Skip to main content

Η διακήρυξη Φον ντερ Λάιεν για την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας και το στοίχημα της ΕΕ

«Θα πρέπει να προασπιστούμε την ελευθερία μας. Να μπορεί κανείς να εκφράζεται. Να πιστεύει ό,τι θέλει. Να αγαπά όποιον προτιμά. Η ελευθερία, όμως, σημαίνει και ελευθερία από τον φόβο. Με την πανδημία πολλές γυναίκες έχασαν αυτή την ευκαιρία. Πρέπει να ήταν απαίσιο για κάποιες που δεν μπορούσαν καν να κρυφτούν. Θα πρέπει αυτό να το καταδείξουμε. Να τους δώσουμε δικαίωμα έκφρασης και οι διώκτες τους να δικαστούν. Θα πρέπει γι αυτή την ελευθερία μέχρι το τέλος του χρόνου να παλέψουμε και να υποβάλλουμε έναν νόμο για την καταπολέμηση της έμφυλης βίας. Μιλάμε για προστασία και στον πραγματικό κόσμο και στον εικονικό. Για την αξία του ανθρώπου για την ισότητα που είναι κεντρική αξία της Ευρώπης και γι αυτή πρέπει να αγωνιστούμε. Ας στραφούμε σε μία ελευθερία που δίνει τη φωνή της σε όλη την υπόλοιπη».

Αυτό δήλωσε χθες η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, αναφορικά με την έμφυλη βία και την καταπολέμησή της.

Αυτή η βία λόγω φύλου, είναι ακόμη μια πρόταση ψηφίσματος που είχε ήδη παρουσιαστεί στις 22 Ιουλίου. Για να γίνει πραγματικότητα, με την εναρμόνιση των εγκληματικών προσώπων, τις ποινικές κυρώσεις και, ιδιαίτερα, τη συλλογή και την ανταλλαγή δεδομένων από όλα τα κράτη μέλη, υπάρχει ακόμη μια μακρά κοινοβουλευτική διαδικασία και δεν είναι ακόμη σαφές εάν θα αποκτήσει τη μορφή οδηγίας ή κοινοτικής ρύθμισης, αλλά η θέληση να τεθεί γραπτά και επί τάπητος πριν από το 2022 είναι ήδη σαφής. Και χθες η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έκανε ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Το κατοχύρωσε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στη Συζήτηση για την κατάσταση της Ένωσης: θα παρουσιάσει έναν νόμο που θα ενισχύσει τον αγώνα κατά της μάστιγας και θα προσπαθήσει να καταστήσει όλους τυπόλογους «ενώπιον της Δικαιοσύνης».

Δώδεκα χώρες δεν έχουν αρχεία

Η βασική συζήτηση είναι ότι ορισμένες χώρες διαφοροποιούν, εντός της ποινικής τους τυπολογίας, την ενδοοικογενειακή ή οικογενειακή βία και τη βία λόγω φύλου. Άλλοι, όπως η Γαλλία ή η Φινλανδία, το καταχωρούν σε άλλα εγκληματικά πρόσωπα. Και, αυτό που ανησυχεί περισσότερο την Επιτροπή είναι ότι δώδεκα χώρες δεν το σκέφτονται καν ή δεν έχουν αρχεία για τις ανθρωποκτονίες, εξηγεί στο ABC ο καθηγητής Φιλοσοφίας του Δικαίου στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης (UAB) και ερευνητικός διευθυντής της ομάδας Antígona Ενκάρνα Μποντελόν. Και ότι οι εκθέσεις που χειρίζεται η ΕΕ δείχνουν τον αριθμό ότι μία στις τρεις γυναίκες δηλώνει ότι έχει υποστεί βία λόγω φύλου.

Αυτές οι εκθέσεις δείχνουν επίσης ότι η μάστιγα για την οποία μιλά η Πρόεδρος της Επιτροπής είναι ότι οι περισσότεροι άνδρες ασκούν βία πάνω από τις γυναίκες στο πλαίσιο ζευγαριού ή παλιάς σχέσης.

Η Γερμανία ανακοίνωσε ότι οι προτεραιότητες του νέου κειμένου θα είναι «η αποτελεσματική εφαρμογή του ποινικού δικαίου», η εργασία για την πρόληψη αυτών των εγκλημάτων, την προστασία των θυμάτων και την παρενόχληση στα κοινωνικά δίκτυα. Εξήγησε ότι η πανδημία ήταν «τρομερή» για τα θύματα, καθώς παραμένουν κλεισμένες με τους βασανιστές τους.

Η ανακοίνωση της κ. Φον ντερ Λάιεν, χειροκροτήθηκε από τον πρόεδρο της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών, τον Ισπανό Ιράτξε Γκαρσία Πέρεθ. «Αυτά είναι εξαιρετικά νέα. Ζητάμε εδώ και χρόνια αυτόν τον ευρωπαϊκό νόμο για την καταπολέμηση της μεγαλύτερης μάστιγας που υπάρχει αυτή τη στιγμή, επειδή στον κόσμο, στην Ευρώπη, δολοφονούνται γυναίκες για το γεγονός ότι είναι γυναίκες. Και δεν μπορούμε να παραμείνουμε απαθής », είπε. Στηρίζοντας την οδηγία, συντηρητικοί και σοσιαλιστές θα πάνε χέρι -χέρι, όπως επιβεβαίωσε η ευρωβουλευτής Ρόσα Εσταράς, η οποία χαιρετίζει το γεγονός ότι θα προταθεί «κοινή προστασία για τα θύματα» και θα δοθεί τέλος στις διαφορές.

Νομοθετική ανισότητα

Το ψήφισμα που πρότεινε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα πρέπει να διανύσει ένα μακρύ κοινοβουλευτικό ταξίδι πριν τεθεί σε ισχύ. Το κύριο εμπόδιο που αντιμετωπίζει είναι ότι στην ΕΕ δεν υπάρχει ενιαίος ορισμός ενώπιον του νόμου, καθώς νομικοί όπως ο Μποντελόν, ένας από τους συντάκτες της τελευταίας έκθεσης του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE), καταγγέλλουν εδώ και χρόνια μια διακρατική διάσταση. Αυτό που λέει η πρόεδρος είναι ότι η βία κατά των γυναικών δεν είναι πλέον αρμοδιότητα μόνο μιας χώρας », υποστηρίζει.

Ενα παράδειγμα. Δύο από τις χώρες με νόμους που ποινικοποιούν τη βία λόγω φύλου και διαφέρουν μεταξύ των εγκληματικών προσώπων, η Ισπανία και η Σουηδία, προσφέρουν επίσης κάποια ανισότητα, αφού στο σουηδικό δίκαιο η βία λόγω φύλου θεωρείται ως επαναλαμβανόμενη ή επαναλαμβανόμενη βία και στο πλαίσιο ζευγαριών είναι, από το ένα μέλος στο άλλο. Η Ευρώπη θα εξάγει τη γραμμή των πρωτοπόρων χωρών, πιστεύει ο Μποντελόν, όπως η Ισπανία, η οποία αναδιάταξε τη νομική τους δομή ακριβώς για να ενσωματώσει αυτό το έγκλημα.

Ένας τρόπος με τον οποίο η Επιτροπή θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για να ενταχθεί σε όλες τις χώρες υπό τον μανδύα της σεξιστικής βίας είναι να ξεκινήσει από τον ορισμό που δόθηκε από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, του 2011 (εγκρίθηκε από 21 μέλη), αλλά, σύμφωνα με συμβουλευτικές κοινοβουλευτικές πηγές, πολλά περιθώρια ακόμη να καθορίζονται.

Η προαναφερθείσα έκθεση EIGE, από το 2019, έχει ως αποτέλεσμα το νομικό εύρος στην Ευρώπη να είναι μεγάλο: κυμαίνεται από χώρες που δεν έχουν καν συγκεκριμένο έγκλημα για να τιμωρήσουν αυτού του είδους την κακομεταχείριση έως τις διαφορές στο πεδίο που υπάρχουν μεταξύ των κρατών που το κάνουν με ποινικές κυρώσεις (ορισμένες, όπως η ισπανική, περιλαμβάνουν σεξουαλική, ψυχολογική, σωματική και οικονομική βία, σε σύγκριση με άλλες που αποκλείουν μορφές βίας).

Η πρόταση οδηγίας θα ψηφιστεί πρώτα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο θα είναι σε θέση να προτείνει και να εγκρίνει τροπολογίες, στη συνέχεια θα πάει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το τελικό κείμενο θα πρέπει να εγκριθεί και από τα δύο θεσμικά όργανα. Εάν εγκριθούν, τα κράτη θα πρέπει να μοιράζονται δεδομένα και να είναι ευέλικτα στη σύλληψη των κακοποιητών και ότι υπερβαίνει το εθνικό πεδίο (όπως συνέβη πρόσφατα με την περίπτωση μιας γυναίκας στη Γερμανία που κατήγγειλε ότι ο πρώην σύζυγός της, ένας Αλβανός, ήταν πρόσφυγας Τενερίφη και είχε απαγάγει τα δύο παιδιά του).

«Πρέπει να υπάρχει κοινή πολιτική για τη βία λόγω φύλου», επικαλείται η Εσταράς. Εάν υπάρχει συναίνεση, η βία κατά των γυναικών θα συμπεριληφθεί στο άρθρο 83 της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ: ​​ο κατάλογος κοινοτικών εγκλημάτων περιέχει τρομοκρατία, εμπορία ανθρώπων και σεξουαλική εκμετάλλευση, διακίνηση ναρκωτικών, διακίνηση όπλων, ξέπλυμα χρήματος, διαφθορά, παραχάραξη μέσων πληρωμής, έγκλημα υπολογιστών και οργανωμένο έγκλημα.

naftemporiki.gr με πληροφορίες από το ABC