Η Επιτροπή Ασφάλειας του EMA συνέστησε νέα μέτρα για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου εμφάνισης σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών που σχετίζονται με τους αναστολείς κινασών Janus (JAK) οι οποίοι χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία αρκετών χρόνιων φλεγμονωδών διαταραχών. Αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν καρδιαγγειακές παθήσεις, θρόμβους αίματος, καρκίνο και σοβαρές λοιμώξεις.
Συγκεκριμένα, η ανασκόπηση επιβεβαίωσε ότι το Xeljanz συγκρινόμενο με τους αναστολείς TNF-alpha αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρών καρδιαγγειακών προβλημάτων, καρκίνου, VTE, σοβαρών λοιμώξεων και θανάτου από οποιαδήποτε αιτία. Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτά τα ευρήματα ασφάλειας ισχύουν για όλες τις εγκεκριμένες χρήσεις των αναστολέων JAK σε χρόνιες φλεγμονώδεις διαταραχές (ρευματοειδής αρθρίτιδα, ψωριασική αρθρίτιδα, νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα, αξονική σπονδυλαρθρίτιδα, ελκώδης κολίτιδα, ατοπική δερματίτιδα και γυροειδής αλωπεκία).
Ως εκ τούτου, η Επιτροπή συνέστησε ότι τα φάρμακα αυτά πρέπει να χορηγούνται μόνο εφόσον δεν είναι διαθέσιμες κατάλληλες εναλλακτικές θεραπευτικές επιλογές στους ακόλουθους πληθυσμούς ασθενών: σε άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω, σε άτομα με αυξημένο κίνδυνο σοβαρών καρδιαγγειακών προβλημάτων (όπως καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο), σε υφιστάμενους καπνιστές ή σε άτομα που ήταν στο παρελθόν καπνιστές για μεγάλο χρονικό διάστημα καθώς και σε όσους διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.
Επιπρόσθετα, συνέστησε την προσεκτική χρήση αναστολέων JAK σε ασθενείς με παράγοντες κινδύνου για θρόμβους αίματος στους πνεύμονες και στις εν τω βάθει φλέβες (φλεβική θρομβοεμβολή, VTE). Επιπλέον, οι δόσεις οφείλουν να μειωθούν σε ορισμένες ομάδες ασθενών που ενδέχεται να διατρέχουν κίνδυνο VTE, καρκίνου ή σοβαρών καρδιαγγειακών προβλημάτων.
Να σημειωθεί ότι οι συστάσεις αυτές, ακολουθούν μια ανασκόπηση των διαθέσιμων δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων των τελικών αποτελεσμάτων από μια κλινική δοκιμή του αναστολέα JAK Xeljanz (tofacitinib) καθώς και προκαταρκτικών ευρημάτων από μια μελέτη παρατήρησης που αφορούσε σε ένα άλλο αναστολέα JAK, το Olumiant (baricitinib). Κατά τη διάρκεια της ανασκόπησης, η Επιτροπή συμβουλεύτηκε ομάδα εμπειρογνωμόνων ρευματολόγων, δερματολόγων, γαστρεντερολόγων και εκπροσώπων ασθενών.
Τι είναι οι αναστολείς κινασών
Οι αναστολείς των κινασών Janus που υπόκεινται σε αυτήν την ανασκόπηση είναι οι Cibinqo (abrocitinib), Jyseleca (filgotinib), Olumiant (baricitinib), Rinvoq (upadacitinib) και Xeljanz (tofacitinib). Τα φάρμακα αυτά χορηγούνται για τη θεραπεία αρκετών χρόνιων φλεγμονωδών διαταραχών (ρευματοειδής αρθρίτιδα, ψωριασική αρθρίτιδα, νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα, αξονική σπονδυλαρθρίτιδα, ελκώδης κολίτιδα, ατοπική δερματίτιδα και γυροειδής αλωπεκία). Οι δραστικές ουσίες αυτών των φαρμάκων δρουν αναστέλλοντας τη δράση των ενζύμων γνωστών ως κινάσες Janus. Αυτά τα ένζυμα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της φλεγμονής η οποία εμφανίζεται σε αυτές τις διαταραχές. Αναστέλλοντας τη δράση των ενζύμων, τα φάρμακα συμβάλλουν στη μείωση της φλεγμονής και άλλων συμπτωμάτων αυτών των διαταραχών.
Ορισμένοι αναστολείς JAK (Jakavi και Inrebic) χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία μυελοπολλαπλασιαστικών διαταραχών. Η ανασκόπηση δεν περιέλαβε αυτά τα φάρμακα. Η ανασκόπηση δεν κάλυψε επίσης τη χρήση του Olumiant στη βραχυπρόθεσμη θεραπεία της νόσου COVID-19, η οποία είναι υπό αξιολόγηση από τον EMA.
