Ένα νέο προσχέδιο συμφωνίας για χρηματοδότηση με σκοπό την καταπολέμηση και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, που δημοσιοποιήθηκε την Παρασκευή στη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα, υποσχέθηκε 250 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως έως το 2035 από τις πλούσιες χώρες προς τις φτωχότερες. Το ποσό ικανοποιεί τις χώρες που θα πληρώνουν, αλλά όχι εκείνες που θα το λαμβάνουν.
Πρόκειται για πάνω από το διπλάσιο του προηγούμενου στόχου των 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως που είχε τεθεί πριν από 15 χρόνια, αλλά είναι λιγότερο από το τέταρτο του ποσού που ζητούν οι αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες πλήττονται περισσότερο από ακραία καιρικά φαινόμενα.
«Καμία αναπτυσσόμενη χώρα δεν θα το δεχτεί»
Οι πλούσιες χώρες υποστηρίζουν ότι το ποσό αυτό είναι ρεαλιστικό και βρίσκεται στα όρια των δυνατοτήτων τους. «Οι προσδοκίες μας ήταν χαμηλές, αλλά αυτό είναι ένα χαστούκι», δήλωσε ο Μοχάμεντ Αντόου από την Power Shift Africa. «Καμία αναπτυσσόμενη χώρα δεν θα δεχτεί αυτό. Έχουν εξοργίσει και προσβάλλει τον αναπτυσσόμενο κόσμο».
Η πρόταση αυτή άφησε μια πικρή γεύση στις αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες βλέπουν τις διεθνείς διασκέψεις όπως αυτή ως την μεγαλύτερη ευκαιρία πίεσης προς τις πλούσιες χώρες, καθώς δεν συμμετέχουν σε συναντήσεις των μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου. Οι χώρες είναι ακόμα πολύ μακριά από το να καταλήξουν σε συμφωνία.
Η πρόταση προήλθε από την προεδρία των συνομιλιών για το κλίμα – την COP29 – που πραγματοποιούνται στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν.
Ο επικεφαλής διαπραγματευτής, Γιάλτσιν Ραφιγιέφ, αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών του Αζερμπαϊτζάν, δήλωσε ότι η προεδρία ελπίζει να πιέσει τις χώρες να αυξήσουν το ποσό πάνω από τα 250 δισεκατομμύρια, λέγοντας πως «δεν αντανακλά τον δίκαιο και φιλόδοξο στόχο μας. Αλλά θα συνεχίσουμε να εμπλέκουμε τα μέρη».
Η Βραζιλία αντέτεινε έναν υψηλότερο αριθμό από μια έκθεση μιας ειδικής οικονομικής επιτροπής που διορίστηκε από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ. Η υπουργός Περιβάλλοντος της Βραζιλίας, Μαρίνα Σίλβα, πρότεινε 300 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως έως το 2035, με το ποσό να αυξάνεται στα 390 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο μετά το 2035. Η Βραζιλία θα φιλοξενήσει την COP30 την επόμενη χρονιά. Όταν ρωτήθηκε αν η έλλειψη μιας φιλόδοξης συμφωνίας στην COP29 θα έθετε τη Βραζιλία σε δύσκολη θέση το επόμενο έτος, η Σίλβα δήλωσε ότι οι συνέπειες είναι πολύ μεγαλύτερες από αυτό. «Περισσότερο από το να βλάψει την COP30, θα βλάψει τη ζωή όλων μας και τις συνθήκες που μας επιτρέπουν να ζούμε στη Γη», είπε.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Climate Analytics, Μπιλ Χέαρ, βετεράνος διαπραγματευτής, δήλωσε ότι ο αριθμός της προεδρίας είναι πιθανόν μόνο η πρώτη από δύο ή τρεις προτάσεις. «Έχουμε μπροστά μας μια μεγάλη νύχτα, ίσως δύο, πριν καταλήξουμε σε συμφωνία για αυτό», είπε ο Χέαρ. Όπως και η αρχική πρόταση της περσινής χρονιάς, η οποία απορρίφθηκε κατηγορηματικά, αυτό το σχέδιο είναι «κενό» σε ό,τι αφορά τις προσπάθειες μείωσης των εκπομπών ή της πλήρους απομάκρυνσης από τον άνθρακα, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, ανέφερε ο Χέαρ.
Οργή για το «πενιχρό» ποσό χρηματοδότησης για το κλίμα
Η Τίνα Στέτζε, απεσταλμένη για το κλίμα των Νήσων Μάρσαλ, χαρακτήρισε τα προσχέδια «ντροπιαστικά». «Είναι ακατανόητο ότι … (εμείς) λαμβάνουμε μόνο συμπάθεια και καμία πραγματική δράση από τις πλούσιες χώρες», είπε.
Η ομάδα διαπραγμάτευσης των Λιγότερο Ανεπτυγμένων Χωρών δήλωσε ότι είναι «βαθιά ανήσυχη» για το προσχέδιο συμφωνίας. «Αμβλύνει τις υπάρχουσες δεσμεύσεις των αναπτυγμένων χωρών και δεν αντανακλά την απαιτούμενη φιλόδοξη δράση για την παγκόσμια κλιματική δράση», ανέφερε η δήλωσή τους.
«Είναι ντροπή το γεγονός ότι, παρά την πλήρη επίγνωση των καταστροφικών κλιματικών κρίσεων που πλήττουν τις αναπτυσσόμενες χώρες και των τεράστιων δαπανών για την κλιματική δράση — που ανέρχονται σε τρισεκατομμύρια — οι αναπτυγμένες χώρες προτείνουν μόνο 250 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο», δήλωσε ο Χατζίτ Σινγκ της Συνθήκης για τη Μη Διάδοση Ορυκτών Καυσίμων.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η ανάγκη για τις αναπτυσσόμενες χώρες ανέρχεται σε 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια για την κάλυψη των ζημιών που προκαλούνται από ακραία καιρικά φαινόμενα, την προσαρμογή τους σε έναν θερμότερο πλανήτη και την απεξάρτησή τους από τα ορυκτά καύσιμα, με περισσότερα ποσά που παράγονται από κάθε χώρα εσωτερικά.
Το ποσό σε οποιαδήποτε συμφωνία επιτευχθεί στις διαπραγματεύσεις της COP — συχνά θεωρείται «πυρήνας» — θα κινητοποιηθεί ή θα αξιοποιηθεί για μεγαλύτερη κλιματική δαπάνη. Ωστόσο, μεγάλο μέρος αυτών των ποσών θα είναι δάνεια για χώρες που πνίγονται στο χρέος.
Ο Ισκάντερ Ερτζίνι Βερνουά, διευθυντής του μαροκινή σκέψης για το κλίμα, Imal Initiative for Climate and Development, δήλωσε ότι «η ΕΕ και οι ΗΠΑ και άλλες αναπτυγμένες χώρες δεν μπορούν να ισχυρίζονται ότι είναι αφοσιωμένες στην Συμφωνία του Παρισιού, ενώ προτείνουν τέτοια ποσά». Οι χώρες κατέληξαν στη Συμφωνία του Παρισιού το 2015, δεσμευόμενες να κρατήσουν την υπερθέρμανση κάτω από τους 1,5 βαθμούς Κελσίου από την προ-βιομηχανική εποχή. Ο κόσμος βρίσκεται τώρα στους 1,3 βαθμούς Κελσίου, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Σιωπηλή διαδήλωση
Οι ακτιβιστές ήταν επίσης θυμωμένοι. Πολλοί διαδήλωσαν σιωπηλά έξω από τις αίθουσες όπου συναντώνται οι αντιπρόσωποι, υψώνοντας και διασταυρώνοντας τα χέρια τους μπροστά τους για να δείξουν την απόρριψη του προσχεδίου κειμένου.
Η Νίκι Ράις, διευθύντρια του προγράμματος για το κλίμα και την ενέργεια στο Κέντρο Διεθνούς Περιβαλλοντικού Δικαίου, είπε ότι η προσφορά είναι απαράδεκτη όχι μόνο γιατί τα χρήματα είναι λίγα, αλλά γιατί «είναι σχεδιασμένο να ξεφύγει και να αποφύγει την νομική υποχρέωση που έχουν οι αναπτυγμένες χώρες» να πληρώσουν για την κλιματική αλλαγή που κυρίως έχουν προκαλέσει.
Οι πλούσιες χώρες καλούν για ρεαλισμό
Ο υπουργός Περιβάλλοντος της Ελβετίας, Άλμπερτ Ρόστι, δήλωσε ότι είναι σημαντικό το ποσό της χρηματοδότησης για το κλίμα να είναι ρεαλιστικό.
«Νομίζω ότι μια συμφωνία με υψηλό ποσό που δεν θα είναι ποτέ ρεαλιστικό, που δεν θα πληρωθεί ποτέ … θα είναι πολύ χειρότερη από το να μην υπάρχει συμφωνία», είπε.
Η έλλειψη ενός μεγαλύτερου ποσού από τις ευρωπαϊκές χώρες και τις ΗΠΑ σημαίνει ότι η «συμφωνία σαφώς κινείται προς την κατεύθυνση της Κίνας να παίξει πιο σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη άλλων χωρών του Παγκόσμιου Νότου», δήλωσε η Λι Σόου από το Asia Society Policy Institute.
«Πιστεύουμε ότι τουλάχιστον αυτό είναι ένα κείμενο με το οποίο μπορούμε να δουλέψουμε. Τώρα έχουμε έναν χάρτη για τον δρόμο μπροστά, αντί για το πουθενά, όπου δεν ξέρουμε που πηγαίνουμε», δήλωσε η Γερμανίδα απεσταλμένη για το κλίμα, Τζένιφερ Μόργκαν. Οι αναλυτές δήλωσαν ότι η προτεινόμενη συμφωνία είναι η αρχή του τι πιθανώς θα είναι περισσότερα χρήματα. «Αυτό μπορεί να είναι μια καλή προκαταβολή που θα επιτρέψει περισσότερη κλιματική δράση στις αναπτυσσόμενες χώρες», δήλωσε η Μελανί Ρόμπινσον, διευθύντρια του παγκόσμιου προγράμματος κλίματος του Ινστιτούτου Παγκόσμιων Πόρων. «Αλλά υπάρχει περιθώριο για αυτό να πάει πάνω από τα 250 δισεκατομμύρια». Ο Ρομπ Μουρ, αναπληρωτής διευθυντής του E3G, δήλωσε ότι οποιοδήποτε ποσό συμφωνηθεί «θα πρέπει να είναι η αρχή και όχι το τέλος» των υποσχέσεων για χρηματοδότηση του κλίματος. «Αν οι αναπτυγμένες χώρες μπορούν να πάνε παραπέρα, πρέπει να το πουν γρήγορα για να διασφαλίσουμε μια συμφωνία στην COP29», είπε.
Πηγή: AP
