Όταν πριν από τέσσερα χρόνια ο Ντόναλντ Τραμπ εξελέγη πρόεδρος των ΗΠΑ, για πολλούς Αμερικανούς ήταν κάτι σαν πείραμα. Επρόκειτο για έναν αουτσάιντερ της πολιτικής, που υποσχέθηκε να καθαρίσει την “κόπρο του Αυγεία” στην Ουάσιγκτον. Έναν επιτυχημένο, σύμφωνα με τη δική του άποψη, επιχειρηματία που κατέβηκε προς θήρα ψήφων με το σύνθημα ότι δεν ανήκει στην κάστα των πολιτικών. Η τετραετία πέρασε και τελικά σήμερα όλοι οι Αμερικανοί γνώρισαν τον χονδροειδή και άξεστο τρόπο του, την επιθετικότητά του, τα περίφημα tweet του. Όλοι ξέρουν πια τις πολιτικές και προσωπικές κατηγορίες εναντίον του.
Αμερικανικές αντιφάσεις
Στην Ευρώπη και κυρίως στη Γερμανία ο Τραμπ έχει πολλές αντιπάθειες. Εάν η Γερμανοί είχαν δικαίωμα ψήφου στις αμερικανικές εκλογές, το ποσοστό που θα συγκέντρωνε δεν θα ξεπερνούσε το 10% σύμφωνα με το Ινστιτούτο Δημοσκοπήσεων YouGov. Σε αντίθεση όμως με τους Ευρωπαίους, που ο Αμερικανός πρόεδρος “φόρτωσε” με εμπορικές διενέξεις, ή τους Γερμανούς, που τιμώρησε με την εξαγγελία απόσυρσης Αμερικανών στρατιωτών από τη χώρα τους, πολλοί πολίτες των ΗΠΑ επωφελήθηκαν από την πολιτική του. Δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Γκάλοπ κατέγραψε ότι το 56% των Αμερικανών διαβιούν με τις οικογένειές τους σήμερα καλύτερα από ότι πριν δύο χρόνια. Το ότι ο Τραμπ δεν κατόρθωσε να κεφαλαιοποιήσει αυτήν την εξέλιξη σε αύξηση της δημοτικότητάς του, σημαίνει ότι πολλοί Αμερικανοί απλά δεν τον ψήφισαν, παρά το ότι βελτιώθηκε η κατάστασή τους. Σύμφωνα με υπολογισμούς του ιστότοπου ανάλυσης δημοσκοπήσεων FiveThirtyEight τα ποσοστά δημοτικότητάς του απέκτησαν αρνητικό πρόσημο λίγες μόνο ημέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. Και εκεί έμειναν μέχρι σήμερα.
Σε τελευταία σφυγμομέτρηση 53% των ερωτηθέντων εκφράστηκε αρνητικά γι’ αυτόν, μόνο ένα 44% είχε ένα καλό λόγο να πει. Με άλλα λόγια και κατά τη διάρκεια της πανδημίας, που έχει κοστίσει μέχρι τώρα τη ζωή σε πάνω από 230.000 συμπολίτες τους, ένα μεγάλο ποσοστό των Αμερικανών του έμεινε πιστό. Σε πολιτικό επίπεδο η πρώτη θητεία του ήταν για τους οπαδούς του μια επιτυχία. Μπόρεσε να διορίσει στο Ανώτατο Δικαστήριο 3 συντηρητικούς δικαστές από τους συνολικά 9, έτσι ώστε μετά από δεκαετίες να μετατρέψει το σώμα σε πιο συντηρητικό, εξέλιξη που θα μπορούσε να έχει βαθιές συνέπειες στην κοινωνία. Πολλοί Αμερικανοί εμπιστεύονται περισσότερο τον Τραμπ από τον Μπάιντεν για να επαναφέρει την οικονομία στις παλιές καλές της επιδόσεις μετά από την πανδημία. Ο Αμερικανός πρόεδρος προχώρησε σε βαθιά φορολογική μεταρρύθμιση και υποσχέθηκε νέα μείωση φόρων.
H λατρεία των οπαδών του Τραμπ
Αλλά εκεί που οι οπαδοί του τού έδωσαν πολλούς πόντους ήταν η σκληρή αντιμετώπιση των προσφύγων. Παρά τις αντιστάσεις του Κογκρέσου ξεκίνησε το χτίσιμο τείχους στα σύνορα των ΗΠΑ με το Μεξικό. Ο Τραμπ είναι υποστηρικτής του λόμπι οπλοκατοχής, στηρίζει την ενίσχυση του στρατού, είναι υπέρ της ανεξιθρησκίας και της καταπολέμησης της γραφειοκρατίας και των πολλών κανονισμών. Εμφανίζεται ως οπαδός του δικαίου και της τάξης και μαχητής κατά των αμβλώσεων. Στην εξωτερική πολιτική οι οπαδοί του μιλούν για αυτόν θριαμβευτικά για το δόγμα „America first“. Ο Αμερικανός πρόεδρος θηρεύει οπαδούς και από το ακροδεξιό ακροατήριο. Δυσκολεύεται να βρει ξεκάθαρα λόγια καταδίκης τους. Μετά τον θάνατο αντιδιαδηλώτριας σε συγκέντρωση νεοναζιστών το 2017 στο Σαρλότεσβιλ της Βιρτζίνια, είπε ότι “και από τις δύο πλευρές υπήρχαν καλοί άνθρωποι”. Και δεν είναι φυσικά τυχαίο ότι στην Ευρώπη έχει μεγάλη απήχηση σε χώρες με λαϊκιστές. Σύμφωνα με στατιστική του Ινστιτούτου Pew οι περισσότεροι υποστηρικτικές του είναι άνδρες λευκοί, κατώτερου μορφωτικού επιπέδου, που φοβούνται λόγω κοινωνικών εξελίξεων να μείνουν στο περιθώριο. Τα σενάρια τρόμου του Τραμπ για “εισβολή” προσφύγων στη χώρα, για έκρηξη εγκληματικότητας, για “ορδές κακόμοιρων αριστερών” και για καταστροφή των προαστίων, πέφτουν σε γόνιμο έδαφος.
Στην προεκλογική εκστρατεία ο Τραμ προειδοποίησε για το τέλος των ΗΠΑ στη σημερινή του μορφή, σε περίπτωση νίκης του Μπάιντεν. “Είμαι ο μοναδικός που βρίσκομαι ανάμεσα στο αμερικανικό όνειρο και την πλήρη αναρχία, το χάος και την τρέλα” είπε. Κυρίως όμως χρησιμοποίησε τη Βενεζουέλα ως παράδειγμα για να προειδοποιήσει κατά του σοσιαλισμού, σε περίπτωση νίκης των Δημοκρατικών, παρά το ότι από ευρωπαϊκή σκοπιά ο Μπάιντεν θεωρείται μάλλον ως ένας μετριοπαθής σοσιαλδημοκράτης. Υπάρχει όμως και η ψυχολογική πλευρά στην περίπτωση Τραμπ. Επικριτές του παρατηρούν σε σκληροπυρηνικούς οπαδούς του τάσεις προσωπολατρίας που θυμίζουν ολοκληρωτικά καθεστώτα. Στις προεκλογικές του εμφανίσεις ο κόσμος δεν φωνάζει μόνο “άλλα τέσσερα χρόνια¨, αλλά “σε αγαπάμε”. Πέρυσι σε δημοσκόπηση του Πανεπιστημίου Μονμάουθ το 62% των οπαδών του είπε ότι δεν διανοείται τι θα μπορούσε να κάνει ο πρόεδρός τους για να χάσει την στήριξή τους. Ο Τραμπ έχει επίγνωση και αναγνωρίζει πόσο πιστούς οπαδούς έχει. Όταν το 2016 κατέβηκε υποψήφιος, έκανε ένα αστείο, που περιέχει όμως δόση αλήθειας. “Θα μπορούσα καταμεσής της 5ης Λεωφόρου να σκότωνα κάποιον χωρίς να χάσω ούτε έναν ψηφοφόρο, είναι απίστευτο”.
Καν Μέρι/dpa – Deutce Welle
