Ο κατά πάσα πιθανότητα επόμενος πρωθυπουργός της Νορβηγίας είναι ένας άνθρωπος από πλούσια οικογένεια, ο οποίος έγινε αρχηγός του Εργατικού Κόμματος, ενός κόμματος που κατά παράδοση θεωρείται η πολιτική έκφραση της εργατικής τάξης.
Ξεπερνώντας την εκλογική του ήττα το 2017 και την εσωκομματική αναταραχή, ο 61χρονος Γιόνας Γκαρ Στέρε αναμένεται να αντικαταστήσει στην πρωθυπουργία την 60χρονη Έρνα Σόλμπεργκ καθώς η κάλπη έδειξε μια αποφασιστική μετατόπιση των ψηφοφόρων προς την κεντροαριστερά.
Γιός ενός ναυλομεσίτη (ship-broker), ο Στέρε είναι κληρονόμος μιας περιουσίας αξίας περί τα 16 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με το επιχειρηματικό περιοδικό Kapital.
Το ελιτίστικο υπόβαθρό του θεωρούνταν κάποτε εμπόδιο για την φιλοδοξία του να ηγηθεί ενός κόμματος ριζωμένου στους αγώνες για τα δικαιώματα των εργατών.
Έχει έρθει η σειρά «του απλού λαού», υποστήριξε ο Στέρε, υποσχόμενος να μειώσει τις ανισότητες με φοροελαφρύνσεις για τις οικογένειες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, να μειώσει το κόστος των δημόσιων υπηρεσιών και να αυξήσει την φορολογία για τους πλούσιους, περιλαμβανομένου και του ιδίου.
Πρώην υπουργός Εξωτερικών και υπουργός Υγείας, ο Στέρε ηγείται των Εργατικών από το 2014, αλλά απέτυχε κατά την πρώτη απόπειρά του να ανέβει στην εξουσία το 2017 καθώς ηττήθηκε από την υπό την συντηρητική Σόλμπεργκ συμμαχία που εξασφάλισε μια δεύτερη θητεία.
Αυτή τη φορά η κεντροαριστερά σημείωσε τη μεγαλύτερη νίκη της σε σχεδόν τρεις δεκαετίες με τους Εργατικούς να είναι το μεγαλύτερο κόμμα στη βουλή.
Ο Στέρε, ωστόσο, θα πρέπει να επιδοθεί σε σκληρές μετεκλογικές διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού με δύο άλλα κόμματα.
Για να σχηματίσει κυβέρνηση πλειοψηφίας ο Στέρε θα χρειαστεί τη στήριξη από το Κεντρώο Κόμμα και την Σοσιαλιστική Αριστερά, που έχουν αντίθετες πολιτικές θέσεις σε όλα, από την πετρελαιοπαραγωγή ως τους φόρους.
Θα μπορούσε να κυβερνήσει σε μια κυβέρνηση μειοψηφίας, αλλά με την εκτίμηση για εξασφάλιση 48 εδρών από τις συνολικά 169 έδρες του κοινοβουλίου η κυβέρνησή του θα ήταν ευάλωτη.
Τα οκτώ χρόνια που πέρασαν οι Εργατικοί μακριά από την εξουσία είναι το μεγαλύτερο διάστημα από τότε που σχημάτισαν για πρώτη φορά κυβέρνηση το 1928.
Το κόμμα έχει κυβερνήσει για περίπου 50 από τα 76 χρόνια μετά το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου.
«Πρέπει να αποφύγουμε τα Κίτρινα Γιλέκα»
Ο Στέρε λέει ότι οι ταξικές διαφορές που παρατήρησε όταν φοιτούσε στο Παρίσι την περίοδο του ’80 τον μετέτρεψαν σε σοσιαλδημοκράτη.
«Έμαθα σε ποιου είδους κοινωνία ήθελα να ζω. Στη Γαλλία οι ανισότητες μεταξύ των ανθρώπων είναι μεγάλες, μεγαλύτερες σε σχέση με τη Νορβηγία, ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς, ανάμεσα σε όσους έχουν σπουδάσει και σε όσους δεν έχουν, ανάμεσα στην πόλη και στην ύπαιθρο», έγραψε σε άρθρο του για την νορβηγική ιστοσελίδα ABC News το 2017.
Όπως είπε ο ίδιος στο Reuters τον περασμένο μήνα, η κατανομή των οικονομικών βαρών με πιο ισότιμο τρόπο θα χαλάρωνε την υιοθέτηση αυστηρότερων πολιτικών για το κλίμα, ένα μεγάλο ζήτημα στη Νορβηγία.
«Πρέπει να αποφύγουμε κίτρινα γιλέκα. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι μειώνουμε τις εκπομπές και δημιουργούμε θέσεις εργασίας”, δήλωσε αναφερόμενος στο αντικυβερνητικό κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων» που έχει εμφανιστεί στη Γαλλία.
Η Νορβηγία είναι «καλή στη διαπραγμάτευση αυτών των μεταβάσεων, αλλά πρέπει να έχουμε μια κοινωνία με λιγότερες ανισότητες, οι οποίες έχουν αυξηθεί με την προηγούμενη κυβέρνηση».
Σπούδασε σε ένα από τα καλύτερα πανεπιστήμια της Γαλλίας, το Sciences Po, και ταξίδεψε στη Σοβιετική Ένωση στο πλαίσιο του κινήματος υποστήριξης σοβιετικών αντιφρονούντων.
Μετά την επιστροφή του στην πατρίδα συνεργάστηκε στενά με την πρώτη γυναίκα πρωθυπουργό της χώρας, την Γκρο Χάρλεμ Μπρούντλαντ, και αργότερα έγινε προσωπάρχης της στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Το 2010, ως υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση του φίλου του Γενς Στόλτενμπεργκ, ο Στέρε εξασφάλισε το τέλος σε μια διαμάχη 40 ετών, υπογράφοντας με τη Ρωσία μία συμφωνία για το διαχωρισμό των μεταξύ τους συνόρων στον Αρκτικό Ωκεανό.
Στη συνέχεια υπηρέτησε ως υπουργός Υγείας προτού γίνει ηγέτης των Εργατικών όταν ο Στόλτενμπεγκ ορίστηκε επικεφαλής του ΝΑΤΟ το 2014.
Η Νορβηγία είναι ιδρυτικό μέλος του ΝΑΤΟ. Δεν είναι μέλος της ΕΕ, αλλά έχει στενούς οικονομικούς δεσμούς με το μπλοκ που θα μπορούσε να αποτελέσει αγκάθι στις συνομιλίες για τον σχηματισμό κυβέρνησης συμμαχίας.
Ο Στέρε κατάφερε να παραμείνει στην ηγεσία των Εργατικών μετά το 2017 όταν το κόμμα ξεκίνησε την χρονιά εκείνη με μεγάλο προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις αλλά έχασε τις εκλογές όταν ανακοίνωσε ότι θα αυξήσει τους φόρους και καθώς η οικονομική ανάκαμψη ενίσχυσε την Σόλμπεργκ.
Για την προεκλογική εκστρατεία του 2021 ο Στέρε καθησύχασε τους ψηφοφόρους της μεσαίας τάξης ξεκαθαρίζοντας ότι μόνο το 20% των υψηλότερα αμειβόμενων και των πολύ πλούσιων θα υφίσταντο αύξηση των φόρων αν κέρδιζαν οι Εργατικοί.
Πηγές: Reuters, ΑΜΠΕ
