Οι παρατεταμένες απαγορεύσεις παράλληλων εξαγωγών έχουν χτυπήσει «καμπανάκι» στην Ε.Ε. η οποία κάνει τακτές πλέον κρούσεις στην κυβέρνηση προσπαθώντας να την επαναφέρει στην «τάξη» για να ακολουθήσει το σύστημα όλων των χωρών -μελών.
Ερωτήματα εγείρει επιστολή της Κομισιόν προς τον υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη, η οποία έχει σταλεί εδώ και λίγους μήνες, αναφορικά με την απόφαση απαγόρευσης των παράλληλων εξαγωγών και της ενδοκοινοτικής διακίνησης εμβολίων, αλλά παρόλα αυτά το ζήτημα είναι ακόμα ανοιχτό.
Η Επιτροπή στην επιστολή της, υπενθυμίζει ότι το άρθρο 35 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) απαγορεύει τους εθνικούς περιορισμούς στις εξαγωγές.
Τα κράτη-μέλη μπορούν να λαμβάνουν μέτρα που επηρεάζουν τις εξαγωγές μόνον εάν τα μέτρα αυτά δικαιολογούνται από έναν από τους λόγους που απαριθμούνται στο άρθρο 36 της ΣΛΕΕ ή άλλες υποχρεωτικές απαιτήσεις που θεσπίζονται με τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα μεμονωμένα μέτρα πρέπει να αιτιολογούνται, δηλαδή να είναι κατάλληλα, αναγκαία και αναλογικά προς τον επιδιωκόμενο δημόσιο στόχο.
Σύμφωνα με επίσημο έγγραφο που φέρει την υπογραφή της Επιτρόπου Υγείας Στέλλας Κυριακίδου και της διευθύντριας Μαρτίνας Ντεπρέζ, η Επιτροπή ζητά από τις ελληνικές αρχές να διερευνήσουν χρονικά περιορισμένα και λιγότερο περιοριστικά μέτρα για τη διασφάλιση της αναγκαίας προμήθειας εμβολίων στο εθνικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης.
Για παράδειγμα, όπως αναφέρει, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ένα σύστημα προηγούμενης κοινοποίησης των εξαγωγών από τις επιχειρήσεις, στο πλαίσιο του οποίου οι αρχές θα μπορούν να αρνούνται τις εξαγωγές κατά περίπτωση, βάσει σαφών κριτηρίων και μόνο όταν εντοπίζονται ελλείψεις ή είναι υπαρκτός ο κίνδυνος ελλείψεων. Ωστόσο, θα είναι καλά στοχευμένο και περιορισμένο χρονικά.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, ένα τέτοιο σύστημα θα παρείχε ασφάλεια δικαίου, θα επέτρεπε τη διατήρηση της ροής των εξαγωγών, μετριάζοντας παράλληλα την εμφάνιση ελλείψεων και αποτρέποντας την κερδοσκοπική στρέβλωση των κανονικών αλυσίδων εφοδιασμού.
Εννέα χρόνια απαγόρευσης
Η Ελλάδα έχει συμπεριλάβει στη λίστα απαγορεύσεων 26 εμβόλια που αφορούν την πρόληψη για: ηπατίτιδα Α, διφθερίτιδα (σε συνδυασμό, μεταξύ άλλων, με τέτανο, πολιομυελίτιδα και κοκκύτη), ιλαρά (επίσης σε συνδυασμό με ανεμοβλογιά, παρωτίτιδα και ερυθρά), ανεμοβλογιά, έρπητας-ζωστήρας, ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων, πνευμονιόκοκκος και ηπατίτιδα Β, και τα οποία – σύμφωνα με πληροφορίες – είναι στη λίστα εδώ και 9 χρόνια. Όμως στο σχέδιο κοινοποίησης προς της Ε.Ε., η χώρα μας δεν δίνει λεπτομέρειες για πιο λόγο έχουν απαγορευθεί. Επίσης, η Επιτροπή δεν είναι ενήμερη για τυχόν ελλείψεις των εμβολίων αυτών μέσα στην ελληνική επικράτεια.
Επιπλέον, το κοινοποιηθέν σχέδιο από τη χώρα μας δικαιολογούν το μέτρο λόγω της πιθανής διάδοσης μολυσματικών ασθενειών που προκαλούνται από τον εκτοπισμό πληθυσμών, π.χ. προσφύγων ως αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία. Στην απάντησή της η Ελλάδα, σε αίτημα παροχής συμπληρωματικών πληροφοριών που υπέβαλε η Ε.Ε., ανέφερε ότι υπάρχει αύξηση των κρουσμάτων διφθερίτιδας στα κέντρα υποδοχής μεταναστών και την πιθανότητα μετάδοσης ασθενειών λόγω των συνθηκών διαβίωσής τους.
Η Επιτροπή καταρρίπτει τις δικαιολογίες ότι κρατούνται τα εμβόλια γιατί κινδυνεύουμε από τους μετανάστες.
Όπως επισημαίνει στην επιστολή της, είναι ενήμερη για την αύξηση των κρουσμάτων διφθερίτιδας στον πληθυσμό μεταναστών που έχουν αναφερθεί από το δεύτερο εξάμηνο του 2022 σε αρκετές χώρες της Ε.Ε.. Ωστόσο, σύμφωνα με την έκθεση ταχείας αξιολόγησης κινδύνου του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) του Οκτωβρίου 2022, ο κίνδυνος για τα άτομα της ευρύτερης κοινότητας να προσβληθούν από διφθερίτιδα είναι πολύ χαμηλός, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν ολοκληρώσει το πρόγραμμα εμβολιασμού τους για τη διφθερίτιδα.
Ενώ, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και την UNICEF, οι εκτιμήσεις της κάλυψης ανοσοποίησης για διφθερίτιδα, τέτανο και κοκκύτη στην Ελλάδα το 2021 ήταν 99%. Ως εκ τούτου, η πλειοψηφία του ελληνικού πληθυσμού είναι επαρκώς προστατευμένη σε περίπτωση αύξησης των κρουσμάτων διφθερίτιδας, υπό την προϋπόθεση ότι η υψηλή εμβολιαστική κάλυψη έχει διατηρηθεί μέχρι σήμερα. Παρόλα αυτά, η Ελλάδα δεν έχει δώσει άλλες πληροφορίες στην Ε.Ε. σχετικά με την πιθανή διάδοση άλλων ασθενειών μέσα στην επικράτεια μας που θα δικαιολογούσαν τον περιορισμό των παράλληλων εξαγωγών και της ενδοκοινοτικής διακίνησης των άλλων εμβολίων που καλύπτονται από το κοινοποιηθέν σχέδιο. Όσον αφορά τους Ουκρανούς πρόσφυγες, η Επιτροπή ξεκαθαρίζει ότι έχουν υψηλή κάλυψη ανοσοποίησης και δεν συνιστούν επιδημιολογικό κίνδυνο για τον ελληνικό πληθυσμό.
