Του Μιχάλη Ψύλου
Tρεις εβδομάδες πριν από τις ομοσπονδιακές εκλογές στη Γερμανία και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) με τον υποψήφιο καγκελάριό τους Ολαφ Σολτς διευρύνουν το προβάδισμά τους έναντι των Χριστιανοδημοκρατών. Ερευνα του ινστιτούτου Insa που δημοσιεύεται σήμερα στην «Bild am Sonntag», δείχνει ότι οι Σοσιαλδημοκράτες κερδίζουν μία ποσοστιαία μονάδα σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα ,και προηγούνται πλέον με 25% στην πρόθεση ψήφου έναντι 20% για τους Χριστιανοδημοκράτες (CDU/CSU), που έχουν υποχωρήσει στο 20%.
Ένα ποσοστό που αποτελεί ιστορικό χαμηλό για το κόμμα της απερχόμενης καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ, καθώς ο υποψήφιος διάδοχός της, Άρμιν Λάσετ δεν φαίνεται ικανός να κερδίσει την εμπιστοσύνη της πλειονότητας των Γερμανών ψηφοφόρων. Η ευρωπαϊκή ιστοσελίδα Politico γράφει ορθά κοφτά ότι «ο Λάσετ έχει αποτύχει μέχρι στιγμής να πείσει τους πολίτες ότι είναι ένας άξιος διάδοχος της Μέρκελ».
Αλλά και ο Βαυαρός πρωθυπουργός και εταίρος των Χριστιανοδημοκρατών, Μάρκους Ζέντερ δεν διστάζει να το παραδεχτεί: «Για εμάς ο κίνδυνος να πάμε στην αντιπολίτευση είναι πραγματικός», είπε χαρακτηριστικά ο Ζέντερ.
Είναι ενδεικτικό ότι από τα μέσα Ιουλίου, το SPD έχει αυξήσει στις δημοσκοπήσεις κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες τα ποσοστά του και η Ενωση CDU/CSU έχει υποχωρήσει κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες.
Στην τρίτη θέση βρίσκονται οι Πράσινοι με το ποσοστό της υποψήφιας καγκελαρίου τους, Ανναλένα Μπέρμποκ να υποχωρεί κατά μία ποσοστιαία μονάδα ,στο 16%. Ακολουθούν οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες (FDP) ,με αμετάβλητο το ποσοστό τους στο 13% , το AfD με 12% και η Αριστερά με 7%.
Οσο και αν οι δημοσκοπήσεις αποτελούν «φωτογραφία» της στιγμής και οι εκλογές είναι γενικά πάντα γεμάτες αβεβαιότητα, φαίνεται ότι ο πιθανότερος διάδοχος της Μέρκελ στην καγκελαρία θα είναι ο Σοσιαλδημοκράτης, Όλαφ Σολτς, υπουργός Οικονομικών στην απερχόμενη κυβέρνηση του Μεγάλου Συνασπισμού. Σύμφωνα μάλιστα με τους αναλυτές στη Γερμανία, το μοναδικό ερώτημα πλέον είναι ποια κόμματα θα απαρτίζουν τον νέο κυβερνητικό συνασπισμό μετά τις εκλογές της 26ης Σεπτεμβρίου. Εκτός από μια άλλη δραματική εξέλιξη στη στάση των ψηφοφόρων, η Γερμανία κατευθύνεται μάλιστα προς έναν τρικομματικό κυβερνητικό συνασπισμό, για πρώτη φορά από τη δεκαετία του 1950. Αν και όλα τα κόμματα που έχουν την ευκαιρία να ενταχθούν στην νέα Ομοσπονδιακή κυβέρνηση δηλώνουν ότι είναι φιλοευρωπαϊκά, ένας τριμερής συνασπισμός στη μεγαλύτερη και σημαντικότερη χώρα της ΕΕ ,θα αποτελούσε επίσης, παρθένο έδαφος για τις Βρυξέλλες και την ευρωπαϊκή πολιτική.
Όχι στον συνασπισμό «Μίκι Μάους»
Σύμφωνα με την έρευνα του Insa, ένας συνασπισμός SPD, CDU και FDP αξιολογείται ως καλός για τη Γερμανία από το 39 % των ερωτηθέντων και ως κακός από το 44 %. Γνωστός και ως ο συνασπισμός «Μίκι Μάους» επειδή τα χρώματα (μαύρο, κόκκινο, κίτρινο) αντιστοιχούν στα ρούχα που φορούσε το διάσημο ποντίκι της Disney, θεωρείται απίθανο να σχηματιστεί καθώς θα ήταν η πλησιέστερη εναλλακτική στον σημερινό Μεγάλο Συνασπισμό. Κάτι τέτοιο θα οδηγούσε στη διατήρηση του σημερινού status quo , που είναι ενάντια στις προσδοκίες των περισσοτέρων Γερμανών πολιτών που επιδιώκουν φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις σε τομείς όπως η περιβαλλοντική πολιτική, η Ευρώπη και η οικονομία.
Ένας άλλος μεγάλος συνασπισμός SPD,CDU θα ήταν καλός για το 35 %, αλλά κακός για το 48 %. Η λεγόμενη συμμαχία του «Φωτεινού σηματοδότη» (με βάση τα χρώματα των κομμάτων) που θα αποτελείται από το SPD, τους Πράσινους και το FDP, θεωρείται καλή για τη χώρα από το 29 % , ενώ το 53 % πιστεύει ότι θα είναι κακή. Μια κυβερνητική συμμαχία Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων και Αριστεράς , θεωρείται επίσης καλή από το 27% και κακή από 55%. Τέλος, ένας συνασπισμός της «Τζαμάικα» (και πάλι με βάση τα χρώματα) ,που θα αποτελείται από τους Χριστιανοδημοκράτες ,τους Πράσινους και το FDP έχει τη χειρότερη βαθμολογία :το 23% θεωρεί καλή αυτή την παραλλαγή και το 58% ως κακή.
Ο Σολτς κερδίζει από τα λάθη των άλλων
Όπως γράφει η Die Welt , «οι Χριστιανοδημοκράτες ενώ ήταν φαβορί, υπέστησαν μια θεαματική κατάρρευση στις δημοσκοπήσεις, καθώς ο υποψήφιος τους, αρχηγός του κόμματος, Άρμιν Λάσετ έκανε μια σειρά γκάφες και στρατηγικά λάθη στην προεκλογική εκστρατεία ,με αποτέλεσμα το CDU να φαίνεται ότι χάνει περίπου το ένα τρίτο των ψηφοφόρων του».
Ο Χέρμαν Μίνκερτ, επικεφαλής του ινστιτούτου δημοσκοπήσεων Insa δίνει τη δική του εξήγηση: «Επί 16 χρόνια στην καγκελαρία, η Μέρκελ κατάφερνε να κερδίζει τους ψηφοφόρους χωρίς κατ` ανάγκη να ασπάζονται πραγματικά την ιδεολογία του κόμματος. Αυτό το στοιχείο έχει εξαφανιστεί με αποτέλεσμα να μην αργήσει να προκληθεί αναστάτωση».
Υπουργός Οικονομικών στην απερχόμενη κυβέρνηση Μέρκελ ο Σολτς, αναδεικνύεται ξαφνικά το τελευταίο διάστημα στη μεγάλη έκπληξη της προεκλογικής εκστρατείας. Εκεί που όλοι τον είχαν χαμένο, ο Σολτς ,περιέργως πώς, θεωρείται από πολλούς αναλυτές ως ο επικρατέστερος διάδοχος της Μέρκελ στην καγκελαρία. Μόλις πριν επτά μήνες , το SPD, το κόμμα του Χέλμουτ Σμιτ και του Βίλι Μπραντ , είχε καταβαραθρωθεί στο ταπεινωτικό 13% , στις δημοσκοπήσεις και σήμερα είναι μακράν στην πρώτη θέση. Τι άλλαξε και αίφνης ο Σολτς έγινε ο εκλεκτός των ψηφοφόρων, αλλά κυρίως ενός σημαντικού τμήματος της οικονομικής ελίτ; Η «αλλαγή» δεν οφείλεται στον ίδιο τον Σολτς ,αλλά στα λάθη και τις γκάφες των βασικών αντιπάλων του: Ο Λάσετ αποδείχτηκε άχρωμος και άγευστος, εμφανιζόμενος μάλιστα να ξεκαρδίζεται στα γέλια με το δράμα των πλημμυροπαθών συμπατριωτών του.
«Η μεγάλη άνοδος των Σοσιαλδημοκρατών θεωρείται περισσότερο ως αποτέλεσμα των λαθών των αντιπάλων τους ,παρά της δικής τους πολιτικής» , λέει η Ιζαμπέλ Μπορουσκί, καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Ζίγκεν. «Σε μια εποχή αναταραχής σε όλο τον κόσμο, το SPD, το παλαιότερο κόμμα της Γερμανίας, δείχνει να παρέχει κάτι σαν ασφάλεια για τους ψηφοφόρους, που εμφανίζονται πολύ σκεπτικοί στο να παραδώσουν τα ηνία της χώρας στον άχρωμο Λάσετ ή στην άπειρη υποψήφια των Πρασίνων, Ανναλένα Μπέρμποκ», εκτιμά η ιστοσελίδα Politico.
Τα πρόσωπα της κυβέρνησης Σολτς
Στο Βερολίνο κυκλοφoρεί μάλιστα έγγραφο που περιγράφει την πιθανή κατανομή των Υπουργείων σε μία κυβέρνηση συνασπισμού Σοσιαλδημοκρατών-Πρασίνων-Φιλελευθέρων υπό την ηγεσία του Ολαφ Σολτς, όπως γράφει η οικονομική εφημερίδα Handelsblatt. Σύμφωνα με το σενάριο αυτό, το SPD θα ήταν διατεθειμένο να αφήσει το Υπουργείο Οικονομικών στο FDP και στον ηγέτη του Κρίστιαν Λίντνερ. Η επικεφαλής των Πρασίνων ,Ανναλένα Μπέρμποκ θα αναλάμβανε το υπουργείο Εξωτερικών . Καγκελάριος φυσικά, θα είναι ο Ολαφ Σολτς με τον έμπιστο συνεργάτη του Βόλφγκανγκ Σμιντ να γίνεται διευθυντής της Καγκελαρίας. Σύμφωνα με την κατανομή των Υπουργείων που περιγράφεται στο έγγραφο, το SPD και οι Πράσινοι θα λάβουν το καθένα από πέντε υπουργεία. Το FDP θα λάβει τέσσερα Υπουργεία.
Ο Πράσινος Ρόμπερτ Χάμπεκ θα γίνει Υπουργός Προστασίας του Κλίματος επικεφαλής ενός Υπουργείου που θα επεκταθεί για να περιλάβει και τους τομείς της Ενέργειας και της Προστασίας του Κλίματος. Οι προερχόμενοι από την αριστερή πτέρυγα του SPD Σάσκια Εσκεν και Ρολφ Μίτζενιχ θα αναλάβουν τα υπουργεία Υγείας και Αναπτυξιακής Βοήθειας, αντίστοιχα. Η προβεβλημένη ως ειδική σε θέματα Άμυνας του FDP Μαρί Άνιες Στρακ- Τσίμερμαν θα γίνει Υπουργός Άμυνας. Ο επικεφαλής του FDP στην Νοτιοδυτική Γερμανία Μίκαελ Θέουρερ προαλείφεται για Υπουργός Παιδείας και Έρευνας. Ο Ουμπέρτους Χέιλ από το SPD θα παραμείνει Υπουργός Εργασίας, η Ρενάτε Κίναστ των Πρασίνων Υπουργός Δικαιοσύνης και ο επίσης Πράσινος Αντον Χοφρέιτερ θα γίνει Υπουργός Μεταφορών.
