Η πρόσβαση των ασθενών με σπάνια νόσο σε καινοτόμες θεραπείες είναι το μεγάλο ζητούμενο για το σύστημα υγείας καθώς οι προϋπολογισμοί είναι πολύ «σφιχτοί» τα τελευταία χρόνια. Λύση ίσως αποτελέσει η πρόταση του γενικού γραμματέα Άρη Αγγελή για παράλληλη χρηματοδότηση τους με τη μορφή ενός fund καινοτομίας.
Η μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζει ο ΕΟΠΥΥ είναι το πώς θα εξασφαλιστεί η πρόσβαση των ασθενών στα ορφανά φάρμακα. Η δαπάνη ορφανών φαρμάκων από τον ΕΟΠΥΥ (εξαιρούνται τα νοσοκομειακά φάρμακα) ήταν 3,6% το 2020, ενώ το 2023 έφθασε στο 5.7%.
Για τον λόγο αυτό, όπως ανέφερε ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης την ομιλία του στο διεθνές συνέδριο για τις Σπάνιες Παθήσεις, στο επόμενο νομοσχέδιο θα συμπεριληφθεί μία διάταξη με την οποία θα έχουν διαφορετική αντιμετώπιση όσον αφορά το clawback τα ορφανά φάρμακα. Η αποσύνδεση των ορφανών φαρμάκων από τους προϋπολογισμούς των νοσοκομείων, σύμφωνα με τους ειδικούς, θα διευκολύνει και τους γιατρούς από ατέρμονες συζητήσεις με τους διοικητές των νοσοκομείων για την εισαγωγή κάθε νέου ασθενούς.
Μια πρωτοποριακή ωστόσο ιδέα κατέθεσε ο γενικός γραμματέας Στρατηγικού Σχεδιασμού του υπουργείο Υγείας Άρης Αγγελής, λέγοντας ότι αυτή τη στιγμή είναι πιο απαραίτητο από ποτέ να σχεδιαστεί μια παράλληλη χρηματοδότηση για τα καινοτόμα-ορφανά φάρμακα, ίσως με τη μορφή ενός fund καινοτομίας, ώστε να εξασφαλιστεί καλύτερα η πρόσβαση των ασθενών σε νέες θεραπείες.
Σύμφωνα με τον ίδιο πρέπει να δοθούν κίνητρα στις εταιρείες για να αναπτύξουν αυτά τα φάρμακα, κάτι που όλο και περισσότερες χώρες το κάνουν και ήδη αυτό εξελίσσεται σε mainstream πολιτική.
Όσον αφορά τις εγκρίσεις από τον FDA για ορφανά φάρμακα, τόνισε ότι έχουν πολλαπλασιαστεί. Ειδικότερα, το 2001-2005 οι εγκρίσεις αποτελούσαν ποσοστό 25% του συνόλου των εγκρίσεων. Στο διάστημα 2016-2020, το ποσοστό αυτό ανήλθε στο 46%, ενώ το 2021, έφθασε το 51%. Τόνισε δε, ότι τα κίνητρα λειτουργούν, ωστόσο η συζήτηση πλέον μετακινείται σε επίπεδο αξιολόγησης, τιμολόγησης και αποζημίωσης και εδώ υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις από διαφορετικές χώρες.
Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι αναγκαίο να καταλάβει η πολιτεία ποιες είναι οι ανάγκες της ενώ, παρά του ότι η είσοδος φαρμάκων μέσω ΙΦΕΤ είναι δίκοπο μαχαίρι γιατί προσθέτει δαπάνες, αποτελεί ωστόσο ένα σημαντικό εργαλείο για την άμεση πρόσβαση σε φάρμακα που δεν έχουν εισαχθεί μέσω της τυπικής διαδικασίας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι 82 ορφανά φάρμακα αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ ενώ 74 ορφανά φάρμακα διανέμονται μέσω ΙΦΕΤ (μέσω της διαδικασίας έκτακτης εισαγωγής). Από τα 267 εκατ. ευρώ περίπου που είναι ο προϋπολογισμός του ΙΦΕΤ, 92,8 εκατ. ευρώ αποτελούν τη δαπάνη για σπάνιες παθήσεις (ποσοστό 34,82%).
Απαντώντας στο θέμα αυτό ο πρόεδρος ΕΟΦ Ευάγγελος Μανωλόπουλος διευκρίνισε ότι ο Οργανισμός δεν ευθύνεται για τυχόν καθυστερήσεις στην πρόσβαση δεδομένου διότι εκπροσωπεί τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) που μέσω του οποίου αποφασίζονται οι διαδικασίες για τα ορφανά φάρμακα.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι αλλαγές που θα γίνουν στον ΕΟΦ θα ευνοήσουν τα ορφανά φάρμακα, καθώς θα επιταχυνθούν και θα αυτοματοποιηθούν κάποιες διαδικασίες, ωστόσο, παραδέχθηκε ότι η δαπάνη για τα ορφανά φάρμακα είναι μεγάλη και συμφώνησε με την πρόταση του γενικού γραμματέα για παράλληλες πηγές χρηματοδότησης.
