Τις κόκκινες γραμμές για συνομιλίες με το νέο καθεστώς των Ταλιμπάν έθεσαν χθες Παρασκευή οι Ευρωπαίοι υπουργοί Εξωτερικών στη Σλοβενία, ώστε να προσφερθεί βοήθεια στους πολίτες της χώρας και όπως τόνισε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοσέπ Μπορέλ, «για να υποστηρίξουμε τον πληθυσμό του Αφγανιστάν, θα χρειαστεί να συζητάμε με τη νέα κυβέρνηση του Αφγανιστάν».
Οι Ταλιμπάν θα πρέπει πριν απ’ όλα να εγγυηθούν πως το Αφγανιστάν δεν θα φιλοξενεί τρομοκράτες, οι οποίοι θα μπορούσαν να σχεδιάσουν επιθέσεις σε άλλες χώρες, όπως στο παρελθόν, αν θέλουν διμερή συνεργασία, τόνισε ο κ. Μπορέλ.
Το νέο καθεστώς θα πρέπει να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, ιδίως τα δικαιώματα των γυναικών, και την ελευθερία του Τύπου· να σχηματίσει κυβέρνηση χωρίς αποκλεισμούς· να επιτρέπει απρόσκοπτη πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια· και να αφήσει τους ξένους πολίτες και τους πιο ευάλωτους Αφγανούς να εγκαταλείψουν τη χώρα, πρόσθεσε.
Αυτός ο «επιχειρησιακός διάλογος» και η συνεργασία με τους Ταλιμπάν δεν συνεπάγεται αναγνώριση του καθεστώτος τους, σημείωσε ο κ. Μπορέλ.
Η συνεργασία «θα εξαρτηθεί από την εκπλήρωση αυτών των προϋποθέσεων», επέμεινε ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ μιλώντας σε δημοσιογράφους. «Ορισμένοι θα πουν ‘μα οι Ταλιμπάν δεν πρόκειται να τις εκπληρώσουν’. Ας το δούμε», συμπλήρωσε.
Ο κ. Μπορέλ έχει ήδη καταστήσει σαφές πως δεν καταβληθεί καμία δόση της ευρωπαϊκής αναπτυξιακής βοήθειας στο Αφγανιστάν που προβλεπόταν για το διάστημα 2021-2025, η οποία θα ανερχόταν σε 1,2 δισ. ευρώ, αν δεν ξεκαθαρίσει πρώτα η εικόνα όσον αφορά τη συνεργασία με τους Ταλιμπάν.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, ο Χάικο Μάας, προειδοποίησε χθες ότι το Αφγανιστάν κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπο με «ανθρωπιστική καταστροφή» όταν έρθει ο χειμώνας και κάλεσε να αναληφθεί άμεσα δράση για να αποτραπεί το ενδεχόμενο αυτό.
«Νομίζω πως υπάρχουν δυνατότητες να συμβάλουμε με μέτρα σταθεροποίησης και αναπτυξιακή συνεργασία», πρόσθεσε ο κ. Μάας.
Όπως και η ΕΕ, η Γερμανία έχει αναστείλει την χωριστή, εθνική αναπτυξιακή βοήθειά της στο Αφγανιστάν μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν. Βρυξέλλες και Βερολίνο πάντως δεσμεύονται να προσφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια στους εκτοπισμένους και στους πρόσφυγες εντός κι εκτός της χώρας.
«Ασφαλώς ένα πρώτο μήνυμα για εμάς θα είναι η σύνθεση της κυβέρνησης» που θα σχηματίσουν οι Ταλιμπάν, «το οποίο θα πρέπει να αξιολογήσουμε», έκρινε.
Οι όροι που έθεσε ο κ. Μπορέλ «δεν είναι διαπραγματεύσιμοι για εμάς», ξεκαθάρισε, ο κ. Μάας, πάντως «ασφαλώς κανένας δεν έχει ψευδαισθήσεις πως θα εκπληρωθούν όλοι στο 100% τις επόμενες ημέρες».
Για να επιτευχθεί η ασφαλής αποχώρηση των ανθρώπων που μένει να απομακρυνθούν από το Αφγανιστάν, οι χώρες της ΕΕ θέλουν να αποκτήσουν ξανά «μια παρουσία» στην Καμπούλ, αλλά αυτό θα εξαρτηθεί από το εάν θα το επιτρέπουν «οι συνθήκες ασφαλείας».
Αν η ασφάλεια δεν είναι εγγυημένη, «θα πηγαίνουμε στη Ντόχα», την πρωτεύουσα του Κατάρ, όπου εδρεύει πολιτική αντιπροσωπεία των Ταλιμπάν, διευκρίνισε ο κ. Μπορέλ. Σε κάθε περίπτωση, «δεν πρόκειται να ανοίξουμε ξανά αντιπροσωπεία ούτε να εγκαταστήσουμε κάποιον επικεφαλής της αντιπροσωπείας σαν να μην έχει συμβεί τίποτα», συμπλήρωσε.
Ο επικεφαλής της διπλωματίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφέρθηκε ακόμη στην ανάγκη να συνεχιστεί, μέσω μιας «περιφερειακής πολιτικής πλατφόρμας» η συνεργασία με χώρες που γειτονεύουν με το Αφγανιστάν.
Η ΕΕ θέλει να αποτρέψει μαζικές μεταναστευτικές ροές προς τα κράτη μέλη της ανάλογες με αυτές της κρίσης του 2015 — κάτι πάντως που δεν διαφαίνεται μέχρι στιγμής.
Το Πακιστάν και το Ιράν έχουν υποδεχθεί τους περισσότερους Αφγανούς πρόσφυγες.
