Skip to main content

Μήπως ο στόχος της συμφωνίας του Παρισιού είναι ήδη «νεκρός»; Τι δείχνουν μελέτες

REUTERS/Stephane Mahe

Τα νέα δεν είναι καλά

Για τον πλανήτη στο σύνολό του, τα ρεκόρ θερμότητας καταρρέουν – και αυτό σημαίνει πολύ άσχημα νέα.

Δύο νέες μελέτες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για ένα μήνυμα ότι ο πλανήτης είναι πιθανό να υπερβεί τον στόχο της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα, δηλαδή τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου.

Οι μελέτες, οι οποίες δημοσιεύονται και οι δύο τη Δευτέρα στο περιοδικό Nature Climate Change, αποτελούν την τελευταία απόδειξη ότι ο κόσμος αποτυγχάνει να αντιμετωπίσει την κλιματική κρίση, και έρχονται μόλις λίγες εβδομάδες μετά από μια ακόμη πιο αυστηρή προειδοποίηση από τον διάσημο κλιματολόγο James Hansen, ο οποίος δήλωσε ότι ο πλανήτης βρίσκεται σε πορεία να ξεπεράσει τους 2 βαθμούς υπερθέρμανσης του πλανήτη κατά τις επόμενες δύο δεκαετίες.

Η διεθνής δράση για το κλίμα παραπαίει;

Ενώ πολλοί επιστήμονες έχουν πει ότι αυτά τα επίπεδα θέρμανσης μπορούν να αποφευχθούν με άμεσες, ταχείες περικοπές των εκπομπών, οι πιθανότητες για κάτι τέτοιο φαίνονται όλο και πιο λίγες καθώς η διεθνής δράση για το κλίμα παραπαίει. Μία από τις πρώτες ενέργειες του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ήταν να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα και τώρα άλλες χώρες, όπως η Αργεντινή και η Ινδονησία, φέρονται να εξετάζουν το ενδεχόμενο αποχώρησης.

Η συμφωνία του Παρισιού είναι εξαιρετικά συμβολική. Το 2015, σχεδόν όλες οι χώρες του κόσμου συμφώνησαν να περιορίσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη σε επίπεδα πολύ κάτω των 2 βαθμών σε σχέση με την περίοδο προτού ο άνθρωπος αρχίσει να καίει μεγάλες ποσότητες ορυκτών καυσίμων, με τη φιλοδοξία να περιορίσουν την αύξηση της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό.

Πάνω από τον 1,5 βαθμό, οι επιστήμονες λένε ότι η αυξανόμενη ακραία ζέστη, η ξηρασία, οι πλημμύρες και οι πυρκαγιές θα είναι δύσκολο να προσαρμοστούν οι άνθρωποι και τα οικοσυστήματα. Στους 2 βαθμούς, θα κινδυνεύσουν εκατομμύρια ζωές και ο κίνδυνος αυξάνεται σημαντικά να προκληθούν σημεία καμπής, όπως το λιώσιμο των παγετώνων και ο θάνατος των κοραλλιογενών υφάλων του πλανήτη.

Από το 2015, ο 1,5 βαθμός έχει γίνει συνώνυμο της αποτροπής μιας πιο καταστροφικής κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, οι παγκόσμιες θερμοκρασίες συνεχίζουν να αυξάνονται. Πέρυσι ήταν το πρώτο ημερολογιακό έτος που ξεπέρασε τον 1,5 βαθμό. Καθώς οι στόχοι του Παρισιού αναφέρονται σε μέσους όρους για περίπου δύο δεκαετίες και όχι σε μεμονωμένους μήνες ή χρόνια, αυτό σημαίνει ότι η παραβίαση της συμφωνίας μπορεί να επιβεβαιωθεί με βεβαιότητα μόνο εκ των υστέρων, όταν είναι πια πολύ αργά.

Τι έδειξαν μελέτες

Έτσι, οι επιστήμονες πίσω από αυτές τις δύο νέες μελέτες προσπάθησαν να προσδιορίσουν αν ο κόσμος βρίσκεται ήδη στην πρώτη μακροπρόθεσμη περίοδο θέρμανσης 1,5 βαθμού. Τα νέα δεν είναι καλά.

Η μελέτη του Alex Cannon, ερευνητή στο Τμήμα Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής του Καναδά, διαπίστωσε ότι υπάρχει 60% έως 80% πιθανότητα να έχει ήδη ξεπεραστεί το όριο του Παρισιού, δεδομένου ότι 12 συνεχόμενοι μήνες έχουν ήδη τουλάχιστον 1,5 βαθμό.

Εάν ο κόσμος βιώνει 18 συνεχόμενους μήνες με θερμοκρασία που βρίσκεται στο όριο του 1,5 βαθμού ή πάνω από αυτό, θα είναι «σχεδόν βέβαιο» ότι η συμφωνία του Παρισιού έχει παραβιαστεί, σύμφωνα με την έκθεση.

Η άλλη μελέτη, με επικεφαλής τον Emanuele Bevacqua, κλιματολόγο του Κέντρου Helmholtz στη Γερμανία, χρησιμοποίησε κλιματικά δεδομένα του πραγματικού κόσμου και κλιματικά μοντέλα. Εξετάζοντας τις ιστορικές τάσεις θέρμανσης, διαπίστωσε ότι το πρώτο μεμονωμένο έτος που παραβίασε ένα όριο θερμοκρασίας έπεσε επίσης μέσα στην πρώτη 20ετή περίοδο κατά την οποία οι μέσες θερμοκρασίες έφτασαν στο ίδιο όριο.

Εάν συνεχιστούν αυτές οι τάσεις, είναι σχεδόν βέβαιο ότι το 2024 θα εμπίπτει στην πρώτη 20ετή περίοδο θέρμανσης 1,5 βαθμού, κατέληξε η έκθεση.

Και τα δύο έγγραφα τονίζουν ότι η ταχεία και ισχυρή δράση για το κλίμα μπορεί ακόμη να μειώσει την πιθανότητα παραβίασης των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού κατά τα επόμενα χρόνια και δεκαετίες. «Από κάθε άποψη, η παραβίαση του ορίου του 1,5 βαθμού είναι δεδομένη», δήλωσε ο Ρίτσαρντ Άλεν, καθηγητής κλιματικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ, ο οποίος δεν συμμετείχε στις μελέτες. «Πρέπει να διπλασιάσουμε τις προσπάθειές μας για να αποφύγουμε το ακόμη πιο επικίνδυνο όριο των 2 βαθμών Κελσίου, μειώνοντας ταχέως και μαζικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου».

Για άλλους, ωστόσο, αυτό το «πλοίο» έχει ήδη σαλπάρει. Ο κλιματολόγος Τζέιμς Χάνσεν, ο οποίος ήταν από τους πρώτους που προειδοποίησαν δημοσίως τον κόσμο για την κλιματική αλλαγή, δήλωσε πέρυσι ότι ο στόχος του 1,5 ήταν «πιο νεκρός και από νεκρό». Αυτόν τον μήνα συνυπογράφει μια μελέτη που καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη επιταχύνεται ταχύτερα από ό,τι αναμενόταν, γεγονός που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στους κανονισμούς για τη μείωση της ρύπανσης από τη ναυτιλία. Ενώ η ρύπανση αυτή αποτελεί κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία, έχει επίσης ως αποτέλεσμα την αντανάκλαση του ηλιακού φωτός μακριά από τη Γη.

Ως αποτέλεσμα, είπε, η παγκόσμια θέρμανση είναι πιθανό να ξεπεράσει τους 2 βαθμούς τις επόμενες δεκαετίες με καταστροφικές συνέπειες, όπως το λιώσιμο των παγετώνων και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας.

Πηγή: CNN