Skip to main content

Οι τρεις ευρωπαϊκές προκλήσεις μετά τις γερμανικές κάλπες

«Στα χέρια» της Άνγκελα Μέρκελ, η Γερμανία διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στον καθορισμό της οικονομικής και πολιτικής κατεύθυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τώρα όμως η σύνθεση της νέας γερμανικής κυβέρνησης είναι σε εξέλιξη και ο συνασπισμός που θα αναλάβει την διακυβέρνηση θα είναι κρίσιμος για την απόφαση μιας σειράς βασικών θεμάτων, από την οικονομική πολιτική της περιοχής μετά τον Covid-19 έως τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την Κίνα.

Ως το μεγαλύτερο μέλος της ΕΕ, η Γερμανία αναπόφευκτα συμβάλλει στη διαμόρφωση των σχεδίων και των αποφάσεων του μπλοκ. Ωστόσο, οι εκλογές της Κυριακής έδωσαν δεν έδωσαν πολλά στοιχεία για το πώς θα διαμορφωθεί η επόμενη κυβέρνηση ή ποια θα είναι η ατζέντα της.

Ο Ολαφ Σολτς, που κέρδισε με μικρή διαφορά στις εκλογές της Κυριακής, δήλωσε αισιόδοξος ότι θα μπορούσε να σχηματιστεί νέα διοίκηση μέχρι τα Χριστούγεννα.

Αυτό σημαίνει όμως ότι υπάρχει λίγος χρόνος για να διευθετηθούν οι πιο επείγουσες αποφάσεις της ΕΕ προτού η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της, η Γαλλία, εισέλθει σε εκλογική περίοδο τον Απρίλιο.

Τους επόμενους μήνες, η ΕΕ θα πρέπει να αντιμετωπίσει τρεις βασικές προκλήσεις:

1. Η απόφαση για το εάν θα χαλαρώσει τη δημοσιονομική της πολιτική, μια αλλαγή που θα μπορούσε να επηρεάσει την οικονομική τροχιά του μπλοκ.

Οι κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας που επιδιώκουν να κρατήσουν υπό έλεγχο το δημοσιονομικό έλλειμμα και το χρέος μιας χώρας, ανεστάλησαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Πολλές χώρες του ευρωπαϊκού νότου επιθυμούν να υπάρξει ελαστικοποίηση του Συμφώνου Σταθερότητας που θεωρητικά επιστρέφει το 2023.

Η συζήτηση αυτή από τη μία επείγει, καθώς όταν οι κυβερνήσεις υποβάλουν τα σχέδια προϋπολογισμού τους στις Βρυξέλλες την επόμενη άνοιξη θα πρέπει να γνωρίζουν ποιοι θα είναι οι κανόνες του 2023, και από την άλλη θα μπορούσε να διαπεράσει στον επόμενο γερμανικό συνασπισμό- δεδομένου ότι ενώ ο Σολτς τάχθηκε κατά της χαλάρωσης των κανόνων, στελέχη του κόμματος που είναι κοντά του έχουν δείξει σημάδια ότι μπορεί να υπάρχουν περιθώρια ελιγμών.

Ο Σολτς και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα θέλει να αυξήσει τις δημόσιες επενδύσεις σε «πράσινα» έργα και έργα ψηφιοποίησης. Το ίδιο και οι Πράσινοι, οι οποίοι είναι πιθανό να καταλήξουν στον τριμερές συνασπισμό της Γερμανίας. Ωστόσο, το Ελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα, ο υποψήφιος τρίτος εταίρος, είναι δημοσιονομικά αυστηρός, όπως και η συντηρητική Χριστιανοδημοκρατική Ένωση, η οποία έχασε τις εκλογές, αλλά θέλει να διεξαγάγει τις δικές της διαπραγματεύσεις σχηματισμού συνασπισμού.

Εφόσον τα δύο κόμματα που κέρδισαν στην ψηφοφορία της Κυριακής έχουν μεγάλα σχέδια δαπανών, ο νέος συνασπισμός ενδέχεται να μην ασκήσει βέτο στις μεταρρυθμίσεις, εκτίμησε ο συνεργάτης στο Peterson Institute for International Economics Τζέικομπ Κίρκεγκορντ.

2. Η Γαλλία και η επιθυμία της να δημιουργήσει μια πιο αυτόνομη αμυντική πολιτική της ΕΕ.

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θα αναλάβει την εναλλασσόμενη προεδρία της ΕΕ τον Ιανουάριο, γεγονός που του μια ευκαιρία για να διαμορφώσει τα σχέδια του μπλοκ ενόψει των δικών του εκλογών. Με τη Γαλλία να εξακολουθεί να βρίσκεται σε σύγκρουση με την Ουάσινγκτον για το σύμφωνο AUKUS μεταξύ ΗΠΑ, Ηνωμένου Βασιλείου και Αυστραλίας, οι Γάλλοι αξιωματούχοι είναι αποφασισμένοι να σημειώσουν πρόοδο στην προώθηση των αμυντικών δυνατοτήτων της ΕΕ.

Η Γερμανία όμως παραμένει διχασμένη μεταξύ της υποστήριξής της για βαθύτερη αμυντική συνεργασία στην ΕΕ και της επιθυμίας της να αποφύγει την αποδυνάμωση της διατλαντικής εταιρικής σχέσης και του Οργανισμός Βορειοατλαντικού Συμφώνου. Ενώ οι Πράσινοι πιέζουν για μια πιο ισχυρή πολιτική απέναντι στην Κίνα και τη Ρωσία, το SPD αντιτίθεται σταθερά στην αύξηση των μέτριων στρατιωτικών δαπανών της Γερμανίας, γεγονός που αποτελεί εμπόδιο στην προώθηση των φιλοδοξιών της ΕΕ.

3.Ο νέος καγκελάριος.

Γενική ανησυχία υπάρχει επίσης για τον νέο ηγέτη της Γερμανίας και το αν ο Σολτς – ή όποιος γίνει τελικά καγκελάριος – θα δείξει τις διαπραγματευτικές ικανότητες ή θα έχει την εσωτερική πολιτική δύναμη που είχε η Μέρκελ στις ευρωπαϊκές συζητήσεις.

Για μερικούς, αυτή η ικανότητα είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της ΕΕ ενωμένης. Άλλοι ελπίζουν ότι η έξοδός της θα αναδιαμορφώσει την ισορροπία δυνάμεων του μπλοκ, επιτρέποντας στους λιγότερο επιφυλακτικούς υποστηρικτές της βαθύτερης ολοκλήρωσης της οικονομίας και της ασφάλειας, όπως ο Μακρόν και ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκ, να καταλάβουν την ατζέντα. Ο  Σολτς, συγκεκριμένα, έχει επανειλημμένα μιλήσει για την υποστήριξή του σε μια πιο ολοκληρωμένη και κυρίαρχη ΕΕ.

Ωστόσο, πολλοί σημερινοί και πρώην αξιωματούχοι πιστεύουν ότι ενώ μπορεί να γίνει πιο δύσκολο να επιτευχθεί συναίνεση για τους κλιματικούς στόχους, οι ανησυχίες για το κράτος δικαίου στην Πολωνία και την Ουγγαρία, η άμυνα και η οικονομική πολιτική, οι συζητήσεις για μετατόπιση εξουσίας από το Βερολίνο στο Παρίσι είναι υπερβολικές.

naftemporiki.gr με πληροφορίες από Wall Street Journal