Του Μιχάλη Ψύλου
Στο περίφημο θέρετρο Σότσι ,στη Μαύρη Θάλασσα μεταβαίνει σήμερα ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν για να συναντηθεί με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντιμίρ Πούτιν. Επισήμως , οι δύο ηγέτες πρόκειται να συζητήσουν την νέα κλιμάκωση των συγκρούσεων στο Ιντλίμπ, στη βορειοδυτική Συρία, αλλά η συνάντηση που θα ολοκληρωθεί αύριο, έχει στην ατζέντα πολύ περισσότερα θέματα. Πραγματοποιείται άλλωστε μετά τις εκλογές στη Γερμανία και κυρίως «τις απογοητευτικές», όπως τις χαρακτήρισε ο Ερντογάν ,σχέσεις με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν. «Στις συζητήσεις με τον κ. Μπάιντεν, δεν υπήρξε το επιθυμητό αποτέλεσμα … Ως δύο χώρες μέλη του ΝΑΤΟ θα έπρεπε να βρισκόμαστε σε διαφορετική κατάσταση», είπε μάλιστα ο Τούρκος Πρόεδρος, μετά την προσευχή, την περασμένη Παρασκευή. Δικαιολογημένη, η δυσαρέσκεια του Ερντογάν, καθώς ο Μπάιντεν αρνήθηκε κατηγορηματικά να τον συναντήσει στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, στη Νέα Υόρκη. Μια δυσαρέσκεια ,που έδωσε το έναυσμα για σωρεία επιθέσεων κατά του Αμερικανού Προέδρου στον ελεγχόμενο από το καθεστώς Ερντογάν Τουρκικό Τύπο. «Είναι ντροπή για τις ΗΠΑ», γράφει ο γνωστός σχολιαστής Νεντρέτ Ερσανέλ στην φιλο-Ερντογανική Yeni Safak. «Δεν υπάρχει πλέον η Τουρκία, που κάνει ό, τι θέλει η Αμερική. Αυτό γινόταν επί δεκαετίες ,αλλά τώρα κόπηκε», προσθέτει ο Ερσανέλ αφού χρεώνει στην Αμερική όλα τα δεινά της Τουρκίας.
Να περιμένουμε λοιπόν, αποφασιστική στροφή της Αγκυρας στη Μόσχα; Η Sabah το ομολογεί με σαφήνεια: «Η σύνοδος στο Σότσι, πραγματοποιείται στη σκιά όλων αυτών των ερωτήσεων και έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία για τη Μόσχα και την προθυμία της Ρωσίας να επιλέξει έναν γνήσιο και αξιόπιστο εταίρο για την εξεύρεση βιώσιμων λύσεων… Λαμβάνοντας υπόψη τις νέες συμμαχίες που σχηματίζονται στον Ινδο-Ειρηνικό, τον Ατλαντικό, την Ευρασία και την Ανατολική Μεσόγειο, αυτή η σύνοδος του Σότσι έχει έναν ακόμη πιο σημαντικό ρόλο που καθορίζεται από τις επιλογές που κάνει ο Πούτιν».
Μήνυμα με τους S-400
Παραμονές της συνάντηση στο Σότσι , ο Ερντογάν φρόντισε να στείλει άλλωστε, μήνυμα στη Δύση και κυρίως στην Ουάσιγκτον ,ανακοινώνοντας ότι η Τουρκία σκοπεύει να αγοράσει ως το τέλος της χρονιάς και άλλες συστοιχίες πυραύλων S-400 από τη Ρωσία, παρά τις ανησυχίες των εταίρων της στο ΝΑΤΟ. «Στο μέλλον, κανείς δεν θα μπορεί να παρεμβαίνει στο είδος των αμυντικών συστημάτων που αγοράζει η Τουρκία και από ποια χώρα», είπε ο Τούρκος Πρόεδρος σε συνέντευξή του στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CBS. Η διαμάχη για την αγορά το 2019 των ρωσικών πυραύλων S-400 έχει διχάσει εδώ και καιρό τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Τουρκία, καθώς η Ουάσιγκτον επέβαλε κυρώσεις στην Αγκυρα. «Εάν ο Ερντογάν προχωρήσει στην αγορά περισσότερων ρωσικών πυραύλων ,αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες ,αμερικανικές κυρώσεις», εκτιμά το γερμανικό δίκτυο n-tv.
Ο Τούρκος Πρόεδρος δεν διστάζει πάντως να τραβά όλο και περισσότερο το σχοινί στην αντιπαράθεση με τον Μπάιντεν. Εσπευσε μάλιστα να καταγγείλει τη συνεχιζόμενη υποστήριξη που προσφέρουν οι Ηνωμένες Πολιτείες προς τους Κούρδους αντάρτες στη Συρία.
Οι κινήσεις και οι δηλώσεις Ερντογάν κατά του Μπάιντεν, δεν φαίνεται πάντως να πείθουν τον Πούτιν για τις …αγαθές προθέσεις του Τούρκου Προέδρου. Παλιά «καραβάνα» ο Βλαντιμίρ Πούτιν, γνωρίζει καλά ότι ο Ερντογάν αρέσκεται σε ανατολίτικα παζάρια για να ενισχύσει τα συμφέροντα του. Και πρώτα απ` όλα την πολιτική του επιβίωση. Διπλωματικές πηγές στη Μόσχα εκτιμούν ότι η συνάντηση Πούτιν- Ερντογάν δεν αναμένεται να καταλήξει σε οποιαδήποτε σταθερή και μακροχρόνια συμφωνία για τη Συρία. «Τα ρωσικά και τα τουρκικά συμφέροντα στην περιοχή είναι εκ διαμέτρου αντίθετα», όπως σημείωσε ο Ρώσος πολιτικός επιστήμονας Φιοντόρ Λουκιάνοφ. «Όλες οι συμφωνίες που έχουν επιτευχθεί με την Τουρκία για την απόσυρση των μαχητών από τη βορειοδυτική Συρία, και την μεταφορά τους αλλού, δεν λειτούργησαν», προσθέτει ο Ρώσος αναλυτής. Η σύνοδος του Σότσι, έχει ήδη «χρωματιστεί αρνητικά» πάντως λόγω και της πρόσφατης στάσης της Τουρκίας ,στο θέμα της Κριμαίας, αναφέρουν οι ίδιες πηγές. Το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας εξέδωσε πριν λίγες ημέρες ανακοίνωση με την οποία αρνείται να αναγνωρίσει το αποτέλεσμα των πρόσφατων εκλογών για τη Ρωσική Δούμα : «Η Τουρκία διατηρεί την υποστήριξή της στην εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας και δεν αναγνωρίζει την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας», δήλωσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών».
Δεν μπορεί να πατά σε δύο βάρκες
Ο Ερντογάν, προφανώς για να κατευνάσει τις αντιδράσεις του Μπάιντεν, τόνισε, μιλώντας στην Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ότι η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014 και επιβεβαιώνει τη δέσμευση της Άγκυρας στην «υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας της Ουκρανίας». Μόνο ,που τα σχόλια αυτά του Ερντογάν προκάλεσαν την άμεση και έντονη, αντίδραση του Κρεμλίνου. «Η Τουρκία γνωρίζει πολύ καλά ότι η Κριμαία είναι κυρίαρχο τμήμα της Ρωσικής Ομοσπονδίας και γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν αγνοούμε ποτέ τέτοιες δηλώσεις», δήλωσε η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα. «Δεν αποδεχόμαστε τέτοιες δηλώσεις» σημείωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ.
Οσο ,λοιπόν, και αν προσπαθεί να πατά σε δύο βάρκες, ο Τούρκος Πρόεδρος είναι πλέον αδύνατο να τα καταφέρει .Οσο και αν η Μόσχα δεν είναι διατεθειμένη να τορπιλίσει την εύθραυστη σχέση με την Αγκυρα, η δυσπιστία κυριαρχεί στις σχέσεις των δύο χωρών. Οπως γράφει η Frankfurter Allgemeine Zeitung , μπορεί για τον Ερντογάν η Τουρκία «να είναι πολύ μικρή ως σκηνή για τις αυτοκρατορικές του φιλοδοξίες», αλλά τα περιθώρια έχουν στενέψει πολύ για τα σχέδιά του. Στο εσωτερικό της Τουρκίας ,ο πληθωρισμός τρέχει , οι επιχειρήσεις και οι οικογένειες αντιμετωπίζουν πολύ μεγάλες δυσκολίες και τα αλλοπρόσαλλα «Erdonomics» απλώς επιτείνουν την οικονομική κρίση. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, ότι η κοινωνική συναίνεση για τον Ερντογάν είναι μόλις στο 38%- το χαμηλότερο ποσοστό από το 2015.
