Της Μάρως Βακαλοπούλου
[email protected]
Εβδομήντα χρόνια μετά την ίδρυση του ΝΑΤΟ στο όνομα της προστασίας της Δυτικής Ευρώπης από τη Σοβιετική Ένωση του Ιωσήφ Στάλιν, η Συμμαχία συνεδρίασε αυτήν την εβδομάδα στο Λονδίνο για να συζητήσει τους αυξανόμενους στόχους της. Η Σύνοδος είχε λίγο από όλα: διαφωνίες, μεγάλα λόγια, «πηγαδάκια», πείσματα, χαρακτηρισμούς. Εν τέλει όμως, χωρίς ιδιαίτερους ενθουσιασμούς και τυμπανοκρουσίες, το πνεύμα ενότητας φάνηκε να πρυτανεύει, με τους ηγέτες των 29 κρατών-μελών να καταλήγουν σε ένα κείμενο κοινού ανακοινωθέντος.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, που έχει συνηθίζει να κάνει αισθητή την παρουσία του όπου και αν παρευρίσκεται, δεν έκανε την έκπληξη. Αφήνοντας κατά μέρους τους συνήθεις κανόνες της διπλωματίας, η οποία παραδοσιακά διεξάγεται μέσω διακριτικών συνομιλιών πίσω από κλειστές πόρτες, ο Αμερικανός πρόεδρος κατάφερε να έρθει για μία ακόμη φορά σε ευθεία σύγκρουση με δύο παραδοσιακούς συμμάχους: τη Γαλλία του Εμανουέλ Μακρόν και τον Καναδά του Τζάστιν Τριντό.
Ο Γάλλος πρόεδρος αποφάσισε αυτή τη φορά να περάσει στην αντεπίθεση. Προσήλθε στη Σύνοδο συνοδευόμενος από την πολύ ηχηρή δήλωση που είχε κάνει πρόσφατα στον Economist περί «εγκεφαλικά νεκρού ΝΑΤΟ», η οποία υπήρξε η αφορμή για το ξέσπασμα του Ντόναλντ Τραμπ. Οι δύο ηγέτες έγιναν πρώτη είδηση λογομαχώντας on camera για τον ρόλο της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ και το Ισλαμικό Κράτος, αν και επί της ουσίας ήταν ένας μη διάλογος που δεν κατέληξε πουθενά.
Η Γαλλία σημείωσε μία νίκη. Εξασφάλισε στο κοινό ανακοινωθέν ότι «οι επιθετικές ενέργειες της Ρωσίας είναι στην ουσία τόσο σημαντική απειλή όσο και η «τρομοκρατία σε όλες τις μορφές της». Ήταν μια προσπάθεια να διασφαλιστεί ότι ο αγώνας εναντίον του Ισλαμικού Κράτους δεν έχει τελειώσει, όπως εμμέσως προσπάθησε να πείσει ο Ντόναλντ Τραμπ τον Οκτώβριο κηρύσσοντας τον ηγέτη της οργάνωσης Αμπού μπακρ αλ Μπαγκντάντι νεκρό, έπειτα από αμερικανική επιχείρηση.
Ο βασικός στόχος του Αμερικανού προέδρου ωστόσο ήταν να υποχρεώσει τις υπόλοιπες χώρες-μέλη να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες και να στρέψουν για πρώτη φορά την προσοχή τους στις «ευκαιρίες και προκλήσεις» που εγκυμονεί η άνοδος της Κίνας στη διεθνή πολιτική σκηνή. Και το πέτυχε. Παρά τις γαλλικές αντιδράσεις – και τη σχεδόν απαθή στάση της Γερμανίας – ο Ντόναλντ Τραμπ κατάφερε να περάσει το μήνυμα όταν θέλει κάτι, το παίρνει.
Ο Αμερικανός πρόεδρος αναχώρησε από το Λονδίνο ικανοποιημένος, πλην όμως όχι χαμογελαστός. Ενώ την πρώτη μέρα της Συνόδου ήταν λαλίστατος παραχωρώντας μία συνέντευξη Τύπου διάρκειας 50 λεπτών, η οποία δεν ήταν προγραμματισμένη, αποφάσισε να ακυρώσει τη συνέντευξη της δεύτερης ημέρας, καθώς είχε ήδη πει πολλά. Πρόλαβε ωστόσο να χαρακτηρίσει τον Καναδό πρωθυπουργό «διπρόσωπο» και να του κουνήσει το δάχτυλο γιατί η χώρα του δεν είναι συνεπής στις αμυντικές της δαπάνες.
Στην αλλαγή της διάθεσής του συνέβαλε πιθανότατα το «πηγαδάκι» στο Μπάκιγχαμ του Τριντό με τον Μακρόν και τον Τζόνσον, στο οποίο, αν και ποτέ δεν ακούστηκε το όνομα του Τραμπ, φαίνεται πως σχολιαζόταν η «φλυαρία» του μπροστά από τις κάμερες.
Η αυξανόμενη πολυπλοκότητα του οργανισμού απαιτούσε από τους ηγέτες του ΝΑΤΟ να διαπραγματευτούν με την Τουρκία, η οποία είχε αφήσει να εννοηθεί ότι θα ασκήσει βέτο στα επικαιροποιημένα σχέδια για την υπεράσπιση των χωρών της Βαλτικής ενάντια στη Ρωσία, εκτός εάν η Συμμαχία συμφωνούσε να χαρακτηρίσει την κουρδική πολιτοφυλακή Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) τρομοκράτες.
Αυτή τη φορά, η διπλωματία φάνηκε να κερδίζει, σχολιάζει η «Guardian». Η Άγκυρα υπέγραψε το νέο αμυντικό σχέδιο για τους δυτικούς γείτονες της Ρωσίας. Η απειλή του βέτο και μόνο όμως ήταν μία δυσάρεστη υπενθύμιση ότι ένας μόνο σύμμαχος – ολοένα και πιο ισχυρός εν προκειμένω – μπορεί να ασκήσει σημαντική επιρροή επηρεάζοντας δυνητικά την ασφάλεια των υπολοίπων. Όσο για την αποτελεσματικότητα της συλλογικής στρατιωτικής άμυνας, εφόσον παραστεί ανάγκη, παραμένει μάλλον το μεγάλο ερωτηματικό όσο οι ρήξεις και οι αντιθέσεις παραμένουν στον πυρήνα μίας Συμμαχίας που περιπλέκεται χρόνο με τον χρόνο.
naftemporiki.gr
