Η πανδημία, η ραγδαία αύξηση των ιώσεων, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση έχουν εκτοξεύσει το υγειονομικό πρόβλημα σε όλες τις χώρες, με την Ευρώπη να σκέφτεται πολύ σοβαρά το θέμα της μεταφοράς των παραγωγικών μονάδων στα ενδότερα για πλήρη απεξάρτηση από Κίνα και Ινδία.
Η Ευρώπη, όπως μας εξηγεί και ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), Δημήτρης Φιλίππου, δεν έχει δυστυχώς παραγωγική βάση και η συζήτηση για μεταφορά της παραγωγής από τις ασιατικές χώρες ξεκίνησε δυναμικά εν μέσω πανδημίας. Απώτερος στόχος των εταιρειών είναι να γίνει η Ευρώπη ανεξάρτητη και να μην αντιμετωπίσει και πάλι τα σοβαρά προβλήματα διοχέτευσης των αγορών της με φάρμακα και ιατροτεχνολογικά όπως αυτά που αντιμετώπισε την περίοδο των lockdowns.
«Ζωντανή» η προσπάθεια
Σε ερώτηση της «Ν» αν η συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο αναφορικά με τη μεταφορά της παραγωγής στην Ευρώπη που έγινε εν μέσω πανδημίας έχει σταματήσει, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), Ολύμπιος Παπαδημητρίου, απάντησε: «Βεβαίως δεν έχει σταματήσει. Η πανδημία μάς δίδαξε ότι είμαστε τελείως ακάλυπτοι και σε πολλές χώρες της Ευρώπης είχαν σοβαρότατα θέματα ελλείψεων φαρμάκων και πρώτων υλών στην πανδημία και την περίοδο του lockdown. Ευτυχώς στη χώρα μας δεν είχαμε τόσο μεγάλα προβλήματα, καθώς οι διεθνείς εταιρείες είχαν αρκετό απόθεμα, αλλά και η ελληνική παραγωγή βοήθησε πάρα πολύ να μη λείψει κανένα φάρμακο από τους Έλληνες ασθενείς. Η ευρωπαϊκή φαρμακοβιομηχανία αναγνωρίζει τη σημαντικότητα της επιστροφής της παραγωγής των φαρμάκων, αλλά και των πρώτων υλών στην Ευρώπη, έχει εστιάσει στη μείωση της εξάρτησης από Ινδία και Κίνα και παίρνει τα απαραίτητα μέτρα σχετικά. Η στρατηγική αυτή θα βελτιώσει πολύ και πιθανόν να λύσει -μακροπρόθεσμα δυστυχώς- τα ουσιαστικά προβλήματα για τις χώρες της Ευρώπης, αλλά βέβαια θέλει χρόνο και επενδύσεις τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα».
Να σημειώσουμε ότι για το ίδιο θέμα ο ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Στέλιος Κυμπουρόπουλος κατέθεσε κατεπείγουσα ερώτηση για το πώς σκοπεύει η Επιτροπή να ενισχύσει την παραγωγή φαρμάκων και πρώτων υλών εντός της Ε.Ε. μακροπρόθεσμα.
Όσον αφορά το επίμαχο πρόβλημα των ημερών που είναι οι σοβαρές ελλείψεις φαρμάκων, ο κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου μας επεσήμανε ότι η έξαρση των εποχικών λοιμώξεων, σε συνδυασμό με την έλλειψη σε μερικές -ευρείας χρήσης- δραστικές ουσίες, καθώς και γενικότερα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα κάποιων πρώτων υλών και υλικών συσκευασίας, αλλά και η δραστηριότητα παράλληλων εξαγωγών δημιούργησαν την αίσθηση εκτεταμένων ελλείψεων. Το πρόβλημα παρατηρείται, όπως είπε, στα ιδιωτικά φαρμακεία και αφορά κυρίως φάρμακα με δραστικές ουσίες όπως παρακεταμόλη, αμοξυκιλλίνη και κάποια πνευμονολογικά εισπνεόμενα φάρμακα και είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο.
Ωστόσο, δεν καταγράφονται ελλείψεις φαρμάκων στα νοσοκομεία ή στα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, και αυτό είναι θετικό.
Στην κατηγορία του διαβήτη, που αφορά και την εταιρεία NovoNordisk στην οποία είναι γενικός διευθυντής ο κ. Παπαδημητρίου, υπάρχουν κάποια προβλήματα και ο λόγος είναι ότι η ζήτηση σε κάποιες κατηγορίες σκευασμάτων για τον σακχαρώδη διαβήτη είναι αυξημένη και περιστασιακά παρουσιάζεται περιορισμένη διαθεσιμότητα ή έλλειψη που επιτείνεται αν γίνονται και παράλληλες εξαγωγές. «Είναι γεγονός πως τα πλεονεκτήματα που έχουν κάποια σκευάσματα τα φέρνουν πολύ ψηλά στην προτίμηση ιατρών και ασθενών και αυτό όταν συνδυάζεται με χρήση εκτός εγκεκριμένων ενδείξεων δημιουργεί πρόσθετη δυσκολία στην κάλυψη των ασθενών με διαβήτη. Όπως και να έχει, οι εταιρείες που ασχολούμαστε με την αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη καταβάλλουμε συνεχείς προσπάθειες να αυξάνουμε την παραγωγική μας δυνατότητα και να βελτιώνουμε την επάρκεια στην αγορά. Η απαγόρευση εξαγωγών που έχει επιβληθεί αυτή την περίοδο σίγουρα βοηθάει την κατάσταση» τόνισε ο κ. Παπαδημητρίου.
Αναμένεται βελτίωση
Σύμφωνα με τον ίδιο, η κατάσταση αναμένεται να βελτιωθεί την προσεχή περίοδο αφού θα βοηθήσουν αρκετά και τα μέτρα που έχουν ληφθεί. Συνιστάται, όπως εξήγησε, η χρήση άλλων υποκατάστατων φαρμάκων που είναι ευρέως διαθέσιμα, πάντα με την καθοδήγηση του θεράποντος ιατρού ή και του φαρμακοποιού, ενώ θα πρέπει ακόμη να αποφεύγεται η δημιουργία αποθεμάτων από τους καταναλωτές, αφού εντείνει τα προβλήματα και στερεί φάρμακα από συμπολίτες μας που τα χρειάζονται. Επιπλέον, με την εφαρμοζόμενη απαγόρευση των εξαγωγών σε περίπου 260 φάρμακα διαφαίνονται ήδη σημάδια βελτίωσης, ενώ αναμένεται αυτή να είναι ακόμη πιο σημαντική σε αυτά τα ελλειπτικά προϊόντα στο προσεχές χρονικό διάστημα.
Ωστόσο, ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ τόνισε ότι «δεν θα πρέπει να διαφεύγει από την προσοχή μας ότι το φαινόμενο των παράλληλων εξαγωγών (επανεξαγωγή εισαχθέντων στη χώρα φαρμάκων σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όχι από τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις, αλλά από κύκλους της αλυσίδας εμπορίας φαρμάκου λόγω διαφοράς τιμής) οφείλεται στο γεγονός ότι στη χώρα μας έχουμε από τα πιο φτηνά φάρμακα της Ευρώπης».
Κλείνοντας, επεσήμανε πως τα προβλήματα διαθεσιμότητας φαρμάκων στη χώρα μας είναι πολύ μικρότερης κλίμακας από ό,τι σε άλλες χώρες της Ε.Ε. Ο ΣΦΕΕ και οι εταιρείες μέλη του -διεθνείς και ελληνικές- καταβάλλουν συνεχείς προσπάθειες, όπως είπε, ώστε να εξασφαλίζεται η πρόσβαση των Ελλήνων ασθενών στις απαραίτητες θεραπείες, καθώς η διασφάλιση της δημόσιας υγείας αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα.
Μόνο με συνταγή
Το μεγάλο ναι στην υποχρεωτική χορήγηση όλων των φαρμάκων με ιατρική συνταγή, είπε ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, με αφορμή την ευρεία σύσκεψη της Επιστημονικής Επιτροπής του ΙΣΑ που συγκάλεσε ο πρόεδρος Γιώργος Πατούλης, με τη συμμετοχή των ΣΦΕΕ, ΠΕΦ και ΕΟΔΥ, εν όψει της περαιτέρω έξαρσης των λοιμώξεων του αναπνευστικού.
Ο υπουργός ανακοίνωσε επίσης ότι εξετάζεται το αίτημα για επαναξιολόγηση των φαρμάκων που βρίσκονται στη λίστα των Μη Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, Νικόλαο Νίτσα, η πρόσφατη νομοθέτηση χορήγησης αντιβιοτικών μόνο με ιατρική συνταγή οδήγησε σε μείωση της χρήσης τους κατά 18% και αυτό αποτελεί παράδειγμα ότι η υποχρεωτική συνταγογράφηση μειώνει την κατάχρηση.