Στον επαναπατρισμό της παραγωγής φαρμάκου στην Ευρώπη, την άνθιση που θα επιφέρει στις αγορές και η ασφάλεια σε περιόδους κινδύνου καθώς επίσης και την πορεία της βιομηχανίας φαρμάκου στη χώρα μας, εστίασε κατά την ομιλία του ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), Θεόδωρος Τρύφων, με αφορμή την εορτή των 90 ετών πορείας της Ένωσης.
Με μια μεγάλη αναδρομή στην ιστορία της φαρμακοβιομηχανίας στη χώρα μας ξεκίνησε την ομιλία του ο κ. Τρύφων, επισημαίνοντας ότι αναγνωρίζοντας η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας το έργο των ανθρώπων που «έχτισαν» κυριολεκτικά τη βιομηχανία φαρμάκου στην Ελλάδα θεώρησε ότι είναι χρέος της να τους επιβραβεύσει.
«Οραματιστές και ανήσυχα πνεύματα, διορατικοί επιχειρηματίες, που με το παράδειγμά τους αποτελούν πηγή έμπνευσης τους νεότερους» τόνισε ο κ. Τρύφων αναφερόμενος τους πρωτεργάτες της φαρμακευτικής βιομηχανίας στη χώρα μας συμπληρώνοντας ότι «η συμβολή της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας στην εθνική οικονομία, την κοινωνία και τον Έλληνα ασθενή είναι μεγάλη».
Η πορεία της βιομηχανίας φαρμάκου μέσα στην ιστορία
Κάνοντας μία γέφυρα στο παρελθόν το παρόν και το μέλλον ο κ. Τρύφων επεσήμανε ότι η ιστορία της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας είναι συνυφασμένη με την ιστορία της νεότερης Ελλάδας από τις αρχές του 20ου αιώνα. Το 1933 ήταν ακόμα μια ταραχώδης χρονιά για την πολιτική και οικονομική ζωή του τόπου καθώς ένα χρόνο πριν η χώρα είχε χρεοκοπήσει και το νόμισμα είχε υποτιμηθεί. Παρόλα αυτά εκείνη τη χρονιά μπήκαν τα θεμέλια της Ένωσης Φαρμακευτικών Εργαστηρίων η οποία στη συνέχεια έγινε η σημερινή μας Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ).
Μεσούσης της βιομηχανικής επανάστασης και παρά τους δύο παγκόσμιους πολέμους η ελληνική παραγωγή φαρμάκου έδωσε δυναμικά το παρόν. Επιχειρηματίες με επιστημονικό υπόβαθρο, φαρμακευτικό ή χημικό σχεδόν στο σύνολό τους επιχείρησαν να καλύψουν ένα μεγάλο κενό στη χώρα μας και έβαλαν τα θεμέλια για την επιστημονική ανάπτυξη και παραγωγή φαρμάκου στην Ελλάδα. Χαρακτηριστική περίπτωση η ΧΡΩΠΕΙ και η ADELCO.
Μετά το 2ο παγκόσμιο πόλεμο που η χώρα μπήκε σε τροχιά ανάπτυξης και στην ίδια τροχιά μπήκε και το φάρμακο με τα φαρμακευτικά εργαστήρια να μετατρέπονται σιγά – σιγά σε φαρμακοβιομηχανίες οι οποίες πρωταγωνίστησαν στο μέλλον. Μέσα στις επόμενες δεκαετίες πια, οι εγκαταστάσεις των βιομηχανιών αυτών μεγάλωσαν και το ανθρώπινο δυναμικό τους εξειδικεύθηκε.
Οι δεκαετίες 1950 και 1960 αποδείχθηκαν καθοριστικές για τον κλάδο και ειδικότερα για τη δημιουργία μεγάλου βιομηχανικού οικοσυστήματος στο φάρμακο. Ήταν δεκαετίες στις οποίες τολμηροί επιστήμονες και επιχειρηματίες του φαρμάκου με ελάχιστα μέσα μεν, αλλά με όραμα και ελπίδα ανέδειξαν τη δυναμική του κλάδου.
Αυτοί οι άνθρωποι που συμβολίζουν το πρόσωπο της προσπάθειας και της δημιουργίας στον κλάδο βραβεύθηκαν χθες στην ειδική αυτή εκδήλωση των 90 χρόνων ΠΕΦ παρουσία σύσσωμης της φαρμακοβιομηχανίας, της πολιτικής ζωής της χώρας, πλήθους καθηγητών και επιστημόνων καθώς και εκπροσώπων του Τύπου.
Συνεχίζοντας τη αναδρομή ο κ. Τρύφων είπε ότι από το 1980 και μετά, η ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση έφερε σημαντικές αλλαγές. Το νέο πλαίσιο της νομοθεσίας θέτει κανόνες και προδιαγραφές στην παραγωγή, τον ποιοτικό έλεγχο και την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας.
Οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες προσαρμόστηκαν άμεσα στη νέα εποχή και προχώρησαν στην παραγωγή πλέον φαρμάκων με εμπορική ονομασία.
Έτσι στα τέλη του 1980 η ελληνική φαρμακοβιομηχανία αποκτά εμπορική ταυτότητα. Με διαβατήριο της πλέον την ποιότητα και τα υψηλά πρότυπα παραγωγής άνοιξε τα φτερά της στις διεθνείς αγορές. Οι εταιρείες διαπρέπουν όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και στο παγκόσμιο στερέωμα λαμβάνοντας εγκρίσεις από διεθνείς οργανισμούς μεταξύ των οποίων είναι ο Ευρωπαϊκός ΕΜΑ και ο Αμερικανικός FDA. Αυτό οδήγησε σταδιακά στην αύξηση των εξαγωγών.
Οικονομική κρίση και πανδημία
Φτάνοντας στο 2010, μια δεκαετία με πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αφού η Ελλάδα μπήκε σε μία μεγάλη οικονομική κρίση με απώλειες στο 25% του ΑΕΠ, οι επιπτώσεις σε όλη την κοινωνία ήταν σημαντικές. Στο κλάδο του φαρμάκου η υποχρηματοδότηση των δαπανών υγείας ήταν εξαιρετικά μεγάλη και καθοριστική διότι είχε ως αποτέλεσμα τη στέρηση σημαντικών επενδυτικών κεφαλαίων από την ελληνική φαρμακοβιομηχανία. Και το 2011 και μετά μπήκε όλος ο κλάδος για μερικά χρόνια σε περίοδο αποεπένδυσης.
Ευτυχώς όμως η καλή χρηματοδοτική εικόνα του κλάδου από το παρελθόν και ειδικά ο τομέας των εξαγωγών στήριξαν οικονομικά τις βιομηχανίες για να μην καταρρεύσουν αυτή τη δύσκολη δεκαετή περίοδο. Δεν παύει όμως αυτή την περίοδο να μην έχουν και κάποιες μεγάλες ζημιές και χρέη στον ΕΟΠΥΥ από τις πολύ μεγάλες υποχρεωτικές επιστροφές στις οποίες μας ανάγκασε το ΔΝΤ, που κάθε χρόνο γίνονται ακόμα περισσότερες.
Ωστόσο, τα χρόνια της κρίσης παρά τις αντίξοες συνθήκες η βιομηχανία του φαρμάκου κατάφερε να κρατήσει το προσωπικό της και να μην προβεί σε απολύσεις αποδεικνύοντας έμπρακτα την εταιρική κοινωνική της ευθύνη απέναντι στην ελληνική κοινωνία και τους εργαζόμενους της και συνέχισε να επενδύει σε ανθρώπινο δυναμικό.
Έπειτα, ήρθε η πανδημία η οποία άλλαξε τα δεδομένα σε παγκόσμιο επίπεδο και ειδικά για τη Ευρωπαϊκή πολιτική και κατ’ επέκταση για τη χώρα μας. Ανέδειξε ξεκάθαρα την ανάγκη της ύπαρξης εγχώριας παραγωγής όπως και την ανάγκη απρόσκοπτης πρόσβασης των ασθενών στις θεραπείες τους. Όπως τονίστηκε, η Ελλάδα δεν αντιμετώπισε προβλήματα επάρκειας φαρμάκων όπως άλλες χώρες καθώς ελληνικές και ξένες φαρμακοβιομηχανίες εξασφάλισαν πλήρη κάλυψη των αναγκών παρά τις πρωτόγνωρα αντίξοες συνθήκες ενώ, συγχρόνως στήριξαν πολλές ευρωπαϊκές χώρες όταν αυτές «ξέμειναν» από φάρμακα διότι ήταν εξαρτημένες από τρίτες χώρες παραγωγής.
Η πανδημία οδήγησε όμως και σε μια νέα «γραμμή» όσον αφορά τη μελλοντική στρατηγική της Ευρώπης για την παραγωγή φαρμάκου και οι στόχοι είναι ξεκάθαροι. Πρώτος από όλους ο επαναπατρισμός της παραγωγής φαρμάκου σε ευρωπαϊκά εδάφη για να περιοριστεί η εξάρτηση από εισαγωγές από τρίτες χώρες. Επίσης, η παροχή κινήτρων για την ενίσχυση της παραγωγής και της βιοφαρμακευτικής έρευνας και καινοτομίας. Αν αυτά υλοποιηθούν σύντομα θα αποκτήσει η Ευρώπη όπως είπε, αυτονομία ενώ θα αυξηθούν σε όλες τις χώρες οι θέσεις εργασίας και η ανταγωνιστικότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τα επόμενα χρόνια. Η εξέλιξη αυτή, πρόσθεσε, ανοίγει νέους σημαντικούς ορίζοντες για τις ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες.
