Μια ασυνήθιστα γλυκιά μέρα του Ιανουαρίου, ο Δημήτρης Μαρίνογλου όργωσε το χωράφι του στη Βόρεια Ελλάδα φοβούμενος το χειρότερο: ότι τα αποθέματα νερού από τη γειτονική Βουλγαρία που κρατούσαν ζωντανές τις καλλιέργειες της οικογένειάς του για δεκαετίες θα στεγνώσουν το καλοκαίρι.
Από το 1964, το νερό από τα βουνά της Βουλγαρίας ρέει ελεύθερα κατά μήκος του ποταμού Άρδα σε 50.000 στρέμματα (20.000 εκτάρια) της πεδιάδας του Έβρου στην Ελλάδα, βάσει συμφωνίας αποζημιώσεων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου μεταξύ των δύο χωρών.
Όμως η συμφωνία έληξε τον περασμένο Ιούλιο και δεν είναι σαφές εάν θα ανανεωθεί καθώς η Βουλγαρία αξιολογεί τις δικές της ανάγκες σε νερό.
Η κατάσταση υπογραμμίζει πόσο ζωτικής σημασίας – και επισφαλείς – οι υδάτινοι πόροι έχουν γίνει στη νότια Ευρώπη, όπου η κλιματική αλλαγή έχει κάνει τα καλοκαίρια πιο ζεστά και τις βροχές λιγότερο συχνές. Η Ελλάδα σημείωσε τον πιο ζεστό χειμώνα και το πιο ζεστό καλοκαίρι που καταγράφηκε πέρυσι.
«Τίποτα δεν γίνεται χωρίς νερό», είπε ο Μαρίνογλου, 32 ετών. «Αγοράσαμε εξοπλισμό, αγοράσαμε χωράφια, όλα αυτά αξίζουν πολλά χρήματα».
Ανήσυχοι Έλληνες αγρότες απέκλεισαν τη βόρεια πόλη Καστανιές αυτή την εβδομάδα κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι δεν ενεργούσε αρκετά γρήγορα για να εξασφαλίσει μια συμφωνία πριν από το καλοκαίρι. Αξιωματούχοι του ελληνικού υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος λένε ότι η πολιτική αστάθεια στη Βουλγαρία και οι διαδοχικές μεταβατικές κυβερνήσεις έχουν σταματήσει τις συνομιλίες.
Όταν ρωτήθηκε για μια συμφωνία, το υπουργείο Γεωργίας της Βουλγαρίας είπε σε δήλωση: «Είναι σημαντικό η Βουλγαρία πρώτα και κύρια να καλύπτει τις δικές της εθνικές ανάγκες σε νερό … και στη συνέχεια τις ανάγκες των γειτονικών χωρών».
Αξιολόγηση της κατάστασης από Βουλγαρία
Το υπουργείο Ενέργειας της Βουλγαρίας ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι έχει συγκροτήσει ομάδα εργασίας για την αξιολόγηση της κατάστασης.
Σύμφωνα με την προηγούμενη συμφωνία, η Βουλγαρία απελευθέρωσε 186 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού ετησίως από υδροηλεκτρικά φράγματα στον Έβρο, μια φτωχή περιοχή χωρίς λειτουργικούς ταμιευτήρες ή φράγματα. Η προμήθεια παραδόθηκε από τον Μάιο έως τον Σεπτέμβριο όταν οι καλλιέργειες το χρειάζονταν περισσότερο.
Αν και η συμφωνία έληξε τον Ιούλιο, η Ελλάδα και η εθνική εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας της Βουλγαρίας υπέγραψαν συμφωνία της τελευταίας στιγμής για προμήθειες έως τον Σεπτέμβριο, οι όροι της οποίας δεν έχουν αποκαλυφθεί.
Η Ελλάδα ελπίζει να ξεκινήσει έναν νέο γύρο διαπραγματεύσεων τον επόμενο μήνα τώρα που έχει τεθεί σε ισχύ νέα κυβέρνηση στη Σόφια, αλλά δεν είναι σαφές εάν μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία μέχρι την 1η Μαΐου.
«Κανείς δεν μπορεί να πει πόσο κοντά ή πόσο μακριά είμαστε από μια συμφωνία», δήλωσε ο Πέτρος Βαρελίδης, γενικός γραμματέας υδατικών πόρων του ελληνικού υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος.
Αγροτικές κινητοποιήσεις
Στο μπλόκο στις Καστανιές, αγρότες παρέταξαν πάνω από 100 τρακτέρ σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Η αβεβαιότητα σχετικά με τη συμφωνία για το νερό βρίσκεται στην κορυφή μιας μακράς λίστας παραπόνων, συμπεριλαμβανομένης της αντιπαράθεσης με το υψηλό κόστος ενέργειας και παραγωγής.
«Αν δεν υπάρξει μακροπρόθεσμη συμφωνία, για εμάς αυτό σημαίνει θάνατο», είπε ο 59χρονος αγρότης Νίκος Ποπτσόγλου, του οποίου η γη τροφοδοτείται με νερό από τη Βουλγαρία. Ακόμη και πριν λήξει η συμφωνία, είπε ότι τα χωράφια του υπέστησαν πτώση της παραγωγής κατά 30-40% πέρυσι λόγω της ξηρασίας.
Ο Δημήτρης Δρακούδης, επικεφαλής τοπικού συλλόγου αγροτών, είπε ότι το νερό από τη Βουλγαρία ήταν η μόνη πηγή που είχαν. Μια δεξαμενή νερού στην περιοχή έχει διαρροή και δεν μπορεί να συγκρατήσει νερό, δήλωσαν τοπικοί και κυβερνητικοί αξιωματούχοι.
«Το πρόβλημα είναι ότι εδώ και 60 χρόνια δεν έχει γίνει τίποτα, έργα υποδομής και συντήρηση», είπε ο Δρακούδης.
Πηγή: Reuters
