Από την έντυπη έκδοση
Του Μωυσή Λίτση
mlitsis@ naftemporiki.gr
Την Κίνα ως εν δυνάμει εχθρό κατονόμασε για πρώτη φορά το ΝΑΤΟ, χαρακτηρίζοντας «πρόκληση» την αύξηση της κινεζικής επιρροής στην Αφρική αλλά και την Ευρώπη.
Παρά το κλίμα ενότητας που επιχείρησε να εμφυσήσει η «στοχοποίηση» της Κίνας, η σύνοδος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας σημαδεύτηκε από πρωτοφανείς αντιπαραθέσεις, με τον Ντόναλντ Τραμπ να ακυρώνει την προγραμματισμένη συνέντευξη Τύπου χθες το απόγευμα, επισπεύδοντας την επιστροφή του στις ΗΠΑ, εμφανώς ενοχλημένος από βίντεο, στο οποίο ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό φέρεται να ειρωνεύεται τον Αμερικανό πρόεδρο.
Οι 29 χώρες μέλη του ΝΑΤΟ αναφέρθηκαν για πρώτη φορά επίσημα στις «ευκαιρίες και προκλήσεις» που εγκυμονεί η άνοδος της Κίνας στη διεθνή πολιτική σκηνή. Σε δηλώσεις του ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν δίστασε να χαρακτηρίσει τον κινεζικό κολοσσό των τηλεπικοινωνιών Huawei κίνδυνο για την ασφάλεια, εντείνοντας τις πιέσεις στους Ευρωπαίους συμμάχους να πάψουν να συνεργάζονται με την κινεζική εταιρεία.
Σινο-αμερικανικές κόντρες
Η αναφορά του ΝΑΤΟ στον «κινεζικό κίνδυνο» συμπίπτει με τον κίνδυνο νέας όξυνσης των αμερικανοκινεζικών σχέσεων. Στην εμπορική αντιπαράθεση και την αμερικανική στήριξη στους διαδηλωτές του Χονγκ Κονγκ ήλθε να προστεθεί μία ακόμη εστία έντασης, καθώς η αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων ενέκρινε την Τρίτη νομοσχέδιο με το οποίο ζητά από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει για πρώτη φορά κυρώσεις κατά υψηλόβαθμων Κινέζων αξιωματούχων, λόγω της πολιτικής καταστολής του Πεκίνου κατά της μουσουλμανικής μειονότητας των Ουιγούρων.
Τη σύνοδο επισκίασε ωστόσο η έντονη αντιπαράθεση στο εσωτερικό της συμμαχίας. O Τραμπ ακύρωσε την προγραμματισμένη για χθες το απόγευμα συνέντευξη Τύπου και αποχώρησε από τη σύνοδο κορυφής, μετά τη δημοσιοποίηση βίντεο, στο οποίο ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό εμφανίζεται να μιλάει κοροϊδευτικά, στη δεξίωση που παρέθεσε η βασίλισσα Ελισάβετ στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ, για τον Αμερικανό πρόεδρο.
«Είδα τα σαγόνια της ομάδας του να πέφτουν στο πάτωμα» εμφανίζεται να λέει στο επίμαχο βίντεο ο Τριντό, την ώρα που συνομιλούσε με τον Βρετανό πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον, τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και τον Ολλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε.
Στο βίντεο, το οποίο, όπως αναφέρουν τα διεθνή πρακτορεία, ελήφθη από κάμερα η οποία βρισκόταν στην πισίνα, ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον φέρεται να ρωτά τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν: «Γι’ αυτό καθυστέρησες;» «…Ήταν 40λεπτη η συνέντευξη Τύπου. Ναι! Σαράντα λεπτά», ακούγεται να λέει ο Τριντό, παρεμβαίνοντας στη συζήτηση.
«Είδα τα σαγόνια της ομάδας του να πέφτουν στο πάτωμα», ακούγεται να λέει ο Καναδός πρωθυπουργός. Το βίντεο, το οποίο αναρτήθηκε ηλεκτρονικά από το καναδικό κανάλι CBC, εκτιμάται ότι παίχτηκε πάνω από 5 εκατ. φορές.
«Διπρόσωπος ο Τριντό»
Εμφανώς δυσαρεστημένος ο Τραμπ, ερωτηθείς για το βίντεο αυτό, χαρακτήρισε τον Καναδό πρωθυπουργό Τζάστιν Τριντό «διπρόσωπο». «Είναι διπρόσωπος», είπε χαρακτηριστικά ο Αμερικανός πρόεδρος. «Βρίσκω ότι είναι ένας πολύ ωραίος τύπος, αλλά, ξέρετε, η αλήθεια είναι πως τον προκάλεσα για το γεγονός ότι δεν καταβάλλει το 2% και μπορώ να δω ότι δεν είναι πολύ ευτυχής γι’ αυτό», είπε ο Τραμπ σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τη Γερμανίδα καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ.
«Δεν καταβάλλει το 2% και θα έπρεπε να καταβάλλει το 2%. Ο Καναδάς έχει λεφτά. Κοιτάξτε, εκπροσωπώ τις ΗΠΑ και θα έπρεπε να καταβάλλει περισσότερα από όσα καταβάλλει, το καταλαβαίνει αυτό… μπορώ να φανταστώ ότι δεν είναι τόσο ευτυχής, αλλά έτσι είναι τα πράγματα».
Ακύρωσε συνέντευξη ο Τραμπ
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι ακυρώνει την προγραμματισμένη τελική συνέντευξη Τύπου που επρόκειτο να παραχωρήσει μετά το τέλος της Συνόδου για την 70ή επέτειο του ΝΑΤΟ στο Ουάτφορντ, κοντά στο Λονδίνο, κι αφότου άλλοι ηγέτες φαίνεται πως τον χλεύασαν για τις μακροσκελείς συνεντεύξεις του σε δημοσιογράφους. «Θα ακυρώσω τη συνέντευξη Τύπου» δήλωσε ο ένοικος του Λευκού Οίκου με την ευκαιρία ενός γεύματος εργασίας με τα κράτη μέλη της Συμμαχίας που έχουν εκπληρώσει τις οικονομικές υποχρεώσεις τους προς το ΝΑΤΟ. «Δεν θα παραχωρήσουμε συνέντευξη Τύπου στο κλείσιμο της Συνόδου, διότι έχουμε δώσει τόσες πολλές τις τελευταίες δύο ημέρες. Καλό ταξίδι σε όλους» έγραψε στο Twitter ο Αμερικανός πρόεδρος.
Ο Τραμπ επρόκειτο να μιλήσει σε δημοσιογράφους χθες το απόγευμα ώρα Ελλάδας.
Στο επίκεντρο η ενίσχυση της ασφάλειας
Παρά τις τριβές στο εσωτερικό της Συμμαχίας, τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ ομονόησαν στο να κατονομάσουν την Κίνα ως «πρόκληση». «Έχουμε ασφαλώς αναγνωρίσει πως η άνοδος της Κίνας έχει επιπτώσεις στην ασφάλεια για όλους τους συμμάχους», ανέφερε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ.
«H Κίνα διαθέτει το δεύτερο μεγαλύτερο αμυντικό προϋπολογισμό στον κόσμο» πρόσθεσε. «Πρόσφατα παρουσίασαν νέες, πολύ σύγχρονες δυνατότητες, συμπεριλαμβανομένων πυραύλων μεγάλης εμβέλειας που μπορούν να πλήξουν όλους στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ». «Δεν πρόκειται για μεταφορά του ΝΑΤΟ στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, αλλά για να λάβουμε υπόψη μας το γεγονός πως η Κίνα έρχεται κοντύτερα σε εμάς», ανέφερε ο Στόλτενμπεργκ, επισημαίνοντας την κινεζική δραστηριότητα στην Αρκτική, την Αφρική και τις μεγάλες κινεζικές επενδύσεις σε ευρωπαϊκές υποδομές. Είναι η πρώτη φορά που το ΝΑΤΟ αναφέρει ως εν δυνάμει εχθρό χώρα εκτός Ευρώπης. Στο επίκεντρο της άμυνας του ΝΑΤΟ, με βάση την ιδρυτική συμφωνία, βρίσκονται οι ΗΠΑ και η Ευρώπη, απέναντι στη σοβιετική απειλή.
Το 5G της Huawei
Επίδικο για την ευρωπαϊκή ασφάλεια είναι το σύστημα G5, με τις ΗΠΑ να πιέζουν τους συμμάχους να απαγορεύσουν τη χρησιμοποίηση τεχνολογικού εξοπλισμού από τον κινεζικό κολοσσό των τηλεπικοινωνιών Huawei, με το επιχείρημα ότι ο εξοπλισμός αυτός μπορεί να χρησιμοποιηθεί από το Πεκίνο για κατασκοπεία. H Huawei, η οποία απορρίπτει τις κατηγορίες της Ουάσιγκτον, δήλωσε πως τον Οκτώβριο οι μισές από τις 65 εμπορικές της συμφωνίες που έχει υπογράψει ήταν με Ευρωπαίους πελάτες, οι οποίοι αναπτύσσουν δίκτυα κινητής τηλεφωνίας 5G.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε χθες πως η Huawei αποτελεί κίνδυνο για την ασφάλεια. «Ναι πιστεύω πως είναι κίνδυνος για την ασφάλεια, είναι κίνδυνος», είπε ο Τραμπ. «Το ΝΑΤΟ και οι Σύμμαχοι… δεσμεύονται στην εξασφάλιση της ασφάλειας των επικοινωνιών μας, συμπεριλαμβανομένου του 5G, αναγνωρίζοντας την ανάγκη να εξαρτώνται από ασφαλή και ανθεκτικά συστήματα», αναφέρεται στη διακήρυξη της συνόδου.
«Μαλάκωσε» η Τουρκία
Το πράσινο φως εκ μέρους της χώρας του αποφάσισε εν τέλει να δώσει στα αμυντικά σχέδια του ΝΑΤΟ για την Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν. Η λιθουανική προεδρία ανακοίνωσε ότι η Τουρκία συμφώνησε να εγκρίνει τα αμυντικά σχέδια του ΝΑΤΟ για τις βαλτικές χώρες και την Πολωνία. «Αυτό είναι ένα τεράστιο επίτευγμα όχι μόνο για τη χώρα μας, αλλά για ολόκληρη την περιοχή, επειδή διασφαλίζει την ασφάλεια των πολιτών μας», δήλωσε ο Λιθουανός πρόεδρος Γκιτάνας Ναουσέντα.
Η Τουρκία είχε αφήσει να εννοηθεί ότι θα ασκήσει βέτο στο σχέδιο του ΝΑΤΟ, έως ότου λάβει μεγαλύτερη υποστήριξη στην επίθεση στη Συρία εναντίον της YPG. Ο Ερντογάν συναντήθηκε χθες με τον Τραμπ, στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ. Όπως δήλωσε εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, «οι δύο πρόεδροι συζήτησαν για τη σημασία να εκπληρώνει η Τουρκία τις δεσμεύσεις στη Συμμαχία, την περαιτέρω ενδυνάμωση των εμπορικών σχέσεων με την ενίσχυση του διμερούς εμπορίου στα 100 δισ. δολ. και τις προκλήσεις στον τομέα ασφάλειας».
Μέτωπο για Ουιγούρους
Νέο μέτωπο ανοίγει στην αμερικανο-κινεζική αντιπαράθεση. Η Βουλή των Αντιπροσώπων ενέκρινε με συντριπτική πλειοψηφία ν/σχ που προβλέπει ότι η κυβέρνηση Τραμπ θα επιβάλει αυστηρότερα μέτρα σε βάρος της Κίνας εξαιτίας της καταστολής της μουσουλμανικής μειονότητας των Ουιγούρων. Η Κίνα προειδοποίησε χθες τις ΗΠΑ ότι «θα πληρώσουν το τίμημα». «Πιστεύετε ότι αν η Αμερική προβεί σε ενέργειες που θα πλήξουν τα συμφέροντα της Κίνας, εμείς δεν θα αναλάβουμε δράση; Πιστεύω ότι θα πρέπει να πληρώσουν το ανάλογο τίμημα για κάθε λάθος λέξη και πράξη», επεσήμανε η εκπρόσωπος του κινεζικού ΥΠΕΞ.
