Της Ανθής Αγγελοπούλου
Βασιζόμενοι στα τελευταία δεδομένα των ημερών μετά την εμφάνιση της νέας μετάλλαξης το African Vaccine Acquisition Trust (AVAT), τα Africa Centers for Disease Control and Prevention (Africa CDC) και το COVAX ενώνουν τις δυνάμεις τους και ζητούν από την διεθνή κοινότητα να επισπεύσει τις δωρεές εμβολίων κατά του COVID-19 στην Αφρική, και σε άλλες οικονομίες που συμμετέχουν στο COVAX, ιδιαίτερα εκείνες που υποστηρίζονται από τη Δέσμευση Προώθησης Αγοράς Gavi COVAX (AMC).
Το AVAT και το COVAX συμπληρώνουν τις προσπάθειες του Africa Centers for Disease Control and Prevention να υποστηρίξουν τις αφρικανικές χώρες να επιτύχουν τους στόχους εμβολιασμού τους, αναγνωρίζοντας τον παγκόσμιο στόχο της ανοσοποίησης του 70% του αφρικανικού πληθυσμού.
Οι δωρεές δόσεων είναι μια σημαντική πηγή προμήθειας, ενώ αυξάνονται κι άλλες πηγές, όμως, η ποιότητα των δωρεών πρέπει να βελτιωθεί όπως λένε. Το AVAT και το COVAX επικεντρώνονται στην επιτάχυνση της πρόσβασης και της διάθεσης εμβολίων COVID-19 στην Αφρική προσπαθώντας να επεκτείνουν την προσφορά στην ήπειρο και παρέχουν στις χώρες την υποστήριξη ώστε να μπορούν να χρησιμοποιούν τις δόσεις που λαμβάνουν.
Μέχρι σήμερα, πάνω από 90 εκατομμύρια δωρεές δόσεις έχουν παραδοθεί στην ήπειρο μέσω COVAX και AVAT και εκατομμύρια ακόμη μέσω διμερών συμφωνιών. Ωστόσο, η πλειονότητα των δωρεών μέχρι σήμερα έχουν γίνει ad hoc, με μικρή ειδοποίηση και μικρή διάρκεια ζωής.
Αυτό έχει καταστήσει εξαιρετικά δύσκολο για τις χώρες να σχεδιάσουν εκστρατείες εμβολιασμού και να αυξήσουν την απορροφητική ικανότητα. Για να επιτευχθούν υψηλότερα ποσοστά κάλυψης σε ολόκληρη την ήπειρο και για να είναι οι δωρεές μια βιώσιμη πηγή προμήθειας που μπορεί να συμπληρώσει την προμήθεια από τις συμφωνίες αγοράς AVAT και COVAX, αυτή η τάση πρέπει να αλλάξει.
«Οι χώρες χρειάζονται προβλέψιμο και αξιόπιστο εφοδιασμό. Το να χρειάζεται να προγραμματίσουμε σε σύντομο χρονικό διάστημα και να διασφαλίσουμε την απορρόφηση των δόσεων με μικρή διάρκεια ζωής μεγεθύνει εκθετικά την υλικοτεχνική επιβάρυνση των συστημάτων υγείας που έχουν ήδη επιβαρυνθεί.
Επιπλέον, η ad hoc παροχή αυτού του είδους χρησιμοποιεί ικανότητα –ανθρώπινο δυναμικό, υποδομές, ψυχρή αλυσίδα– που θα μπορούσε να κατευθυνθεί προς τη μακροπρόθεσμη επιτυχημένη και βιώσιμη ανάπτυξη. Αυξάνει επίσης δραματικά τους κινδύνους λήξης μόλις φτάσουν στη χώρα οι δόσεις με ήδη σύντομες διατηρησιμότητα, κάτι που μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην εμπιστοσύνη του εμβολίου» υποστηρίζουν οι ειδικοί.
Οι δωρεές σε χώρες των COVAX και AVAT και αφρικανικές χώρες πρέπει να γίνονται με τρόπο που να επιτρέπει στις χώρες αυτές, να κινητοποιούν αποτελεσματικά τους εγχώριους πόρους για την υποστήριξη της διάθεσης και να επιτρέπει τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό για την αύξηση των ποσοστών κάλυψης.
Οι εκπρόσωποι των COVAX και AVAT καλούν τη διεθνή κοινότητα, ιδιαίτερα τους δωρητές και τους κατασκευαστές, να δεσμευτούν σε αυτήν την προσπάθεια τηρώντας τα ακόλουθα πρότυπα, αρχής γενομένης από την 1η Ιανουαρίου 2022:
Ποσότητα και προβλεψιμότητα
Οι χώρες δωρητές θα πρέπει να προσπαθήσουν να απελευθερώσουν τις χορηγούμενες δόσεις σε μεγάλους όγκους και με προβλέψιμο τρόπο, για να μειώσουν το κόστος συναλλαγής. «Αναγνωρίζουμε και χαιρετίζουμε την πρόοδο που σημειώνεται σε αυτόν τον τομέα, αλλά σημειώνουμε ότι η συχνότητα των εξαιρέσεων σε αυτήν την προσέγγιση επιβαρύνει περισσότερο τις χώρες, την AVAT και την COVAX» επισημαίνει η ανακοίνωση.
Earmarking
Αυτές οι δόσεις δεν πρέπει να δεσμεύονται για μέγιστη αποτελεσματικότητα και για υποστήριξη του μακροπρόθεσμου σχεδιασμού. Η δέσμευση πόρων καθιστά πολύ πιο δύσκολη την κατανομή της προσφοράς με βάση τα ίδια κεφάλαια και τον υπολογισμό της απορροφητικής ικανότητας συγκεκριμένων χωρών. Αυξάνει επίσης τον κίνδυνο οι δωρεές μικρής διάρκειας ζωής να χρησιμοποιούν τη χωρητικότητα της ψυχρής αλυσίδας των χωρών – χωρητικότητα που δεν είναι διαθέσιμη όταν η AVAT ή η COVAX κατανέμουν δόσεις με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής στο πλαίσιο των δικών τους συμφωνιών αγοράς.
Διάρκεια ζωής
Ως προεπιλογή, οι χορηγούμενες δόσεις θα πρέπει να έχουν διάρκεια ζωής τουλάχιστον 10 εβδομάδες όταν φτάνουν στη χώρα, με περιορισμένες εξαιρέσεις μόνο όπου οι χώρες αποδέκτες υποδεικνύουν προθυμία και ικανότητα απορρόφησης δόσεων με μικρότερη διάρκεια ζωής.
Έγκαιρη ειδοποίηση
Οι χώρες-αποδέκτες πρέπει να ενημερωθούν για τη διαθεσιμότητα των χορηγούμενων δόσεων τουλάχιστον 4 εβδομάδες πριν από την προσωρινή άφιξή τους στη χώρα.
Χρόνοι απόκρισης
Όλοι οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να επιδιώκουν να παρέχουν ταχεία απάντηση σε βασικές πληροφορίες. Αυτό περιλαμβάνει βασικές πληροφορίες προμήθειας από κατασκευαστές (συνολικοί διαθέσιμοι όγκοι για δωρεά, διάρκεια ζωής, τόπος παραγωγής), επιβεβαίωση προσφοράς δωρεάς από δωρητές και αποδοχή/άρνηση χορηγήσεων από χώρες. Οι πληροφορίες της τελευταίας στιγμής μπορούν να περιπλέξουν περαιτέρω τις διαδικασίες, αυξάνοντας το κόστος συναλλαγής, μειώνοντας τη διαθέσιμη διάρκεια ζωής και αυξάνοντας τον κίνδυνο λήξης.
Βοηθητικά
Η πλειονότητα των δωρεών μέχρι σήμερα δεν περιλαμβάνει τις απαραίτητες προμήθειες εμβολιασμού, όπως σύριγγες και αραιωτικό, ούτε καλύπτουν τα έξοδα μεταφοράς – που σημαίνει ότι πρέπει να προέρχονται χωριστά – με αποτέλεσμα πρόσθετο κόστος, πολυπλοκότητα και καθυστέρηση. Οι χορηγούμενες δόσεις θα πρέπει να συνοδεύονται με όλα τα απαραίτητα βοηθητικά μέσα για να διασφαλίζεται η ταχεία κατανομή και απορρόφηση.
Τέλος, όπως επισημαίνουν η AVAT, το CDC της Αφρικής και η COVAX παραμένουν δεσμευμένες να συνεργάζονται με χώρες-δότες, κατασκευαστές εμβολίων και εταίρους για τη διασφάλιση της τήρησης αυτών των προτύπων, καθώς συνεχίζουν να εργάζονται για την επίτευξη των στόχων εμβολιασμού της Αφρικής.
