Της Ανθής Αγγελοπούλου
Σημαντικό στοιχείο αποτελεί η σωστή διατροφή για τους ασθενείς με κυστική ίνωση σύμφωνα με τον αμερικανικό οργανισμό Cystic Fibrosis Foundation και τον καναδικό οργανισμό Cystic Fibrosis Canada.
Οι ενεργειακές ανάγκες του οργανισμού των ασθενών είναι σχεδόν διπλάσιες από των υγιών ατόμων, γεγονός που σημαίνει ότι για παράδειγμα στην εφηβεία, μπορεί να χρειάζονται από 2.900 έως 4.500 θερμίδες την ημέρα, ανάλογα πάντα με την βαρύτητα της κατάστασής τους. Από τις θερμίδες αυτές, περίπου το 40% πρέπει να προέρχεται από λίπη, σύμφωνα με τις ισχύουσες συστάσεις.
Οι ασθενείς πρέπει να καταναλώνουν άφθονα υγρά, κυρίως νερό, για να αποφεύγουν την αφυδάτωση, ενώ το 85-90% εξ αυτών έχουν ανάγκη από συμπληρώματα ενζύμων για έχουν βλάβες στο πάγκρεας. Συνεπώς τα ένζυμα που παράγει το πάγκρεας δεν είναι σε θέση να λειτουργήσουν σωστά και χωρίς αυτά δεν μπορεί να γίνει πέψη στα λίπη καθώς και απορρόφηση πρωτεϊνών, υδατανθράκων, βιταμινών και ιχνοστοιχείων. Αυτό έχει ως επακόλουθο οι ασθενείς να έχουν αδύναμο οργανισμό, χαμηλό σωματικό βάρος και φυσικά είναι πολύ επιρρεπείς στις λοιμώξεις.
Σύμφωνα με τις οδηγίες του Cystic Fibrosis Foundation και του Cystic Fibrosis Canada, οι ασθενείς με κυστική ίνωση πρέπει να ακολουθούν μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε λίπη, πρωτεΐνες, γαλακτοκομικά προϊόντα, φρούτα και λαχανικά, τα οποία πρέπει να τρώνε σε μεγάλες ποσότητες ώστε, να απορροφά αρκετά από τα συστατικά τους ο οργανισμός.
Συγκεκριμένα:
Απαραίτητες πρώτα από όλα είναι οι πρωτεΐνες έτσι ώστε να έχουν καλή μυϊκή μάζα. Το 15%-20% των ημερήσιων θερμίδων τους πρέπει να προέρχεται από πρωτεΐνες (μοσχάρι, ψάρια, κοτόπουλο, αυγά, σόγια).
Σημαντική επίσης είναι η λήψη ψευδαργύρου καθώς προστατεύει τον ασθενή από λοιμώξεις, γι αυτό η κατανάλωση τροφών όπως είναι τα φασόλια, το μοσχάρι, το σπανάκι, το συκώτι, τα αυγά και τα θαλασσινά είναι απαραίτητη.
Το αλάτι αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τους ασθενείς με κυστική ίνωση, διότι έχουν αυξημένη αποβολή άλατος μέσω της εφίδρωσης και γι’ αυτό διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο αφυδάτωσης και διαταραχής της ισορροπίας των ηλεκτρολυτών (νάτριο, κάλιο) στον οργανισμό τους. Οι ειδικοί συστήνουν στους ασθενείς να καταναλώνουν αλμυρά σνακ, πίκλες, αθλητικά ροφήματα, ή να μαγειρεύουν τα λαχανικά σε ζωμό κοτόπουλου αντί για νερό.
Εκτός αυτών, οι οδηγίες επισημαίνουν τη σημαντικότητα του ασβεστίου και του σιδήρου στον οργανισμό των ασθενών με κυστική ίνωση. Όπως λένε, το ασβέστιο τους βοηθά να αποφύγουν την εμφάνιση οστεοπόρωσης, που είναι συχνή στους πάσχοντες από κυστική ίνωση. Μάλιστα, όπως αναφέρουν οι ειδικοί, η οστεοπενία δηλαδή η έλλειψη ασβεστίου και η οστεοπόρωση μπορεί να εμφανιστούν νωρίς στη ζωή, ακόμα και προς το τέλος της εφηβείας. Γι αυτό, η κατανάλωση γαλακτοκομικών όπως, το γιαούρτι, το γάλα με πλήρη λιπαρά και τα πλούσια σε λίπη τυριά είναι απαραίτητα.
Από την άλλη, ο σίδηρος είναι απαραίτητος για πρόληψη της αναιμίας και καταπολέμηση των λοιμώξεων γι αυτό πρέπει να τρώνε συκώτι, τόνο, αρνί, θαλασσινά, αυγά, μοσχαρίσιο κρέας και γαλοπούλα.
Στις οδηγίες συμπεριλαμβάνονται φυσικά τα αντιοξειδωτικά, τα οποία καταπολεμούν τις λοιμώξεις από βακτήρια, γι αυτό η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών είναι απαραίτητη. Ενώ, και οι φυτικές ίνες αποτελούν σοβαρό στοιχείο στη διατροφική αλυσίδα των ασθενών με κυστική ίνωση καθώς βοηθούν να μειωθεί ο κίνδυνος απόφραξης του εντέρου. Πολλά πλούσια σε φυτικές ίνες δημητριακά πρωινού περιέχουν και πρωτεΐνες, ενώ, τα προϊόντα ολικής αλέσεως και τα ολόκληρα φρούτα και λαχανικά είναι καλές πηγές φυτικών ινών.
Τέλος, τα λιπαρά όσο κι αν ακούγεται παράξενο είναι εξαιρετικά σημαντικά στους ασθενείς με κυστική ίνωση γιατί έχουν μεγαλύτερες ανάγκες σε λίπη από τον γενικό πληθυσμό. Έτσι, παχυντικές επιλογές όπως τα τσήζμπεργκερ με τηγανητές πατάτες, που δεν συστήνουν οι διατροφολόγοι στον υπόλοιπο πληθυσμό, για τους ασθενείς είναι καλές επιλογές. Οι ασθενείς με κυστική ίνωση αυτό που πρέπει να αποφεύγουν είναι τα προϊόντα που στην ετικέτα τους αναγράφουν «λάιτ», «διαίτης», «λίγων λιπαρών», «άπαχο» κ.λπ.
