, που για πρώτη φορά πολιορκεί πλέον και το ισπανικό Κοινοβούλιο με επιγόνους του Φράνκο, κλονίζονται οι πυλώνες της ευρωπαϊκής σταθερότητας, η Γαλλία και η Γερμανία.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος ξεκίνησε τη θητεία του με τους καλύτερους οιωνούς και πρόθεση να αναζωογονήσει το ευρωπαϊκό εγχείρημα, βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού, με άγνωστο το αν θα μπορέσει να επιβιώσει πολιτικά εν μέσω της κοινωνικής θύελλας που κλονίζει τη Γαλλία.
Η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ, η οποία σφράγισε τις ευρωπαϊκές εξελίξεις την τελευταία δεκαετία, αποχωρεί δίνοντας το δαχτυλίδι της διαδοχής στην ηγεσία της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU) στην ευνοούμενή της Άνεγκρετ Κραμπ-Καρενμπάουερ, που εκλέχτηκε χθες από το συνέδριο του κόμματος νέα αρχηγός με 51,75% στο δεύτερο γύρο. Με τη νέα ηγεσία το CDU ελπίζει να αντιστρέψει τις πρόσφατες εκλογικές του αποτυχίες.
Τα τελευταία γεγονότα στη Γαλλία έφεραν στο προσκήνιο την υποβόσκουσα κοινωνική δυσαρέσκεια σε όλη την Ευρώπη, η οποία μέχρι τώρα έβρισκε οδό διαφυγής στην κάλπη, με την ανάδειξη στο πολιτικό προσκήνιο κομμάτων «αουτσάιντερ», είτε της ριζοσπαστικής Αριστεράς είτε της ακροδεξιάς.
Στη Γαλλία η κοινωνική δυσαρέσκεια εκφράζεται μαζικά στους δρόμους, με άγνωστο τι πολιτικές αλλαγές θα μπορούσε να φέρει η πολυχρωμία των «κίτρινων γιλέκων».
Η χρόνια συνταγή λιτότητας και άκαμπτης δημοσιονομικής πειθαρχίας, ο αποκλεισμός μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού που αδυνατεί να τα βγάλει πέρα ακόμη και όταν δουλεύει, η αδυναμία των παραδοσιακών πολιτικών κομμάτων και ηγεσιών να εμπνεύσουν ένα διαφορετικό όραμα σπρώχνουν τις εξελίξεις στα… άκρα.
Ο Εμανουέλ Μακρόν είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα το πώς ένας ανερχόμενος πολιτικός του κέντρου δείχνει να καίγεται πολύ νωρίς… Μέχρι και έναν μήνα πριν, ο Γάλλος πρόεδρος χρησιμοποιούσε τις εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια από το τέλος του του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου για να προβληθεί ως ο πυλώνας της «φιλελεύθερης σταθερότητας» σε έναν κόσμο που αρχίζει να κλονίζεται από εθνικισμούς και εμπορικούς προστατευτισμούς. Ύστερα ήρθαν τα «κίτρινα γιλέκα»… Ένα κίνημα που ξεκίνησε ως διαμαρτυρία κατά της αύξησης του φόρου στα καύσιμα και έχει πάρει διαστάσεις ανεξέλεγκτης οργής. Η δημοτικότητα του Μακρόν άλλωστε βρισκόταν και πριν από τα τελευταία γεγονότα στο ναδίρ του 28%, με επτά στους δέκα Γάλλους να στηρίζουν το κίνημα των «κίτρινων γιλέκων».
Ο Γάλλος πρόεδρος μοιάζει με αποξενωμένο «Λουδοβίκο», αποφεύγοντας να απευθυνθεί απευθείας στον γαλλικό λαό, αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα απαντήσει στις ανησυχίες του από την ερχόμενη εβδομάδα.
Πλήγμα για την οικονομία
Η γαλλική οικονομία ήδη δοκιμάζεται από τον χειμώνα της οργής, χωρίς να διαφαίνεται εκτόνωση της κατάστασης. Οι μικροί καταστηματάρχες δηλώνουν πως το προηγούμενο Σάββατο, με τις μεγάλες ταραχές, τα έσοδά τους μειώθηκαν κατά 20%-40%. Οι κρατήσεις ξενοδοχείων έχουν μειωθεί κατά 15%-25%, σε μία περίοδο που το Παρίσι και η αγορά του σφύζουν από τουρίστες και γενικότερα κόσμο, εν όψει των εορτών των Χριστουγέννων.
Η Γαλλική Ομοσπονδία Λιανικού Εμπορίου (FCD) ανέφερε στο πρακτορείο Reuters ότι τα μέλη της έχουν καταγράψει απώλειες περίπου ενός δισεκατομμυρίου ευρώ από την έναρξη των διαδηλώσεων των «κίτρινων γιλέκων» στη χώρα τον περασμένο μήνα.
Χθες σε δηλώσεις του ο υπουργός Εσωτερικών Κριστόφ Καστανέρ χρησιμοποίησε σκληρή γλώσσα κατά των διαδηλωτών, λέγοντας ότι «δημιούργησαν ένα τέρας το οποίο ξέφυγε από τους δημιουργούς του». Είπε ακόμη πως οι Αρχές θα απαντήσουν με «αποφασιστικότητα» στο ενδεχόμενο νέων ταραχών.
Την ίδια στιγμή προκαλούσε σοκ στην κοινή γνώμη η δημοσιοποίηση βίντεο το οποίο δείχνει αστυνομικούς να κρατούν 146 μαθητές μπροστά στο λύκειο Μαντ-λα-Ζολί, δυτικά του Παρισιού, με τα χέρια πίσω στο κεφάλι, σαν να είναι αιχμάλωτοι πολέμου. Στο βίντεο ακούγεται αστυνομικός να δηλώνει: «Τώρα είναι μία πολύ φρόνιμη τάξη».
Ο τίτλος των χθεσινών «Financial Times» αποδίδει ίσως με τον καλύτερο τρόπο τα όσα συμβαίνουν τις τελευταίες ημέρες στη Γαλλία: «Κοιτάξτε με, Υπάρχω: Οι Γάλλοι διαδηλωτές στέλνουν μήνυμα στον Μακρόν».
Ένα μήνυμα που ίσως είναι αργά πλέον για τον Γάλλο πρόεδρο να το λάβει.
