Της Ανθής Αγγελοπούλου
Τα σημαντικά οφέλη της βιταμίνης Κ επισημαίνουν νεότερες μελέτες, ειδικά όταν αυτή χορηγείται μαζί με βιταμίνη D. Η βιταμίνη Κ είναι λιποδιαλυτή και είναι απαραίτητη στον οργανισμό μας για την καλύτερη πήξη του αίματος. Ενώ, σύμφωνα με τα τελευταία ερευνητικά δεδομένα, η παρατεταμένη και μεγάλη πρόσληψη βιταμίνης D προάγει την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων πρωτεϊνών, που εξαρτώνται από την βιταμίνη Κ. Οι πρωτεΐνες αυτές συχνά είναι ανενεργές πιθανότατα λόγω χαμηλής συγκέντρωσης βιταμίνης Κ2, η οποία απαιτείται προκειμένου να καρβοξυλιωθούν. Η Κ2 ενεργοποιεί τις σημαντικές πρωτεΐνες, οστεοκαλσίνη και matrix GLA, οι οποίες στέλνουν το ασβέστιο στα οστά και όχι στα αγγεία για καθίζηση.
Βάσει πολύ πρόσφατων στοιχείων μελετών (J Am Coll Nutr. 2017 Jul;36(5):399-412., Aging 2017 Jan 26;9(1):256-285), τα οποία εξέτασαν τη συγχορήγηση βιταμίνης D και βιταμίνης Κ2, οι ειδικοί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η συνέργεια της δράσης αυτής στην οστική πυκνότητα (BMD) είναι σημαντική και δεν σταματά μόνο στον οστίτη ιστό. Όπως αναφέρθηκε στο επιστημονικό έντυπο «International Journal of Endocrinology Vol 2017, Article ID 7454376, 12» ο συνδυασμός αυτών των βιταμινών προάγει τον μεταβολισμό της ινσουλίνης, μέσα από την υπερδραστηριοποίηση των γονιδίων των υποδοχέων της ινσουλίνης, τη ρύθμιση της έκκρισης ινσουλίνης από τα β-κύτταρα του παγκρέατος, την ενίσχυση του πολλαπλασιασμού των β-κυττάρων και την εξομάλυνση της παραθυρεοειδικής ορμόνης.
Οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Cardiff αναπτύχθηκε πρόσφατα ένα μοναδικό συμπλήρωμα διατροφής σε μορφή στοματικού σπρέι βιταμίνης D3 (3000 IU) και Κ2 (75 μg), που απορροφάται μέγιστα από τον στοματικό βλεννογόνο και συνδυάζει με μοναδικό τρόπο τις ευεργετικές ιδιότητες της D3 με την Κ2. Μάλιστα η Κ2 βρίσκεται υπό την μορφή της πιο δραστικής μενακινόνης, της ΜΚ-7, και προέρχεται από λουλούδια.
Να σημειωθεί ότι η πρόσληψη 50 μgr Κ2 και πάνω απαιτεί παρακολούθηση του INR, για τα άτομα που ακολουθούν αγωγή κουμαρινικών αντιπηκτικών. Τα παραπάνω δεν ισχύουν για αγωγή με ριβαροξαβάνη, όπου η ποσότητα της προσλαμβανόμενης βιταμίνης Κ (ανεξαρτήτως μορφών) δεν επηρεάζει το INR.
Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τη βιταμίνη Κ
Αναλύοντας τα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για την βιταμίνη Κ ο αντιπρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Διατροφής, κλινικός διαιτολόγος – διατροφολόγος Κωνσταντίνος Ξένος, επισημαίνει ότι πήρε το όνομα της από το αρχικό της γερμανικής λέξης koagulation, που σημαίνει πήξη και την ονομασία της την έδωσε ο Δανός Henrik Dam, όταν την πρωτοανακάλυψε, το 1929.
Η βιταμίνη Κ συμπεριλαμβάνει δύο κατηγορίες ουσιών, την φυλλοκινόνη (Κ1) και τις μενακινόνες (Κ2). Οι μενακινόνες βρίσκονται σε διάφορες μορφές (ΜΚ-4, ΜΚ-7, ΜΚ-8, ΜΚ-9, ΜΚ-10, ΜΚ-11, ΜΚ-12). Η πιο σταθερή και δραστική μενακινόνη φαίνεται να είναι η ΜΚ-7.
Τη φυλλοκινόνη της βιταμίνης Κ τη λαμβάνουμε από τα σκουροπράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως είναι το σπανάκι, οι λαχανίδες και τα σέσκουλα, ενώ η βασική πηγή μενακινονών είναι το natto, ένα προϊόν ζύμωσης φασολιών σόγιας, το οποίο τρώνε οι Ασιάτες, τα κίτρινα τυριά και πολύ λιγότερο ο κρόκος του αβγού και το βούτυρο.
Στα τυριά οι μενακινόνες παράγονται από τα διάφορα οξυγαλακτικά βακτήρια, τα οποία χρησιμοποιούνται στη διαδικασία παραγωγής αυτών των τροφίμων. Εκτός από τη διατροφή, οι μενακινόνες μπορεί να παραχθούν μέσω της εντερικής χλωρίδας και συγκεκριμένα των βακτηριοειδών με εξαίρεση τη μενακινόνη ΜΚ-4, που δεν μπορεί να παραχθεί από βακτήρια της χλωρίδα μας, αλλά παράγεται ενδογενώς σε μικροποσά σε διάφορους ιστούς, από την μετατροπή της Κ1.
Ποιος είναι ο ρόλος της βιταμίνης Κ στον οργανισμό
Σύμφωνα με τις έρευνες, όλες τις μορφές της βιταμίνης Κ παρέχουν πολλαπλά οφέλη και αποτελούν συμπαράγοντες ενός ενζύμου, το οποίο ενεργοποιεί 17 συγκεκριμένες ηπατικές και εξωηπατικές πρωτεΐνες.
Η Κ1 δρα κυρίως στο συκώτι, ενεργοποιώντας πρωτεΐνες που παίζουν σημαντικό ρόλο στην πήξη του αίματος.
Η Κ2 δρα κυρίως εξωηπατικά, ενεργοποιώντας τη λεγόμενη matrix gla πρωτεΐνη (MGP) η οποία αναστέλλει την καθίζηση ασβεστίου στα αγγεία, την οστεοκαλσίνη όπου μεταλλοποιεί το σπογγώδες οστό και προάγει τη σύνθεση του σμάλτου των δοντιών και την Gas-6 πρωτεΐνη, η οποία έχει αντικαρκινικές ιδιότητες και παράλληλα να συνεργάζεται με την MGP, όμως είναι πολύ λιγότερο αποσαφηνισμένη η δράση της σε σχέση με τις δυο άλλες πρωτεΐνες που αναφέρθηκαν.
