Σχεδόν το ένα τρίτο των φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούνται στις χώρες μέλη της ΕΕ έχουν άδεια, η οποία ανανεώθηκε χωρίς αξιολόγηση κινδύνου, υποστηρίζει η οργάνωση καταναλωτών Foodwatch.
Οι άδειες για τα φυτοφάρμακα πρέπει συνήθως να ανανεώνονται κάθε 10 χρόνια. Προϋπόθεση για την χορήγηση νέας άδειας είναι μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση κινδύνου από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA). Ωστόσο, δεν λειτουργεί πάντα έτσι, λέει η Foodwatch. «Εάν η αρχή δεν πραγματοποιήσει έγκαιρα τις αξιολογήσεις κινδύνου, οι υφιστάμενες άδειες θα παραταθούν χωρίς νέα εξέταση – σε ακραίες περιπτώσεις έως και οκτώ φορές.
Σύμφωνα με την καταναλωτική οργάνωση, χωρίς αξιολόγηση κινδύνου είναι 135 από τα 455 φυτοφάρμακα που είναι εγκεκριμένα στην ΕΕ. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα αξιολόγησης της βάσης δεδομένων φυτοφαρμάκων της ΕΕ, όπως ανακοίνωσε η οργάνωση καταναλωτών.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η γλυφοσάτη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε πρόσφατα ότι θα επεκτείνει τη χρήση της μέχρι τον Δεκέμβριο του 2023. Και αυτό παρά το γεγονός ότι η τελική έκθεση από την αρμόδια αρχή για την ασφάλεια των τροφίμων δεν αναμένεται μέχρι το επόμενο έτος.
Υπάρχουν επίσης σε χρήση φυτοφάρμακα των οποίων η άδεια χρήσης έληξε το 2013 – και τα οποία έκτοτε δεν έχουν υποβληθεί σε πλήρη αξιολόγηση κινδύνου από την EFSA. «Η έγκριση κάθε τρίτου φυτοφαρμάκου στην ΕΕ έχει λήξει εδώ και καιρό, αλλά οι ψεκασμοί με αυτά συνεχίζονται σε μεγάλη κλίμακα», λέει ο Λάρς Νοιμάστερ , εκπρόσωπος της Foodwatch. «Το σύστημα έγκρισης φυτοφαρμάκων της ΕΕ έχει τόσες πολλές αδυναμίες που χρειάζεται επειγόντως μια μεταρρύθμιση», λέει ο ειδικός της Foodwatch.
Περιβαλλοντικοί κίνδυνοι
«Οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι από τα κοκτέιλ φυτοφαρμάκων υποτιμούνται», προειδοποιεί και η Γερμανική Υπηρεσία Περιβάλλοντος.
Το Ίδρυμα «Χάινριχ Μπελ» κάνει λόγο για πάνω από ένα εκατομμύριο περιπτώσεις δηλητηρίασης από φυτοφάρμακα στη νότια Ευρώπη κάθε χρόνο. Παρόλα αυτά, η χρήση φυτοφαρμάκων στην ΕΕ δεν έχει μειωθεί τις τελευταίες δεκαετίες.
Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε πάντως ότι «η ΕΕ διαθέτει ένα από τα αυστηρότερα συστήματα ασφάλειας τροφίμων στον κόσμο». Αντίστοιχα, επηρεάζονται 135 από τα 455 φυτοφάρμακα που είναι εγκεκριμένα στην ΕΕ. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα αξιολόγησης της βάσης δεδομένων φυτοφαρμάκων της ΕΕ, όπως ανακοίνωσε η οργάνωση καταναλωτών.
Ερωτήματα υπάρχουν και για άλλες ουσίες, όπως το ζιζανιοκτόνο flufenacet. Μεταξύ άλλων, ρυπαίνει τα υπόγεια ύδατα. Η έγκρισή του έληξε το 2012 – αλλά εξακολουθεί να χρησιμοποιείται. Σύμφωνα με το Foodwatch, περισσότερα από 830.000 κιλά από αυτό το φυτοφάρμακο χρησιμοποιούνται μόνο στη Γερμανία.
Όσα φυτοφάρμακα έχουν εγκριθεί χωρίς νέα αξιολόγηση κινδύνου, η Foodwatch απαιτεί να αποσυρθούν αμέσως από την αγορά. Ο οργανισμός υποστηρίζει επίσης υψηλότερα τέλη για τους κατασκευαστές φυτοφαρμάκων. Οι αρχές της ΕΕ θα πρέπει επομένως να έχουν στη διάθεσή τους επαρκείς οικονομικούς πόρους ώστε να είναι σε θέση να διενεργούν έγκαιρα τις αξιολογήσεις κινδύνου.
Αντιδράσεις από τους παραγωγούς
Η Foodwatch κάνει «παραπλανητικό συναγερμό», λέει ο Μάρτιν Μέι, Διευθύνων Σύμβουλος της IVA. «Πρόκειται για ουσίες που έχουν ήδη περάσει από την αυστηρή διαδικασία που προβλέπει η φυτοπροστατευτική νομοθεσία της ΕΕ. Οι προτάσεις της Foodwatch για επιτάχυνση της διαδικασίας είναι ακατάλληλες», υποστηρίζει ο Μέι .
