Τις προκλήσεις του συστήματος υγείας και του φαρμακευτικού κλάδου μετά την πανδημία, αλλά και την αξία της φαρμακευτικής καινοτομίας μέσα από τον πρωταγωνιστικό ρόλο που καλείται να παίξει η ευρωπαϊκή φαρμακοβιομηχανία σε αυτό, ανέδειξε συζήτηση με «Powering up healthcare systems: pharmaceutical innovations and industrial strategy» που έγινε κατά τη διάρκεια του οικονομικού φόρουμ των Δελφών με τους Θάνο Πλεύρη (υπουργός Υγείας), Μαρία Σπυράκη (ευρωβουλευτής), Ολύμπιο Παπαδημητρίου (πρόεδρος του ΣΦΕΕ), Κώστα Παναγούλια (αντιπρόεδρος της ΒΙΑΝΕΞ) και Roberto Greco (αντιπρόεδρος και γενικός διευθυντής της GSK).
Ο κ. Πλεύρης παραδέχθηκε τη στρεβλότητα του μηχανισμού του clawback, τονίζοντας ότι η πανδημία καθυστέρησε την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων ενώ, τόνισε ότι μέσα στο 2022 μπαίνουν οι βάσεις για την υλοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που θα επιφέρουν εξοικονόμηση στο σύστημα υγείας, τα αποτελέσματα των οποίων θα είναι ορατά την επόμενη χρονιά. Ως προς την δημόσια χρηματοδότηση επεσήμανε ότι θα πρέπει να συνάδει με τις ανάγκες του πληθυσμού και να λαμβάνει υπόψη την καινοτομία που εισέρχεται στο σύστημα υγείας.
Παράλληλα, ανέφερε ότι η πανδημία του COVID κατέδειξε την ανάγκη η Ευρώπη να διασφαλίσει την απεξάρτησή της από τις άλλες οικονομίες όσον αφορά στην παραγωγή φαρμάκων, ενώ κίνητρα θα πρέπει να δοθούν και στην παραγωγή φαρμάκων στην χώρα. Τέλος, συμφώνησε με την πλήρη απουσία πρόληψης και ενημέρωσης γεγονός που συμβάλει στην αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης.
Η κα Σπυράκη από πλευρά της, υπογράμμισε ότι το θέμα της χρηματοδότησης αποτελεί μια συνεχή συζήτηση στην Ευρώπη, ωστόσο βρισκόμαστε σε μια στιγμή κρίσιμων αποφάσεων. Τόνισε, ότι οφείλουμε να χρησιμοποιήσουμε τα εργαλεία για να δημιουργήσουμε καινοτομία, τα εργαλεία υπάρχουν, υπάρχει εγκατεστημένο κομμάτι της Ευρωπαϊκής φαρμακοβιομηχανίας στην Ελλάδα και ο στόχος έτσι πρέπει να είναι ενιαίος. Η φαρμακοβιομηχανία τόνισε πρέπει να παράγει στην Ευρώπη και οφείλουμε να πάρουμε ξανά τον ηγετικό μας ρόλος στην ευρωπαϊκή καινοτομία.
Παράλληλα, τόνισε την σημασία της αναθεώρησης της φαρμακευτικής νομοθεσίας αλλά και την αναγκαιότητα επένδυσης σε πρόληψη, ένα βασικό πυλώνα του Ευρωπαϊκού Σχεδίου για την Καταπολέμηση του Καρκίνου.
Ο κ. Παπαδημητρίου, αναφέρθηκε στη δικαιολογημένη επιφύλαξη από τη μεριά της φαρμακοβιομηχανίας, ως προς την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων, καθώς όπως είπε, η συζήτηση αυτή επαναλαμβάνεται την τελευταία δεκαετία. Τόνισε επίσης, ότι σε καμία άλλη χώρα της Ευρώπης ο φαρμακευτικός κλάδος δεν καλείται να καταβάλει στην πολιτεία τόσο υψηλό επίπεδο υποχρεωτικών επιστροφών, που στην περίπτωση της Ελλάδας το ύψος τους φτάνει το 48% της συνολικής δαπάνης. Καθώς, και την ανάγκη ενίσχυσης της παραγωγής υψηλής καινοτομίας φαρμάκων στην χώρα, χωρίς όμως αυτό να γίνεται εις βάρος των καινοτόμων φαρμάκων που δεν παράγονται στην χώρα, αλλά εφαρμόζοντας πολιτικές που κρατάνε την ισορροπία.
Παράλληλα, υπενθύμισε ότι ο ΣΦΕΕ και η EFPIA έχουν εκπονήσει και παρουσιάσει στην πολιτεία μελέτη που τεκμηριώνει το ποσό που υπολείπεται η δημόσια φαρμακευτική χρηματοδότηση. Ενώ, τόνισε την ανάγκη μακροχρόνιας και συγκροτημένης στρατηγικής για το φάρμακο, η οποία θα έχει συνέχεια και θα λαμβάνει υπόψη και τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους φορείς στη φαρμακευτική αλυσίδα.
Ο κ. Greco, επεσήμανε ότι την τελευταία δεκαετία ενώ καταγράφεται αυξημένη ζήτηση για φάρμακα και εμβόλια, κυρίως για δημογραφικούς λόγους, η δημόσια χρηματοδότησης παραμένει χαμηλή. Υπογράμμισε, πως περίπου 8.000 φάρμακα και εμβόλια βρίσκονται υπό ανάπτυξη και αρκετά θα μπουν στα ευρωπαϊκά συστήματα υγείας σε λίγο καιρό. Γι’ αυτό θα πρέπει να διασφαλιστεί πώς οι πολίτες θα έχουν άμεση πρόσβαση στην καινοτομία. Τόνισε επίσης πως αν μια κυβέρνηση θα επενδύσει ή όχι στην καινοτομία στο εκάστοτε σύστημα υγεία, είναι καθαρά δική της απόφαση, τόνισε.
Παράλληλα, απαντώντας σε ερώτημα αναφορικά με τις σημαντικές διαφορές που παρατηρούνται στην Ευρώπη ως προς τον χρόνο πρόσβασης των ασθενών σε φάρμακο, σημείωσε ότι ως EFPIA έχουμε εντοπίσει και αξιολογήσει του 10 παράγοντες για τους οποίους οι ασθενείς δεν έχουν την ίδια στιγμή πρόσβαση στην φάρμακά τους και βάσει αυτών έχουμε προτείνει τρεις βασικούς πυλώνες από τη μεριά μας: α) τη δέσμευσή μας να υποβάλουμε αίτημα τιμολόγησης και αποζημίωσης σε όλες τις χώρες της ΕΕ εντός 2 ετών από την άδεια κυκλοφορίας, β) τη δέσμευσή μας να δημιουργήσουμε ένα χώρο όπου θα παρέχουμε όλες τις πληροφορίες αναφορικά με τις διαδικασίες και τους χρόνους των αιτημάτων τιμολόγησης και αποζημίωσης και γ) τη δημιουργία ενός πλαισίου τιμολογησης που θα αναγνωρίζει την οικονομική κατάσταση της κάθε χώρας, ενώ τόνισε την σημασία να επενδύσει η Πολιτεία στην πρόληψη.
Τέλος, ο κ. Παναγούλιας, ανέφερε ότι η πανδημία μας έφερε αντιμέτωπους με την ανακάλυψη ότι στην Ευρώπη δεν έχουμε αυτονομία στον φαρμακευτικό τομέα, έχοντας αφήσει την Ε&Α στην Αμερική και την παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων στην Κίνα και την Ινδία. Στην Ελλάδα δεν παρατηρήθηκαν τα προβλήματα ελλείψεων που αντιμετώπισαν άλλες χώρες και αυτό γιατί οι πολυεθνικές συνέχισαν να τροφοδοτούν την αγορά και οι ελληνικές επιχειρήσεις αντιστάθηκαν στις πιέσεις του κόστους και τροφοδότησαν ασταμάτητα τα νοσοκομεία. Ένας από τους βασικούς πυλώνες της Ευρωπαϊκής Φαρμακευτικής Στρατηγικής είναι η ενίσχυση και ο επαναπατρισμός της καινοτομία και της παραγωγής στην Ευρώπη.
Παράλληλα, υπογράμμισε πως ο πόλεμος στην Ουκρανία εκτίναξε το κόστος παραγωγής. Το κόστος ενέργειας αυξήθηκε, οι προμηθευτές αύξησαν επίσης το κόστος, σε αντίθεση με το φάρμακο που είναι ίσως ο μόνος κλάδος που δεν μπορεί να αναπροσαρμόσει το κόστος, καθώς απαγορεύονται οι αυξήσεις τιμών. Επεσήμανε ότι η χώρα διαθέτει ισχυρή φαρμακευτική βιομηχανία η οποία μπορεί να φέρει επενδύσεις και να δημιουργήσει περισσότερη προστιθέμενη αξία, εφόσον υπάρχει ένα περιβάλλον προβλέψιμο και φιλικό.
