Οι Ευρωπαίοι πολίτες αποθαρρύνονται όλο και περισσότερο να χρησιμοποιούν αυτοκίνητα στα αστικά κέντρα . Μέχρι σήμερα, στην Ευρώπη πάνω από 320 πόλεις (θα έχουν γίνει 507 το 2025),. έχουν καθορίσει περιοχές στις οποίες όχι μόνο απαγορεύεται η οδήγηση ρυπογόνων αυτοκινήτων, αλλά συχνά επιβάλουν και οικολογικό φόρο για όλα τα άλλα αυτοκίνητα, εκτός από τα ηλεκτρικά.
Για παράδειγμα, για να μπει κάποιος με το αυτοκίνητό του στο κέντρο του Λονδίνου ή του Μιλάνου, πρέπει να πληρώσει οικολογικό φόρο από 5 έως 27 ευρώ.
Η Ευρώπη θέλει άλλωστε να γίνει κλιματικά ουδέτερη μέχρι το 2050. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, τα αυτοκίνητα αντιπροσώπευαν το ένα τέταρτο των εκπομπών CO2 το 2019. Η ΕΕ προσπαθεί να το αντιμετωπίσει με το νέο πρότυπο εκπομπών Euro 7, βάζοντας προδιαγραφές για εκπομπές από τα φρένα και τα ελαστικά. «Εν όψει της αύξησης των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, τα φρένα και τα ελαστικά θα γίνουν οι κύριες πηγές εκπομπών σωματιδίων από τα οχήματα», δήλωσε εκπρόσωπος της Επιτροπής κατά την παρουσίαση του νέου προτύπου εκπομπών ρύπων.
Τι γίνεται με τα τζέτ;
«Τι γίνεται όμως με όσους ταξιδεύουν με ιδιωτικά τζετ; Που όχι μόνο ρυπαίνουν πολύ περισσότερο, αλλά δεν πληρώνουν τίποτα;» διερωτάται η ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera. Σε μόλις μία ώρα, ένα ιδιωτικό τζετ παράγει κατά μέσο όρο δύο τόνους CO2 . Δηλαδή, το 25% των εκπομπών ενός Ευρωπαίου πολίτη που κινείται με το αυτοκίνητό του σε ένα ολόκληρο χρόνο.
Για παράδειγμα, το Cessna Citation Excel – ένα ιδιωτικό τζετ με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στη Δύση, μήκους 16 μέτρων ,με εμβέλεια 2.700 χλμ. που μπορεί να φιλοξενήσει έως και οκτώ άτομα), παράγει 1,7 κιλά CO2 για κάθε χιλιόμετρο που διανύει. Το Beechcraft King Air 200 , ένα άλλο τζετ με μεγάλη ζήτηση στην Ευρώπη, που μπορεί να φιλοξενήσει έως και έξι επιβάτες και έχει μικρότερη αυτονομία, 1.900 km, για κάθε χιλιόμετρο που διανύει, εκπέμπει 1,1 κιλά CO2.
«Αυτό σημαίνει ότι τα ιδιωτικά τζετ είναι από 5 έως 14φορές πιο ρυπογόνα από τα εμπορικά αεροσκάφη και 50 φορές περισσότερο από τα τρένα : και επιπλέον μεταφέρουν πολύ λίγους επιβάτες, μερικές φορές ακόμη και έναν», γράφει η Corriere.
Διαμαρτυρίες στο Αμστερνταμ
Τετρακόσιοι διαδηλωτές της Greenpeace μπήκαν το περασμένο Σάββατο στον διάδρομο του διεθνούς αεροδρομίου Σχίπολ του Άμστερνταμ και αλυσοδέθηκαν σε ιδιωτικά τζετ. «Λιγότερες πτήσεις, περισσότερα τρένα, απαγόρευση ιδιωτικών τζετ και πτήσεων μικρών αποστάσεων», ήταν το αίτημα των οικολόγων διαδηλωτών, που αιφνιδίασαν τις αρχές, περνώντας πάνω από τον φράχτη του αεροδρομίου.
Η διαμαρτυρία αυτή –που συνδυάστηκε με τη Διεθνή Διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα στο Σαρμ Ελ Σέιχ έριξε φως σε μια μόδα που έχει περάσει κάπως απαρατήρητη στην Ευρώπη: της χρήσης ιδιωτικού τζετ και για την πιο κοντινή απόσταση.Σύμφωνα με μια μελέτη της Greenpeace, ο αριθμός των ιδιωτικών πτήσεων από το Άμστερνταμ και το Ρότερνταμ έχει πράγματι αυξηθεί από 14.700 το 2019, πριν από την πανδημία, σε 16.200 μεταξύ Ιανουαρίου και Σεπτεμβρίου 2022. Αυτός ισοδυναμεί με 40.000 αυτοκίνητα ετησίως, όσον αφορά τις εκπομπές CO2
Οι μεγάλοι ρυπαντές
Η δυσαναλογία της ρύπανσης που παράγεται από τα ιδιωτικά τζετ έχει προκαλέσει την αγανάκτηση πολλών οικολογικών οργανώσεων που έχουν ανοίξει λογαριασμούς « παρακολούθησης πτήσεων » σε κοινωνικά δίκτυα. Στις ιστοσελίδες τους, εντοπίζουν τις διαδρομές των ιδιωτικών τζετ και καταγγέλλουν τις επιπτώσεις τους στο κλίμα.
Ο πιο αποτελεσματικός ήταν ο Αμερικανός οικολόγος, Τζακ Σουίνξι που χρησιμοποιώντας τα δημόσια δεδομένα των κωδικών για κάθε αεροπλάνο, άνοιξε 15 λογαριασμούς για να παρακολουθεί καθημερινά τα ταξίδια των Αμερικανών δισεκατομμυριούχων και σταρ του Χόλιγουντ. Μεταξύ των πιο διάσημων λογαριασμών είναι των πλουσιότερων δισεκατομμυριούχων Ελον Μασκ,Τζεφ Μπέζος και Μπιλ Γκέιτς (@CelebJets , @ElonJet , @BezosJets και @GatesJets).
Οι τρεις πλουσιότεροι άνθρωποι του κόσμου δηλώνουν μάλιστα φανατικοί οικολόγοι . Αναλύοντας τα στοιχεία που παρουσίασε ο Σουίνι, το γαλλικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο France Info συνέταξε έναν κατάλογο με τα 10 πιο ρυπογόνα ιδιωτικά τζετ τους πρώτους οκτώ μήνες της χρονιάς.
Στην πρώτη θέση βρίσκονται τα δύο Gulfstream G650 του Μπιλ Γκέιτς. Πρόκειται για αεροσκάφη με αυτονομία 13.900 χιλιομέτρων που μπορούν να φιλοξενήσουν έως και 18 άτομα : σε λιγότερο από 8 μήνες παρήγαγαν 3.210 τόνους CO2 . Ήδη το 2018 ο ιδρυτής της Microsoft υποδείχθηκε σε έρευνα του Σουηδικού πανεπιστημίου Lund ως ο άνθρωπος με το χειρότερο αποτύπωμα άνθρακα στον κόσμο .
Στη δεύτερη θέση βρίσκονται τα τζετ του μουσικού JZ (1.915 τόνοι CO2), του Τζεφ Μπέζος (1.787 τόνοι), της Κιμ Καρντάσιαν(1.700), του ράπερ Ντρέικ (1.379) και του ιδρυτή της Tesla, Ελον Μασκ (1.223). Στον κατάλογο , αναφέρονται οι 52 πτήσεις (14 υπερατλαντικές) του ποδοσφαιριστή Λίο Μέσι μεταξύ 1ης Ιουνίου και 31ης Αυγούστου (1.502 τόνοι διοξειδίου του άνθρακα) και οι 28 πτήσεις μεταξύ 20 Αυγούστου και 15 Οκτωβρίου από τον επικεφαλής της META, Μαρκ Ζάκερμπεργκ.
Πτήση για 60 χιλιόμετρα
Όπως αποκαλύπτει το France info, τον περασμένο Αύγουστο, η γνωστή ινφλουένσερ Κάιλι Τζένερ πέταξε για 17 λεπτά(!) με το Bombardier BD 700 της, για να πάει από το Λος Άντζελες στο γειτονικό Καμαρίγιο-μια απόσταση 60 χλμ, εκπέμποντας έναν ολόκληρο τόνο CO2 .
Τον περασμένο Ιούλιο ήταν η σειρά του ράπερ Ντρέικ να χρησιμοποίησε το ιδιωτικό του τζετ για μια πτήση διάρκειας 14 λεπτών, από το Τορόντο στο Χάμιλτον στον Καναδά . Τον ίδιο μήνα ο σταρ του Χόλιγουντ Μαρκ Γουόλμπεργκ χρειάστηκε 23 λεπτά για να μετακινηθεί από το Δουβλίνο στο Σάνον για να παίξει …γκολφ. Το ρεκόρ αστραπιαίας πτήσης πάντως ανήκει στον πρώην παγκόσμιο πρωταθλητή της πυγμαχίας Φλόιντ Μέιγουέδερ,ο οποίος μπήκε σε ιδιωτικό τζετ για να φτάσει σε 10` στο Λας Βέγκας από το κοντινό Χέντερσον,έναν τόνο CO2 .
Ρεκόρ ιδιωτικών τζετ
Το 2021, τα ιδιωτικά τζετ πραγματοποίησαν συνολικά 3,3 εκατομμύρια πτήσεις (7% αύξηση σε σύγκριση με το 2019)-μια χρονιά κατά την οποία είχε καταγραφεί το προηγούμενο ρεκόρ. Τα υψηλότερα ποσοστά τέτοιων πτήσεων αναφέρθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς στη χώρα υπάρχουν 21.900 τζετ ιδιωτικών επιχειρήσεων.
Το πρώτο 9μηνο του 2022, οι μετακινήσεις στα ευρωπαϊκά αεροδρόμια ήταν 814.043 (+ 26% σε σύγκριση με το 2021. Συνολικά, μόνο τα περσινά Χριστούγεννα, πραγματοποιήθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες 2,3 εκατομμύρια ιδιωτικές πτήσεις. Στην Ευρώπη ,οι μετακινήσεις ιδιωτικών αεροπλάνων στα αεροδρόμια ήταν 728.008 (+ 5% σε σχέση με το 2019) . Από αυτές, οι 111.985 ήταν πτήσεις από και προς την Ιταλία.
Στην Ευρώπη υπάρχουν 3.930 ιδιωτικά αεροσκάφη.Το αεροδρόμιο που προσέλκυσε τις μεγαλύτερες μετακινήσεις ιδιωτικών τζετ ήταν το Μπουρζέ του Παρισιού και (48.421 πτήσεις) και ακολουθούν το αεροδρόμιο της Νίκαιας στην Κυανή Ακτή (36.234) και της Γενεύη (31.823). Επτά από τις 10 πιο ρυπογόνες διαδρομές που ταξιδεύουν με ιδιωτικά αεροσκάφη στην Ευρώπη βρίσκονται στον άξονα Ηνωμένο Βασίλειο-Γαλλία-Ελβετία-Ιταλία.
Οι χώρες που παράγουν περισσότερο CO2 με ιδιωτικά τζετ είναι το Ηνωμένο Βασίλειο (425.499 τόνοι-19,2% του συνόλου), η Γαλλία (365.630 τόνοι, 16,5%) και η Ιταλία (227.653 τόνοι, 10,2%).
