Skip to main content

«Φίμωση» των φωνών διαμαρτυρίας για την κλιματική κρίση από πλούσιες χώρες διαπιστώνει μελέτη

REUTERS/Kim Hong-Ji

Οι συντάκτες της έκθεσης υπογράμμισαν αρκετά παραδείγματα ανεπτυγμένων χωρών που επαινούν τη σημασία του δικαιώματος διαμαρτυρίας στη διεθνή σκηνή την ίδια στιγμή που προβαίνουν σε σκληρές και τιμωρητικές καταστολές στο εσωτερικό τους

Σκληρά, ασαφή και τιμωρητικά μέτρα επιλέγουν οι πλούσιες, δημοκρατικές χώρες του παγκόσμιου βορρά προκειμένου να καταστείλουν τις διαδηλώσεις για το κλίμα, την ίδια στιγμή που επικρίνουν παρόμοιες δρακόντειες τακτικές των αρχών του παγκόσμιου νότου, σύμφωνα με έκθεση της Διεθνούς Οργάνωσης για τα Δικαιώματα του Κλίματος.

Η έκθεση αποκαλύπτει την ολοένα και πιο σκληρή μεταχείριση των ακτιβιστών για το κλίμα στην Αυστραλία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, τις Κάτω Χώρες, τη Σουηδία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ.

Διαπίστωσε ότι η καταστολή στις χώρες αυτές -συμπεριλαμβανομένων των μακροχρόνιων ποινών φυλάκισης, της προληπτικής κράτησης και της παρενόχλησης- αποτελεί παραβίαση της νομικής ευθύνης των κυβερνήσεων για την προστασία των βασικών δικαιωμάτων της ελευθερίας της έκφρασης, του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι.

Επισημαίνει επίσης ότι οι ίδιες αυτές κυβερνήσεις επικρίνουν συχνά τα καθεστώτα στις αναπτυσσόμενες χώρες επειδή δεν σέβονται το δικαίωμα στην ειρηνική διαμαρτυρία. «Οι κυβερνήσεις πολύ συχνά υιοθετούν μια τόσο ισχυρή άποψη σχετικά με το δικαίωμα στην ειρηνική διαμαρτυρία σε άλλες χώρες – αλλά όταν δεν τους αρέσουν ορισμένα είδη διαμαρτυριών στην πατρίδα τους, ψηφίζουν νόμους και αναπτύσσουν την αστυνομία για να τις σταματήσουν», δήλωσε ο Μπραντ Άνταμς, διευθυντής της Climate Rights International.

Ανησυχίες για την καταστολή

Σε ολόκληρη την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, οι αρχές έχουν απαντήσει στις μη βίαιες διαμαρτυρίες για το κλίμα με μαζικές συλλήψεις και νέους δρακόντειους νόμους που έχουν οδηγήσει σε μακροχρόνιες ποινές φυλάκισης. Σε ορισμένες περιπτώσεις όσοι συμμετείχαν έχουν χαρακτηριστεί ως χούλιγκαν, σαμποτέρ ή οικοτρομοκράτες από τους πολιτικούς και τα μέσα ενημέρωσης.

Ανώτεροι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και περιβαλλοντικοί ακτιβιστές έχουν εκφράσει ανησυχίες για την καταστολή και έχουν καλέσει τις κυβερνήσεις να προστατεύσουν το δικαίωμα στη μη βίαιη διαμαρτυρία. «Αυτοί οι υπερασπιστές ουσιαστικά προσπαθούν να σώσουν τον πλανήτη και με αυτόν τον τρόπο να σώσουν την ανθρωπότητα», δήλωσε πέρυσι στον Guardian η Mary Lawlor, ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Πρόκειται για ανθρώπους που θα έπρεπε να προστατεύουμε, αλλά θεωρούνται από τις κυβερνήσεις και τις εταιρείες ως απειλή που πρέπει να εξουδετερωθεί. Στο τέλος πρόκειται για την εξουσία και την οικονομία».

Κλιμάκωση της κλιματικής κρίσης

Η κλιμάκωση της κλιματικής κρίσης έχει ως αποτέλεσμα θερμοκρασίες ρεκόρ σε όλο τον κόσμο το 2024, οδηγώντας σε ελλείψεις τροφίμων, μαζικές μετακινήσεις ανθρώπων και οικονομικές δυσχέρειες – καθώς και σε θανατηφόρες πυρκαγιές και πλημμύρες.

Αλλά η έκθεση διαπίστωσε ότι αντί να λάβουν επείγοντα μέτρα για την ταχεία μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων και την αναχαίτιση της οικολογικής κατάρρευσης, πολλές σχετικά πλούσιες χώρες έχουν επικεντρωθεί σε εκείνους που προσπαθούν να σταματήσουν όσους κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, συμμετέχοντας σε διαμαρτυρίες και πολιτική ανυπακοή.

«Δεν χρειάζεται να συμφωνείτε με τις τακτικές των ακτιβιστών για το κλίμα για να καταλάβετε τη σημασία της υπεράσπισης των δικαιωμάτων τους στη διαμαρτυρία και στην ελευθερία του λόγου», δήλωσε ο Άνταμς. «Αντί να φυλακίζουν τους διαδηλωτές για το κλίμα και να υπονομεύουν τις πολιτικές ελευθερίες, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους την έκκλησή τους να αναλάβουν επείγουσα δράση για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης».

Οι συντάκτες της έκθεσης υπογράμμισαν αρκετά παραδείγματα ανεπτυγμένων χωρών που επαινούν τη σημασία του δικαιώματος διαμαρτυρίας στη διεθνή σκηνή την ίδια στιγμή που προβαίνουν σε σκληρές και τιμωρητικές καταστολές στο εσωτερικό τους.

Χαιρετίζοντας την έκθεση του ΟΗΕ τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου δήλωσε: «Αυτά τα δικαιώματα [της ειρηνικής συνάθροισης και διαμαρτυρίας] είναι ουσιώδη για τη λειτουργία της κοινωνίας, παρέχοντας στους πολίτες μια πλατφόρμα για να υπερασπιστούν τη θετική αλλαγή. Παρ’ όλα αυτά, ο χώρος των πολιτών αμφισβητείται όλο και περισσότερο, καθώς αυταρχικές κυβερνήσεις και φορείς, που αισθάνονται ευάλωτοι στον έλεγχο και τη λογοδοσία, προσπαθούν να φιμώσουν τη διαφωνία».

Τι διαπίστωσε η έκθεση

Η έκθεση της Τρίτης διαπίστωσε επίσης:

  • Ρεκόρ ποινών φυλάκισης για μη βίαιη διαμαρτυρία σε αρκετές χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία και οι ΗΠΑ.
  • Προληπτικές συλλήψεις και κρατήσεις για όσους είναι ύποπτοι για σχεδιασμό ειρηνικών διαδηλώσεων.
  • Δρακόντειοι νέοι νόμοι που ψηφίστηκαν για να καταστήσουν παράνομη τη συντριπτική πλειοψηφία των ειρηνικών διαμαρτυριών.
  • Μέτρα για να σταματήσουν οι ένορκοι να ακούνε για τα κίνητρα των ανθρώπων που συμμετέχουν σε διαμαρτυρίες κατά τη διάρκεια δικαστικών υποθέσεων, κάτι που οι επικριτές λένε ότι υπονομεύει θεμελιωδώς το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη.

Η Διεθνής Οργάνωση για τα Δικαιώματα του Κλίματος κάλεσε τις δημοκρατικές κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο να σταματήσουν την αυταρχική καταστολή και να προστατεύσουν τα δικαιώματα των ανθρώπων στη διαμαρτυρία.

«Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να βλέπουν τους διαδηλωτές και τους ακτιβιστές για το κλίμα ως συμμάχους στον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής και όχι ως εγκληματίες», δήλωσε ο Άνταμς. «Η καταστολή των ειρηνικών διαδηλώσεων δεν αποτελεί μόνο παραβίαση των βασικών τους δικαιωμάτων, αλλά μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί από τις καταπιεστικές κυβερνήσεις ως πράσινο φως για να κυνηγήσουν τους υπερασπιστές του κλίματος, του περιβάλλοντος και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις χώρες τους».

Πηγή: Guardian