Της Ανθής Αγγελοπούλου
Η κεταμίνη, ένα αναισθητικό φάρμακο μπήκε στο μικροσκόπιο των ειδικών με στόχο να βρουν τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να επιδρά ως προς την κατάθλιψη, όταν δεν ανταποκρίνονται τα ενδεδειγμένα φάρμακα.
Στη μελέτη που χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας (NIMH), το οποίο ανήκει στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας, οι ερευνητές ανακάλυψαν τον ακριβή μηχανισμό του τρόπου με τον οποίο το φάρμακο αυτό λειτουργεί στον εγκέφαλο των ατόμων με κατάθλιψη και μπορεί να διατηρήσει μειωμένα τα συμπτώματα για περισσότερο από μία εβδομάδα. Τα αποτελέσματα της μελέτης με τίτλο “Sustained rescue of prefrontal circuit dysfunction by antidepressant-induced spine formation,” δημοσιεύτηκαν στο τελευταίο τεύχος του επιστημονικού περιοδικού Science.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η κεταμίνη στον εγκέφαλο των εργαστηριακών ποντικών μπορούσε να βελτιώσει τις λειτουργίες ορισμένων κυκλωμάτων και αυτό είχε ως συνέπεια να «φτιάχνει» η διάθεσή τους. Μέσα σε λίγες ώρες, όπως ανέφερε η επιστημονική ομάδα το φάρμακο άρχισε να αποκαθιστά τις συνδέσεις μεταξύ των κυψελίδων αυτών των κυκλωμάτων. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτές οι συνδέσεις είναι κατεστραμμένες στα άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη.
Ο Δρ. Conor Liston, νευρολόγος και ψυχίατρος στο Weill Cornell Medicine στη Νέα Υόρκη και συν-συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε ότι η μελέτη στο πως επιδρά η κεταμίνη στους εγκεφαλικούς των ποντικών με κατάθλιψη ήταν μια πρόκληση επειδή η κατάθλιψη δεν εμφανίζεται σε ποντίκια. Η ομάδα από τις Η.Π.Α. και την Ιαπωνία σχεδίασε λοιπόν έναν τρόπο έτσι ώστε να δημιουργήσει κατάσταση κατάθλιψης στον εγκέφαλο των ποντικών, δίνοντας στους ποντικούς μια ορμόνη στρες.
Όταν τους χορηγήθηκε η ορμόνη, οι ποντικοί δεν είχαν κανένα ενδιαφέρον για να κάνουν τις αγαπημένες τους δραστηριότητες, όπως η εξερεύνηση ενός λαβυρίνθου ή η κατανάλωση ζάχαρης κ.λπ. Στη συνέχεια, οι επιστήμονες μελέτησαν τους εγκέφαλους των ποντικών αυτών, χρησιμοποιώντας ένα ειδικό μικροσκόπιο λέιζερ. Όπως εξήγησε ο Liston, το άγχος σχετίζεται με την απώλεια συνάψεων σε αυτή την περιοχή του εγκεφάλου που είναι σημαντική στην κατάθλιψη. Έτσι, όταν χορηγήθηκε κεταμίνη στα ποντίκια, υπήρξε αποκατάσταση αυτών των συνάψεων.
Η ερευνητική ομάδα με μεγάλη έκπληξη είδε τα ποντίκια να δρουν φυσιολογικά και χωρίς συμπτώματα κατάθλιψης μέσα σε λίγες ώρες από τη χορήγηση κεταμίνης. Όπως είπε μάλιστα ο Liston, δεν πέρασαν ούτε 12 ώρες μετά τη θεραπεία κεταμίνης που είδαν πραγματικά μια μεγάλη αύξηση στον σχηματισμό των νέων συνδέσεων μεταξύ των νευρώνων.
Να σημειωθεί ότι οι ερευνητές για να στηρίξουν τα ευρήματά τους έλεγξαν το φάρμακο και σε ζωντανά εγκεφαλικά κύτταρα στο εργαστήριο.
Η ερευνητική ομάδα εικάζει ότι υπήρξε μια διαδικασία δύο σταδίων που πιθανότατα να ανακουφίσει την κατάθλιψη. Ως πρώτο βήμα το φάρμακο βοηθάει τα ελαττωματικά κυκλώματα του εγκεφάλου να λειτουργούν καλύτερα σε προσωρινή βάση και στη συνέχεια αποκαθιστά μακροπρόθεσμα τα κυκλώματα και τις συνδέσεις μεταξύ των κυττάρων.
Η Anna Beyeler, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Bordeaux στη Γαλλία, σχολιάζοντας τη μελέτη έγραψε ότι όλο αυτό κατά τη γνώμη της δεν είναι ο μηχανισμός δράσης. Είναι ένα μέρος της δράσης και το φάρμακο επηρεάζει ολόκληρο τον εγκέφαλο.
Κλείνοντας τα σχόλια του για τη μελέτη ο Δρ. Liston, επεσήμανε ότι με καλύτερη διαχείριση των μηχανισμών θα μπορούσαν να διατηρήσουν παρατεταμένα τα αποτελέσματα της κεταμίνης και αυτό θα είναι χρήσιμο μια πιθανή επέκταση ένδειξης του φαρμάκου.
Πηγή: https://www.news-medical.net/news/20190412/Workings-of-ketamine-in-depressive-illness-decoded.aspx
