Σειρά ερευνών τα τελευταία χρόνια έχουν αποδείξει ότι τα μικροπλαστικά, μικροσκοπικά σωματίδια που αποσπώνται από πλαστικά υλικά που χρησιμοποιεί ο άνθρωπος στην καθημερινότητα του, εισέρχονται με διάφορους τρόπους στον οργανισμό του ανθρώπου και αποτελούν πιθανή εστία κινδύνων για την υγεία του.
Μια νέα σχετική έρευνα δημιουργεί όμως σοβαρές ανησυχίες αφού τα ευρήματα της δείχνουν ότι τα μικροπλαστικά μπορεί να διατηρούνται πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από όσο πίστευαν οι επιστήμονες μέσα στο οργανισμό των ανθρώπων μέχρι σήμερα και μάλιστα να συμβάλλουν στην εξάπλωση του καρκίνου όταν βρίσκονται μέσα σε όγκους.
Οι ερευνητές με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Chemosphere» παρουσίασαν την μελέτη τους στην οποία χρησιμοποίησαν καρκινικά κύτταρα που αναπτύχθηκαν σε ελεγχόμενες εργαστηριακές συνθήκες.
Για αυτό και ειδικοί επισημαίνουν ότι πρέπει να δούμε πώς τα αποτελέσματα της μελέτης εφαρμόζονται σε πραγματικά βιολογικά συστήματα πέρα από ελεγχόμενες εργαστηριακές συνθήκες. Τα μικροπλαστικά που μελετήθηκαν επίσης διαφέρουν κάπως από αυτά που βρίσκονται στο περιβάλλον, επειδή τα τελευταία έχουν διαφορετικά σχήματα και αποικοδομούνται με συγκεκριμένους τρόπους.
Ωστόσο, τα ευρήματα της μελέτης σε πιάτο εργαστηρίου είναι «πολύ ανησυχητικά» ανέφερε ο Νίκολας Σαρτρ ερευνητής που μελετά μικροπλαστικά στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Σαν Φρανσίσκο και στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ. «Αυτοί οι τύποι μελετών είναι κρίσιμα έγκαιρα προειδοποιητικά σημάδια για να δράσουμε», είπε ο Σαρτρ ο οποίος δεν συμμετείχε στη νέα έρευνα.
Η μεταπήδηση
Τα μικροπλαστικά και τα νανοπλαστικά (MNPs) εισέρχονται συνήθως στο σώμα μέσω της εισπνοής και ελαφρώς σπανιότερα μέσω της κατανάλωσης τροφών και ποτών. Προηγούμενη έρευνα είχε δείξει ότι τα μικρότερα MNP τα οποία έχουν διάμετρο μικρότερη από 10 μικρόμετρα και βρίσκονται ανάμεσα στα άλλα σε πλαστικά μπουκάλια νερού είναι πιο επεμβατικά από τα μεγαλύτερα σωματίδια. Μελέτες σε κύτταρα και ποντίκια που έχουν αναπτυχθεί στο εργαστήριο έχουν δείξει ότι τέτοια σωματίδια μπορούν να διεισδύσουν στις κυτταρικές μεμβράνες, να συσσωρευτούν στα κύτταρα και να προκαλέσουν κυτταρικό στρες.
Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο τα MNP συσσωρεύονται στα κύτταρα είναι ελάχιστα κατανοητός. Η νέα μελέτη έδειξε ότι τα MNP μπορούν να περάσουν από ένα κύτταρο στην επόμενη γενιά του όταν το κύτταρο διαιρείται στα δύο. Επιπλέον, τα πλαστικά δεν δείχνουν σημάδια αποβολής από τα κύτταρα.
Για να το μελετήσουν αυτό, οι ερευνητές εξέθεσαν διάφορα καρκινικά κύτταρα του παχέος εντέρου σε διαφορετικά μεγέθη MNP. Οι ερευνητές αποφάσισαν να εστιάσουν στα καρκινικά κύτταρα του παχέος εντέρου επειδή όπως είπαν η συχνότητα της νόσου σε αυτά έχει αυξητικό ρυθμό και εξέτασαν συγκεκριμένα το πολυστυρένιο μια από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενες πλαστικές ύλες. Τοποθέτησαν στα πλαστικά σωματίδια φθορίζοντα μόρια και τα παρακολούθησαν. Διαπίστωσαν ότι το μέγεθος των σωματιδίων υπαγόρευε αν συσσωρεύονται στα κύτταρα. Σωματίδια με διάμετρο 10 μικρομέτρων, το μεγαλύτερο στη μελέτη, δεν μπορούσαν να εισέλθουν στα κύτταρα, ενώ μικρότερα σωματίδια εισήλθαν και συσσωρεύτηκαν.
Οι ερευνητές στη συνέχεια διερεύνησαν τι συνέβη με αυτά τα μικροπλαστικά όταν διαιρέθηκαν τα καρκινικά κύτταρα. Βρήκαν ότι τα σωματίδια κατανεμήθηκαν μεταξύ των πρόσφατα διαιρεμένων κυττάρων και παρατήρησαν ότι τα κύτταρα που εκτέθηκαν σε MNP ήταν πιο κινητικά από εκείνα που δεν είχαν εκτεθεί.
Η ικανότητα των καρκινικών κυττάρων να μεταναστεύουν τα βοηθά να εξαπλωθούν σε νέες θέσεις στο σώμα ή να κάνουν μεταστάσεις. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα κύτταρα που εκτέθηκαν σε μικρά MNP μετανάστευσαν γρηγορότερα από τα μη εκτεθειμένα κύτταρα, υπονοώντας ότι τα MNP μπορεί να βοηθήσουν στην τροφοδότηση της μετάστασης του καρκίνου.
Η ανακάλυψη
Για να κατανοήσουν περαιτέρω πώς συσσωρεύονται τα MNP, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τεχνικές μικροσκοπίας για να δουν ποιο μέρος του κυττάρου απορροφά αυτά τα σωματίδια. Μικρά MNPs συσσωρεύονται σε λυσοσώματα, δομές που λειτουργούν ως απόρριψη σκουπιδιών ενός κυττάρου και συνήθως διασπούν ξένα σωματίδια όπως τα βακτήρια. Ωστόσο, τα λυσοσώματα δεν αποδόμησαν τα MNPs.
Αυτή η επιμονή των πλαστικών σωματιδίων δεν ήταν περίεργη είπαν οι ερευνητές «καθώς το ανθρώπινο σώμα δεν έχει μεταβολικές διεργασίες για να διασπάσει τα σωματίδια». Ο Σαρτρ συμφώνησε. «Γνωρίζουμε ότι τα μικροπλαστικά είναι ανθεκτικά στο περιβάλλον λόγω των επίμονων χαρακτηριστικών αποδόμησής τους», και αυτό τα οδηγεί επίσης να συσσωρεύονται μέσα στους οργανισμούς, είπε.
Τόσο ο Σαρτρ όσο και οι συγγραφείς της μελέτης είπαν ότι το επόμενο βήμα θα ήταν να δοκιμάσουν άλλους τύπους και σχήματα μικροπλαστικών που μοιάζουν περισσότερο με αυτά που βρίσκονται στο περιβάλλον. «Είμαστε περιτριγυρισμένοι από πλαστικά. Για να μειώσουμε τις πιθανές επιπτώσεις στην υγεία και το περιβάλλον μας, πρόσθεσε, πρέπει να περιορίσουμε την κατανάλωση πλαστικών δραματικά» κατέληξαν οι ερευνητές.
Naftemporiki.gr
