Η άδικη και παράλογη επιβολή του clawback παρότι θεωρήθηκε αναγκαία εν μέσω οικονομικής κρίσης οδήγησε τις βιομηχανίες στο να μειώσουν δραματικά στην Ελλάδα τις εισαγόμενες ποσότητες σε μια σειρά σκευασμάτων.
Κύριε Σκυλακάκη οι ανακατατάξεις στην αγορά το φαρμάκου τα τελευταία χρόνια είναι πολλές. Ποια είναι η δυναμική των φαρμακαποθηκών στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή;
Εδώ και μία δεκαετία οι ιδιωτικές φαρμακαποθήκες κερδίζουν έδαφος στη συνείδηση των φαρμακοποιών. Για παράδειγμα, το 2009 είχαν μερίδιο αγοράς 45,5%, το 2022 έφθασαν στο 57% ενώ σήμερα αγγίζουν το 60%. Αυτό, έχει να κάνει αφενός με τις σημαντικές επενδύσεις των επιχειρήσεων του κλάδου, και αφετέρου με την εμπράγματη στήριξη του Ελληνικού Φαρμακείου κατά τα χρόνια της οικονομικής κρίσης αλλά και της πανδημίας. Θα έλεγα ότι παρατηρείται μία διαρκής τάση ενίσχυσης των ιδιωτικών φαρμακαποθηκών και μία «απομυθοποίηση» των συνεταιρισμών
Το τελευταίο διάστημα ξανάρχισε αντιπαράθεση με τα φαρμακεία καθώς η πλευρά αυτή επιμένει ότι έχουμε πάλι πολλές ελλείψεις, άρα είναι απαραίτητη μία πολιτική απαγόρευσης παράλληλων εξαγωγών, ενώ εσείς τονίζεται συνέχεια ότι η αλήθεια είναι διαφορετική. Ποια είναι αυτή;
Η αλήθεια είναι ότι η ισχύουσα απαγόρευση είναι μικρότερη από κάθε προηγούμενη, κι ότι μείναμε χωρίς καμία απαγόρευση για δέκα σχεδόν μέρες, στις οποίες ο κλάδος έκανε το αυτονόητο: συνέχισε να εφοδιάζει διαρκώς και ομαλά την αγορά, κατά τρόπο που ουδείς αντιλήφθηκε την απουσία απαγόρευσης. Και ξέρετε, αυτό είναι το φυσιολογικό, το να μην υπάρχουν απαγορεύσεις, αλλά αυτές να επιβάλλονται ως έσχατο μέτρο σε περιόδους όπου υπάρχει πραγματικό κι όχι κατά φαντασία πρόβλημα.
Κατά τη γνώμη σας, τι πρέπει να γίνει για να μην υπάρχουν ελλείψεις φαρμάκων;
Δυστυχώς της πανδημίας προηγήθηκε η οικονομική κρίση. Αυτό οδήγησε στην επιβολή των μέτρων του rebate (λογικό κατ’ εμέ) και στην επιβολή του clawback (παράλογο και άδικο κατά τη γνώμη μου) παρότι μπορεί να θεωρήθηκε αναγκαίο τότε.
Τα δύο αυτά μέτρα οδήγησαν τις βιομηχανίες στο να μειώσουν δραματικά στην Ελλάδα τις εισαγόμενες ποσότητες σε μια σειρά σκευασμάτων. Έχουμε στοιχεία για πολύ συγκεκριμένες μειώσεις πασίγνωστων σκευασμάτων, αλλά είναι άκομψο να αναφέρω ονόματα, που από το 2010 – 2020 η εισαγωγή τους μειώθηκε κατά 65%.
Θεωρώ ότι μία σημαντική βελτίωση στο clawback θα συνέβαλε τα μέγιστα. Το παρήγορο είναι πως τόσο η παρούσα πολιτική όσο και η πολιτειακή ηγεσία έχουν διαμορφώσει πλήρη και ορθότατη άποψη για το θέμα κι αυτό είναι το πρώτο βήμα για τη λύση ενός προβλήματος. Πάντως, θέλω να τονίσω, ότι στη χώρα μας αντιμετωπίζουμε τις λιγότερες ελλείψεις σε όλη την Ε.Ε., οπότε ας μη ρίχνουμε νερό στο μύλο των λαϊκιστών που για ιδιοτελείς λόγους προσπαθούν διαρκώς να «σηκώνουν» το θέμα.
Πιστεύετε ότι η αγορά του χονδρεμπορίου βαδίζει ως προς μια σταθεροποίηση μετά και την δεκαετή οικονομική κρίση αλλά και τα 3 χρόνια πανδημίας;
Δεν είμαι σίγουρος ότι η σταθεροποίηση είναι η σωστή λέξη. Οι αγορές είναι «ζωντανοί οργανισμοί», δυναμικοί και διαρκώς μεταβαλλόμενοι. Θα έλεγα ότι και η δική μας αγορά βαδίζει προς κάτι νέο, διαφορετικό από αυτό που γνωρίζαμε μέχρι χθες. Νομίζω πως θα υπάρξει μια συγκέντρωση δυνάμεων (consolidation) στον κλάδο, μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων. Προσωπικά, δεν θα μου προκαλούσαν έκπληξη και κινήσεις που στο παρελθόν θεωρούνταν «ταμπού» όπως για παράδειγμα, συμπράξεις ιδιωτικών και συνεταιριστικών αποθηκών. Είναι οι παγκόσμιες συνθήκες τέτοιες, που επιβάλουν τη δημιουργία εύρωστων επιχειρήσεων, με δυνατότητες τόσο του ελέγχου του κόστους λειτουργίας τους όσο και επενδύσεων στις νέες τεχνολογίες, προς βελτίωση των υπηρεσιών τους.
Πιο συγκεκριμένα η χρήση της τεχνολογίας a.i. θα αλλάξει τόσο πολύ το χώρο μας, βελτιστοποιώντας τόσο τη διαχείριση αποθεμάτων, όσο και τα work – flows των φαρμακαποθηκών, καθιστώντας δύσκολη ή ακόμα και αδύνατη την επιβίωση των επιχειρήσεων που θα παραμείνουν στο «χθες».
Αν μπορούσατε να λύσετε ένα και μόνο πρόβλημα του κλάδου σας «μ’ έναν νόμο κι ένα άρθρο» ποιο θα επιλέγατε;
Μου βάζετε δύσκολα τώρα. Λοιπόν θα νομοθετούσα την «αιώνια» συμμετοχή των Φαρμακαποθηκών (ιδιωτικών και συνεταιριστικών) σε όλους τους Αναπτυξιακούς νόμους από σήμερα και στο διηνεκές. Ξέρετε, είναι αστείο να μιλάμε για «εθνική στρατηγική» για το φάρμακο, ενώ εδώ και δεκαετίες σε όλους τους Αναπτυξιακούς νόμους της χώρας μας συμπεριλαμβάνονται όλα τα logistics πλην των logistics στο φάρμακο. Δηλαδή η Ελλάδα θεωρεί ότι είναι σημαντικότερες οι επενδύσεις σε οποιοδήποτε άλλο logistic-center εκτός των Φαρμακαποθηκών, την ίδια στιγμή που η Γερμανία επιδοτεί το 100% τέτοιων επενδύσεων, παραχωρώντας για μέχρι 100 χρόνια ακόμα και δημόσια γη. Νομίζω ότι αν έλυνα αυτόν τον εξωφρενικά άδικο παραλογισμό, θα βλέπαμε μία απίστευτη άνθιση του κλάδου που θα έφθανε στη δημιουργία επιχειρήσεων -πρωταθλητών σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.
