Μια από τις επιτυχίες της επιστήμης είναι η δυνατότητα που δίνει σε κάθε σύγχρονη γυναίκα να μπορεί να μεταθέσει τη χαρά της μητρότητας σε μεγαλύτερη ηλικία, χάρη στη μέθοδο της κρυοσυντήρησης.
Ο χρόνος επηρεάζει αρνητικά την παραγωγή ωαρίων στις γυναίκες, με την ποιότητα και την ποσότητά τους να φθίνουν μετά την ηλικία των 35 ετών. Σε αντίθεση με τα ωάρια τα οποία επηρεάζονται από την επίδραση του χρόνου, η μήτρα της γυναίκας της επιτρέπει να τεκνοποιήσει μέχρι και την ηλικία των 50 ετών. Συνεπώς, η κρυοσυντήρηση ωαρίων, είναι μια εξαιρετική επιλογή για τις σύγχρονες γυναίκες που επιθυμούν να μεταθέσουν τη δημιουργία οικογένειας στο μέλλον.
Συναντήσαμε τον Μαιευτήρα -Γυναικολόγο Αναπαραγωγής, Βασίλειο Μπαγιώκο, ειδικό σε θέματα υπογονιμότητας και εξωσωματικής γονιμοποίησης για να δώσει απαντήσεις στα ερωτήματα που απασχολούν τη σύγχρονη γυναίκα σχετικά με τη μέθοδο της κρυοσυντήρησης.
Πώς μπορεί να ωφελήσει η κρυοσυντήρηση ωαρίων τη σύγχρονη γυναίκα;
Η κρυοσυντήρηση ωαρίων, γνωστή και ως κατάψυξη ωαρίων, είναι μία μέθοδος η οποία μπορεί να προσφέρει πολλά οφέλη στις σύγχρονες γυναίκες. Τους δίνει τη δυνατότητα να μεταθέσουν στο μέλλον την δημιουργία της οικογένειάς τους, όταν, για διάφορους λόγους, κοινωνικούς, προσωπικούς ή επαγγελματικούς, η γυναίκα δεν επιθυμεί να τεκνοποιήσει την συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Με τον τρόπο αυτό, η γυναίκα μπορεί να προγραμματίσει καλύτερα την επαγγελματική της σταδιοδρομία και να εκπληρώσει τις προσωπικές της επιδιώξεις.
‘Παγώνοντας’ λοιπόν, τον χρόνο, οι γυναίκες έχουν την δυνατότητα να αναζητήσουν με ψυχική ηρεμία τον κατάλληλο σύντροφο για να ξεκινήσουν την οικογένειά τους, χωρίς το άγχος που σχετίζεται με το βιολογικό τους ρολόι. Τέλος, μειώνεται και ο κίνδυνος γενετικών ανωμαλιών, καθώς τα ωάρια έχουν την αναπαραγωγική ικανότητα της ηλικίας στην οποία γίνεται η κατάψυξή τους.
Με τον τρόπο αυτό δίνεται στη σύγχρονη γυναίκα η δυνατότητα να ξεκινήσει την οικογένειά της την σωστή στιγμή, όποτε κι εάν είναι αυτή για την ίδια!
Ποια είναι η καλύτερη ηλικία για να προχωρήσει μία γυναίκα στην κρυοσυντήρηση των ωαρίων της;
Η καλύτερη ηλικία για μία γυναίκα να εξετάσει το ενδεχόμενο της κατάψυξης των ωαρίων της μπορεί να ποικίλει ανάλογα με τις προσωπικές της προτεραιότητες και τις συνθήκες της ζωής της.
Ωστόσο, υπάρχουν κάποια δεδομένα και συστάσεις τις οποίες θα μπορούσατε να λάβετε υπ’ όψη:
Σε γενικές γραμμές ισχύει το «όσο πιο νωρίς, τόσο καλύτερα» και ο λόγος είναι πως η καλύτερη ηλικία για μία γυναίκα να καταψύξει τα ωάρια της είναι από τις αρχές έως τα μέσα της δεκαετίας των 30 ετών. Σε αυτήν την ηλικία, οι γυναίκες έχουν την υψηλότερη ποσότητα και ποιότητα ωαρίων, σε σύγκριση με τα τέλη της δεκαετίας των 30 ετών, ή με τις αρχές της δεκαετίας των 40 ετών.
Θα είναι χρήσιμο να συμβουλευτείτε έναν γυναικολόγο αναπαραγωγής, ο οποίος θα εξετάσει το ιατρικό ιστορικό σας. Ανάμεσα στα άλλα, θα σας ρωτήσει σε ποια ηλικία η μητέρα σας μπήκε σε εμμηνόπαυση, θα σας εξετάσει, θα σας ζητήσει να κάνετε κάποιες εξετάσεις που θα περιλαμβάνουν οπωσδήποτε ένα ορμονικό προφίλ και μία ΑΜΗ (Αντιμυλέρειος Ορμόνη). Με τον τρόπο αυτό θα είναι σε θέση να σας δώσει μία εξατομικευμένη αξιολόγηση και να μπορέσει να σας καθοδηγήσει για το πότε θα είναι η καλύτερη στιγμή για εσάς να κάνετε την κρυοσυντήρηση των ωαρίων σας.
Είναι ασφαλής η μέθοδος της κρυοσυντήρησης;
Η κρυοσυντήρηση των ωαρίων είναι μία ασφαλής μέθοδος διατήρησης της γονιμότητας της γυναίκας, η οποία πραγματοποιείται, πλέον, με νέα και ασφαλή διαδικασία. Σε αντίθεση, δηλαδή, με παλιότερα όπου εφαρμοζόταν η μέθοδος της αργής κατάψυξης, το λεγόμενο ‘slow freezing,’ τώρα γίνεται με τη μέθοδο της ταχείας κατάψυξης, το λεγόμενο ‘vitrification’. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα στην απόψυξη να εξασφαλίζουμε επιβίωση των ωαρίων, σε ποσοστό άνω του 99%.
Πρόκειται δηλαδή για μία απολύτως ασφαλή μέθοδο, γεγονός που εξασφαλίζεται από το ότι το Εργαστήριο στο Κέντρο Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής στο οποίο είμαι Συνεργάτης, το Institute of Life- IASO, λειτουργεί με τις διεθνείς προδιαγραφές και τους κανόνες ενός ανώτατου ποιοτικού ελέγχου (quality control).
Η διαδικασία διεξάγεται υπό την επίβλεψη γυναικολόγου αναπαραγωγής, διασφαλίζοντας ότι γίνεται σε ελεγχόμενο και ασφαλές περιβάλλον και ακολουθούνται καθιερωμένα πρωτόκολλα και οδηγίες για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου επιπλοκών. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται, επίσης, για την διέγερση των ωοθηκών και την ανάκτηση των ωαρίων έχουν τελειοποιηθεί με την πάροδο των ετών.
Τέλος, έχουν γίνει μεγάλες μελέτες στις οποίες φαίνεται ότι δεν υπάρχει κανένα απολύτως στοιχείο που να υποδεικνύει ότι τα παιδιά που συλλαμβάνονται από κατεψυγμένα ωάρια έχουν υψηλότερο κίνδυνο προβλημάτων υγείας, ή γενετικών ανωμαλιών, σε σύγκριση με παιδιά που συλλαμβάνονται με φυσιολογικό τρόπο.
Άρα, πρόκειται για μία διαδικασία η οποία πραγματοποιείται με απόλυτη ασφάλεια, τόσο για την γυναίκα, όσο και για τα μελλοντικά παιδιά.
Τι απαιτείται από τη γυναίκα που θα μπει σε μία διαδικασία κρυοσυντήρηση ωαρίων;
Το πρώτο βήμα σε αυτήν την διαδικασία είναι να κλείσετε το ραντεβού σας με έναν γυναικολόγο αναπαραγωγής. Αυτός, θα αξιολογήσει την γενική σας κατάσταση καθώς και την αναπαραγωγική σας ικανότητα. Θα σας ζητηθεί να γίνει ένα υπερηχογράφημα μαστών γενικές, εξετάσεις αίματος, ένα πλήρες ορμονικό προφίλ και μία ΑΜΗ (Αντιμυλέρειος Ορμόνη). Θα μπορέσουμε, λοιπόν, με όλες αυτές τις εξετάσεις να σας δώσουμε μία εξατομικευμένη συμβουλευτική και αξιολόγηση, αναφορικά με την ποσότητα και την ποιότητα των ωαρίων που υπάρχουν στις ωοθήκες σας, κατ’ επέκταση με το πρόγραμμα το οποίο θα ακολουθήσετε στη διάρκεια της κρυοσυντήρησης.
Σε ποιες περιπτώσεις προκρίνεται τη διενέργεια της mini IVF ως ενδεδειγμένη λύση;
Η mini εξωσωματική, η εξωσωματική γονιμοποίηση ελάχιστης διέγερσης, είναι μία παραλλαγή της παραδοσιακής εξωσωματικής η οποία περιλαμβάνει τη χρήση λιγότερων φαρμάκων για την τόνωση των ωοθηκών. Η μέθοδος αυτή μπορεί να θεωρηθεί ως η καταλληλότερη λύση για την κρυοσυντήρηση ωαρίων στην περίπτωση που οι γυναίκες έχουν χαμηλό αποθεματικό ωοθηκών.
Είναι μία πιο ήπια προσέγγιση, ειδικά όταν η παραδοσιακή εξωσωματική με φάρμακα υψηλής δόσης δεν αποδίδει επαρκή παραγωγή ωαρίων. Έχει σαφέστατα ηπιότερες παρενέργειες και μηδενικό κίνδυνο συνδρόμου υπερδιέγερσης ωοθηκών, πράγμα που μπορεί να την κάνει μία πιο άνετη επιλογή για ορισμένες γυναίκες οι οποίες προτιμούν την ιδέα μιας πιο φυσικής προσέγγισης αναφορικά με τη διατήρηση της γονιμότητας τους.
Τέλος, μπορεί να είναι η ενδεδειγμένη λύση για γυναίκες που έχουν προβλήματα υγείας, όπως το να χρειάζεται να λαμβάνουν θεραπεία για κάποια ασθένεια στο πλαίσιο της οποίας δεν επιτρέπεται να λάβουν ενέσιμη αγωγή.
Υπάρχει κάποιος ανασταλτικός παράγοντας ώστε μια γυναίκα να μην προχωρήσει σε κρυοσυντήρηση ωαρίων;
Ενώ η κρυοσυντήρηση ωαρίων είναι μία πολύτιμη επιλογή για πολλές γυναίκες που επιθυμούν να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους και να τη μεταφέρουν στο μέλλον, εν τούτοις, μπορεί να υπάρχουν και κάποιοι ανασταλτικοί παράγοντες ή και περιορισμοί οι οποίοι μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητα μιας γυναίκας να προχωρήσει στην διαδικασία.
Μερικοί από αυτούς τους παράγοντες μπορεί να είναι η ηλικία ή μια χαμηλή ΑΜΗ, δηλαδή χαμηλό αποθεματικό ωοθηκών σε ωάρια, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν την επιτυχία της διαδικασίας.
Επίσης, κάποια ιατρική κατάσταση, όπως μία αυτοάνοση ασθένεια, ή ενεργός καρκίνος, προβλήματα δηλαδή υγείας που μπορεί να εμπεριέχουν περιορισμούς, τόσο χρονικούς, όσο και φαρμάκων, ή ακόμα και να αποτελούν αντένδειξη για θεραπεία γονιμότητας.
Τέλος, μπορεί να υπάρχει οικονομικός περιορισμός ή ακόμα και προσωπικά και ηθικά ζητήματα, τα οποία μπορεί να σχετίζονται είτε με τη θεραπεία γονιμότητας ή με την κατάψυξη ωαρίων ή ακόμη και με τις τεχνολογίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Ποια η συμβουλή σας στη σύγχρονη γυναίκα που επιθυμεί να παρατείνει το διάστημα προς την μητρότητα;
Πρώτα από όλα, συμβουλευτείτε έναν ειδικό γονιμότητας, έναν γυναικολόγο αναπαραγωγής. Αυτός θα μπορέσει να αξιολογήσει την ατομική σας κατάσταση, λαμβάνοντας υπ’ όψη του την ηλικίας σας, το απόθεμα των ωοθηκών σας, την συνολική σας υγεία, ώστε να καθορίσει αν η κρυοσυντήρηση ωαρίων είναι μία κατάλληλη επιλογή για εσάς.
Εάν οι εξετάσεις σας είναι καλές τότε, χωρίς επιφύλαξη, η κατάψυξη ωαρίων είναι μία εξαιρετική επιλογή για κάθε σύγχρονη γυναίκα η οποία θα ήθελε να μεταφέρει τη σημερινή της γονιμότητα στο μέλλον. Και αυτό, ανεξαρτήτου του εάν έχει σύντροφο, σύζυγο ή οποιοδήποτε πλάνο για την επαγγελματική της σταδιοδρομία, για τις σπουδές της, για τα ταξίδια της, κλπ.
Είναι σημαντικό τέλος, να τονίσουμε ότι η μετάθεση της τεκνοποίησης στο μέλλον διασφαλίζεται και από το νομοθετικό πλαίσιο, καθώς ο νόμος που ψηφίστηκε τελευταία επιτρέπει στην κάθε γυναίκα να προβεί – για κοινωνικούς λόγους- σε κρυοσυντήρηση ωαρίων ώστε να μπορεί να τα χρησιμοποιήσει όταν αποφασίσει η ίδια τη στιγμή που επιθυμεί.
Dr. Βασίλειος Α. Μπαγιώκος MD DFSRH PhD, Μαιευτήρας -Γυναικολόγος Αναπαραγωγής
