Οι τεράστιες περικοπές στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που απαιτούνται τώρα για τον τερματισμό της κλιματικής κρίσης σημαίνουν ότι είναι «πραγματικά ώρα κρίσης», σύμφωνα με την επικεφαλής του περιβάλλοντος του ΟΗΕ.
Μια άνευ προηγουμένου παγκόσμια κινητοποίηση για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την προστασία των δασών και άλλα μέτρα είναι απαραίτητη για να απομακρυνθεί ο κόσμος από την τρέχουσα πορεία προς μια καταστροφική αύξηση της θερμοκρασίας κατά 3,1 C, διαπιστώνει έκθεση του περιβαλλοντικού προγράμματος του ΟΗΕ (Unep). Ακραίοι καύσωνες, καταιγίδες, ξηρασίες και πλημμύρες πλήττουν ήδη τις κοινότητες με λιγότερο από 1,5C της παγκόσμιας θέρμανσης μέχρι σήμερα.
Σύμφωνα με την έκθεση, οι τρέχουσες υποσχέσεις των χωρών για μείωση του άνθρακα για το 2030 δεν τηρούνται, και ακόμη και αν τηρούνταν, η αύξηση της θερμοκρασίας θα περιοριζόταν μόνο στους ακόμη καταστροφικούς 2,6C έως 2,8C. Δεν υπάρχει πλέον χρόνος για «θερμό αέρα», αναφέρει η έκθεση, προτρέποντας τα έθνη να δράσουν στη σύνοδο κορυφής του Cop29 τον Νοέμβριο.
Συλλογική δέσμευση
Η διατήρηση του διεθνούς στόχου του 1,5C ήταν τεχνικά εφικτή, ανέφερε η έκθεση, αλλά απαιτούσε μείωση των εκπομπών κατά 7,5% ετησίως μέχρι το 2035. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσουν οι εκπομπές που αντιστοιχούν σε αυτές της ΕΕ κάθε χρόνο για μια δεκαετία. Η καθυστέρηση της μείωσης των εκπομπών σημαίνει μόνο ότι στο μέλλον θα χρειαστούν πιο απότομες μειώσεις.
Η Unep δήλωσε ότι οι χώρες πρέπει να δεσμευτούν συλλογικά να μειώσουν κατά 42% τις ετήσιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030 και κατά 57% έως το 2035 στις επόμενες δεσμεύσεις τους από τον ΟΗΕ, οι οποίες αποκαλούνται εθνικά καθορισμένες συνεισφορές και πρέπει να υποβληθούν τον Φεβρουάριο. Χωρίς αυτές τις δεσμεύσεις, και ταχεία δράση για την υποστήριξή τους, ο στόχος του 1,5C θα έχει χαθεί, δήλωσε ο ΟΗΕ.
Ωστόσο, η επικεφαλής της Unep, Inger Andersen, δήλωσε ότι είναι άστοχο να επικεντρωθούμε μόνο στο αν θα τηρηθεί ή όχι ο στόχος του 1,5C, διότι κάθε κλάσμα του βαθμού της παγκόσμιας θέρμανσης που αποφεύγεται θα σώσει ζωές, ζημιές και κόστος: «Μην εστιάζετε υπερβολικά σε έναν μαγικό αριθμό. Η διατήρηση της θερμοκρασίας σε όσο το δυνατόν χαμηλότερα επίπεδα είναι το σημείο στο οποίο πρέπει να φτάσουμε».
«Απαιτείται πολιτικό θάρρος»
Η χρηματοδότηση και η τεχνολογία για τη μείωση των εκπομπών υπάρχουν, δήλωσε η Andersen, αλλά απαιτείται «πολιτικό θάρρος», ιδίως από τις χώρες της G20 (εξαιρουμένης της Αφρικανικής Ένωσης) που προκαλούν το 77% των παγκόσμιων εκπομπών.
Η Andersen δήλωσε ότι τα έθνη του κόσμου έδωσαν ισχυρές υποσχέσεις για το κλίμα στη σύνοδο κορυφής του Παρισιού το 2015. «Τώρα ήρθε η ώρα να τις τηρήσουν – είναι πραγματικά η ώρα της κλιματικής κρίσης. Χρειαζόμαστε παγκόσμια κινητοποίηση σε κλίμακα και ρυθμό που δεν έχουμε ξαναδεί, ξεκινώντας από τώρα, αλλιώς ο στόχος του 1,5C θα είναι σύντομα νεκρός και ο στόχος «πολύ κάτω από 2C» θα πάρει τη θέση του στην εντατική».
Οι δύο τελευταίες ετήσιες εκθέσεις της Unep υπογράμμισαν «το παράθυρο που κλείνει» για δράση και το «σπασμένο αρχείο» των αποτυχημένων υποσχέσεων. «Τώρα λέμε, αυτό ήταν», είπε.
Γκουτέρες: «Παίζουμε με τη φωτιά»
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, δήλωσε: «Παίζουμε με τη φωτιά- αλλά δεν μπορεί να υπάρξει άλλο παιχνίδι με το χρόνο. Ο χρόνος μας τελείωσε». Είπε ότι η παγκόσμια θέρμανση υπερτροφοδοτεί τους τερατώδεις τυφώνες, φέρνει βιβλικές πλημμύρες, μετατρέπει τα δάση σε προσάναμμα και τις πόλεις σε σάουνες.
Η έκθεση της Unep διαπίστωσε ότι η ταχύτερη εξάπλωση της ηλιακής και αιολικής ενέργειας θα μπορούσε να προσφέρει το 27% των απαιτούμενων μειώσεων των εκπομπών. «Αυτό είναι τεράστιο και πρόκειται για μια φθηνή, αποδεδειγμένη τεχνολογία – δεν είναι ρίσκο να επενδύσει κανείς σε αυτήν», δήλωσε η Andersen.
