Σαν «μανιτάρια» ξεφυτρώνουν τα τελευταία χρόνια οι startups προτείνοντας καινοτόμα ψηφιακά προϊόντα και υπηρεσίες διαμορφώνοντας το μέλλον της Υγείας και εξατομικεύουν την παροχή υπηρεσιών στους ασθενείς.
Στη Λάρισα και συγκεκριμένα στο Πάρκο Καινοτομίας JOIST το Health Hub, ένας Ευρωπαϊκός Κόμβος Ψηφιακής Καινοτομίας για τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό του Τομέα της Υγείας και Φαρμάκων μέσω εφαρμογών Τεχνητής Νοημοσύνης συγκεντρώνει 26 κορυφαίους οργανισμούς με εκτενή εμπειρία στην Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) την προηγμένη έρευνα στην υγεία και το φάρμακο, το σχεδιασμό και την επαναστόχευση φαρμάκων, τις ψηφιακές τεχνολογίες (λογισμικό και υλικό), την εκπαίδευση και τη διά βίου μάθηση, καθώς και την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία.
Όπως εξηγεί η Chief Operations Officer_Health Hub European Digital Innovation Hub, Μαρία Πουρνάρ, η συνεργασία με νεοφυείς επιχειρήσεις και η υποστήριξη τους βρίσκεται στον πυρήνα του Health Hub, το οποίο μεταξύ άλλων έχει συνεργαστεί με τη Foodoxys, τεχνοβλαστό του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με στόχο την παροχή εξατομικευμένων διατροφικών συστάσεων με βάση την αξιολόγηση του ανθρώπινου μεταβολικού προφίλ, την AgoraLabs, την πλατφόρμα της οποίας επιτρέπει την πρόσβαση σε πραγματικά δεδομένα υγείας (real world data) προερχόμενα από διαφορετικές πηγές δίνοντας απαντήσεις σε καίρια ερωτήματα, την Cordia, που έχει σχεδιάσει μια εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης εστιάζοντας στη διασύνδεση ανθρώπων με χρόνια νοσήματα και παρόμοιες εμπειρίες και μότο No Patient Alone, την Aisthesis Medical, μια εταιρεία ιατρικής τεχνολογίας που δραστηριοποιείται στην οξεία περίθαλψη μέσω διαγνωστικών λύσεων βασισμένων στην τεχνητή νοημοσύνη αξιοποιώντας την προγνωστική ανάλυση και την τεχνολογία του ψηφιακού διδύμου, τη Theratechnica, η οποία αναπτύσσει προϊόντα και υπηρεσίες με τη χρήση εικονικής και επαυξημένης πραγματικότητας (AR και VR) και μηχανικής μάθησης (ML) για την εκπαίδευση νοσηλευτών και για την αντιμετώπιση του Καρκίνου του Παγκρέατος. Ξεχωριστή θέση στις συνεργασίες του Health Hub έχουν οι ιδρυθείσες από γυναίκες startups όπως η MyCancer, πάροχος ολοκληρωμένης φροντίδας υγείας σε άτομα με ιστορικό καρκίνου, η Cubers που ενδυναμώνει τους γονείς παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες, η PhosPrint, η οποία μέσω μίας καινοτόμου μεθόδου αναγεννητικής ιατρικής δημιουργεί κύτταρα με 3D εκτυπωτή και η Anacalypsis Therapeutics, η οποία στοχεύει στην ανάπτυξη βιοδεικτών με στόχο την έγκαιρη διάγνωση του Πάρκινσον και τη δημιουργία καινοτόμων θεραπειών.
Ένα άλλο σημαντικό κομμάτι αποτελεί τo Envolve Entrepreneurship το οποίο ανακοίνωσε την έναρξη λειτουργίας του medagoraXL, ενός νέου προγράμματος στήριξης νεοφυών επιχειρήσεων για τον τομέα των τεχνολογιών υγείας. Συγκεκριμένα, το medagoraXL θα προσφέρει υπηρεσίες σε υπό σύσταση και νεοσύστατες startups που δίνουν λύσεις στο χώρο της ψηφιακής υγείας, σε νέες τεχνολογίες, σε ιατροτεχνολογικά προϊόντα κ.λπ. Επιπλέον, το πρόγραμμα θα προσφέρει επιχειρηματική εκπαίδευση σε ερευνητές, φοιτητές και ακαδημαϊκούς που ενδιαφέρονται για την εμπορική εκμετάλλευση της έρευνάς τους (spin off), το σχεδιασμό ενός επιχειρηματικού εγχειρήματος, τη σύσταση, λειτουργία και ανάπτυξη μιας νεοφυούς εταιρείας, αλλά και καθοδήγηση και διασύνδεση με την αγορά διεθνώς. Όπως εξηγεί ο Αλέξανδρος Νούσιας, Managing Director του Envolve Entrepreneurship, το Envolve Entrepreneurship αποτελεί έναν από τους μακροβιότερους οργανισμούς στήριξης της επιχειρηματικότητας και καινοτομίας στην Ελλάδα. Ιδρύθηκε το 2021 ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός και έχει προσφέρει, μέσω του κεντρικού του προγράμματος, περισσότερα από €6 εκατ. σε 37 επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε 20 διαφορετικούς κλάδους, συμβάλλοντας στη δημιουργία περισσότερων από 2.000 θέσεων εργασίας, ενώ η αποτίμηση τους, σήμερα, ξεπερνά τα €1,2 δισ.
Startup όμως ίδρυσε και το ΕΚΠΑ, καινοτομώντας στο χώρο και ανοίγοντας τον δρόμο για εξατομικευμένες συστάσεις υγείας. Πρόκειται για τη GENOSOPHY®, η οποία έχει αναπτύξει έναν αλγόριθμο μηχανικής μάθησης ικανό να ενσωματώνει και να αξιολογεί εκατοντάδες χιλιάδες στοιχεία του DNA, παρέχοντας στη συνέχεια εξατομικευμένες συστάσεις για τη βελτίωση της υγείας. Αυτές οι συστάσεις καλύπτουν τη διατροφή, τον τρόπο ζωής, ιατρικές παρεμβάσεις και τη φαρμακευτική αγωγή και είναι προσαρμοσμένες στα μοναδικά γενετικά χαρακτηριστικά του κάθε ατόμου. Η GENOSOPHY ιδρύθηκε το 2023 από την επίκουρη καθηγήτρια Γκούσκου Βιολογίας Δρ. Καλλιόπη και τον καθηγητή Βιολογίας και Γενετικής Δρ. Αριστείδη Ηλιόπουλο.
Πιλοτικές δοκιμές σε δύο τμήματα επειγόντων περιστατικών και μία κλινική στα πανεπιστημιακά νοσοκομεία Θεσσαλονίκης κάνει και η εταιρεία που δημιούργησε, η EMMA και η οποία έχει λάβει υποστήριξη για την επιτάχυνσή της από πρόγραμμα του EIT Health και του προγράμματος SymbIASIS (Connecting Hospitals and Startups), που αναπτύχθηκε για να αντιμετωπίσει ένα πιεστικό ζήτημα: υπερπλήρη δωμάτια έκτακτης ανάγκης. Όπως χαρακτηριστικά είχε αναφέρει πέρσι ο Head of Product, VIDAVO | CEO, EMMA, Αλέξης Φουρλής, το σύστημα αυτό μείωσε σημαντικά τους χρόνους αναμονής των ασθενών, ωφελώντας τις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης και μετριάζοντας τις οικονομικές επιβαρύνσεις.
Μια ακόμα ξεχωριστή δουλειά είναι η ψηφιακή πλατφόρμα GrandMama, που συνδέει οικογένειες με αξιόπιστους φροντιστές, προσφέροντας εξατομικευμένη κατ’ οίκον φροντίδα για ηλικιωμένους και άτομα με αναπηρία. Η πλατφόρμα επιτρέπει στις οικογένειες να επιλέγουν άμεσα και εύκολα επαγγελματίες φροντιστές, βελτιώνοντας την καθημερινή ζωή των αγαπημένων τους προσώπων.
Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι στην ελληνική εταιρεία βιοτεχνολογίας ResQ Biotech επέλεξε για να επενδύσει ο συνιδρυτής της Google Maps, Lars Rasmussen, ο οποίος επικεντρώνεται στον κλάδο των deep-tech startups. Η ResQ Biotech είναι μια εταιρεία-τεχνοβλαστός του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ) και εφαρμόζει καινοτόμες βιοτεχνολογικές προσεγγίσεις για την ανακάλυψη και προκλινική ανάπτυξη φαρμάκων κατά ασθενειών προβληματικής αναδίπλωσης πρωτεϊνών. Πρόκειται για ασθένειες που προκαλούνται επειδή ορισμένες πρωτεΐνες μέσα στο σώμα μας αποκτούν προβληματική αναδίπλωση – με απλά λόγια είναι λίγο «τσαλακωμένες», και περιλαμβάνουν ένα πλήθος παθογόνων καταστάσεων που επηρεάζουν εκατοντάδες εκατομμύρια ασθενείς παγκοσμίως όπως είναι η νόσος Alzheimer, η νόσος Parkinson, η πλάγια μυοτροφική σκλήρυνση, η κυστική ίνωση, η συστημική αμυλοείδωση κ.ά. Η τεχνολογική πλατφόρμα της ResQ Biotech βασίζεται σε τροποποιημένα βακτήρια που λειτουργούν ως μια αυτόνομη, ζωντανή πλατφόρμα ανακάλυψης ενώσεων- ‘οδηγών’ με εν δυνάμει θεραπευτικές ιδιότητες εναντίον μια σειράς ασθενειών προβληματικής αναδίπλωσης πρωτεϊνών. Τα πρώτα μόρια-δυνητικά φάρμακα που αναπτύσσει η ResQ Biotech αυτή τη στιγμή είναι μικρά κυκλικά πεπτίδια που στοχεύουν την πλάγια μυοτροφική σκλήρυνση.
Μια ακόμα start-up ιατρικής τεχνολογίας η PD Neurotechnology, που δημιουργήθηκε το 2022 στα Γιάννενα, μέσα σε πολύ λίγο χρόνο από τη λειτουργία της έχει καταφέρει να παρουσιάζει σημαντική κερδοφορία (το 2022 οι πωλήσεις της ξεπέρασαν το 1,5 εκατομμύριο ευρώ). Το βασικό προϊόν της PD Neurotechnology είναι το PDMonitor®, μια φορητή συσκευή με πιστοποίηση CE κλάσης ΙΙa, η οποία παρακολουθεί συνεχώς όλο το φάσμα των κινητικών συμπτωμάτων ασθενών με Πάρκινσον, ενώ μέσω της σχετικής εφαρμογής κινητού μπορεί να προσφέρει ολοκληρωμένη εικόνα της κατάστασης του ασθενούς, αφού συνδυάζει με τις αντικειμενικές καταγραφές από τους αισθητήρες, πληροφορίες σχετικά με τη λήψη φαρμάκων και διατροφής. Δίνει έτσι, όλα τα εφόδια στους γιατρούς που χρησιμοποιούν το PDMonitor® στους ασθενείς τους, να προσαρμόσουν το θεραπευτικό πλάνο με τέτοια ακρίβεια, που οι ασθενείς να διατηρούνται σε πολύ καλή κινητική κατάσταση και τελικά να απολαμβάνουν βελτιωμένη και ποιοτική καθημερινότητα.
Κλείνοντας αξίζει να αναφερθεί ότι επειδή οι νεοφυείς επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν μεγάλες προκλήσεις να βγουν στη διεθνή αγορά, το StartSmart SEE, μέσα από ένα πρόγραμμα σχεδιασμένο αποκλειστικά για τεχνολογικές startups στο αρχικό στάδιο, τις βοηθά να αναπτυχθούν. Το StartSmart SEE Accelerator υποστηρίζεται από το MIT Open Learning και το MIT Jameel World Education Lab (J-WEL), με στόχο την ενίσχυση του τεχνολογικού και επιχειρηματικού οικοσυστήματος στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Το 12-εβδομάδων πρόγραμμα, περιλαμβάνει mentoring, επιχειρηματική κατάρτιση και ευκαιρίες διεθνούς δικτύωσης. Σε συνεργασία με το Martin Trust Center for MIT Entrepreneurship, το πρόγραμμα προσφέρει πρόσβαση σε πολύτιμο περιεχόμενο και υπηρεσίες του MIT, όπως η μεθοδολογία Disciplined Entrepreneurship του Bill Aulet, η οποία προσφέρει ένα στρατηγικό πλάνο για τη μετατροπή ιδεών σε βιώσιμες επιχειρήσεις, και το Disciplined Entrepreneurship Tactics του Paul Cheek, που εστιάζει στην πρακτική εφαρμογή των βημάτων αυτών. Με την υποστήριξη του AI JetPack του MIT, οι επιχειρηματίες θα έχουν άμεση πρόσβαση σε εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης για επιτάχυνση της λήψης αποφάσεων και της ανάπτυξης των startups τους.
