Οι φετινές καταιγίδες Daniel και Elias σάρωσαν τη Θεσσαλία και τη βόρεια Εύβοια, προκαλώντας ανυπολόγιστες καταστροφές.
Στη Λιβύη επίσης η καταιγίδα Daniel προκάλεσε περίπου 20.000 θανάτους. Αμερικανοί ερευνητές επινόησαν μάλιστα τον όρο «Medicane» – Mediterranean Hurricane (Μεσογειακός Τυφώνας), κάτι που στην πραγματικότητα δεν υπήρχε ποτέ στα χρονικά μας.
Ένας τροπικός κυκλώνας σχηματίζεται όταν η επιφανειακή θερμοκρασία του νερού είναι πάνω από 27 βαθμούς Κελσίου, όπως γνωρίζουμε από τους τυφώνες που συμβαίνουν στην Καραϊβική. Φέτος, η Μεσόγειος είχε μέση θερμοκρασία 28 βαθμών για μήνες. Συν τους θερμότερους Ιούνιο, Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο από τότε που ξεκίνησαν οι μετρήσεις. «Και αυτό θα συνεχιστεί», προειδοποιεί ο διάσημος Γερμανός ερευνητής για το κλίμα Χανς Γιόακιμ Σελνχούμπερ, διευθυντής του Ινστιτούτου Πότσνταμ για την Έρευνα Κλιματικών Επιπτώσεων (PIK).
Άρα μόνο θυμηδία μπορούν να προκαλέσουν εκτιμήσεις και προβλέψεις ότι τέτοια φαινόμενα θα εμφανίζονται κάθε…16.000 χρόνια.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη έχει φτάσει σε ένα σημείο όπου η επιθυμητή κλιματική ουδετερότητα δεν μπορεί να διασφαλιστεί μέχρι τα μέσα αυτού του αιώνα. Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι τα σημεία ανατροπής θα διατηρηθούν και το οικοσύστημα δεν θα καταρρεύσει. «Η κλιματική ουδετερότητα ανήκει στο παρελθόν. Πρέπει να αποκαταστήσουμε το κλίμα», λέει ο Χανς Γιόακιμ Σελνχούμπερ.
«Κοιμόμαστε επί 40 χρόνια»
Ο Γερμανός καθηγητής δεν μασάει τα λόγια του: «Κοιμηθήκαμε καλά με το πρόβλημα του κλίματος για 40 χρόνια, αλλά όχι πια».
Μπροστά σε αυτή την εκρηκτική κατάσταση, αξιώνει επειγόντως να ληφθούν έκτακτες αποφάσεις: Μέτρα που επιβραδύνουν την εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα (CO2) που βλάπτει το κλίμα, σε συνδυασμό με προσπάθειες δέσμευσης του CO2 που βρίσκεται ήδη σε υψηλές συγκεντρώσεις στην ατμόσφαιρα και έτσι εξαλείφεται το φαινόμενο του θερμοκηπίου μακροπρόθεσμα.
«Η καλύτερη και τελικά και η φθηνότερη μέθοδος είναι να βασιστείς στη φωτοσύνθεση, την πιο σημαντική καινοτομία από τότε που υπήρχε ζωή στη γη», όπως λέει ο Σελνχούμπερ.
Ένα πρόγραμμα αναδάσωσης γιγαντιαίων διαστάσεων που περιλαμβάνει σχεδόν 100 δισεκατομμύρια δέντρα θα μπορούσε να φέρει την ανθρωπότητα πιο κοντά στον στόχο να επιτρέψει στις μελλοντικές γενιές να επιβιώσουν σε αυτόν τον πλανήτη. Ο Χανς Γιόακιμ Σελνχούμπερ και οι συνεργάτες προτείνουν τα δέντρα να φυτευτούν σε υποβαθμισμένες περιοχές όπου επί του παρόντος δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου δέσμευση CO2, για παράδειγμα στην υπο-Σαχάρια ζώνη Σαχέλ, σε μέρη της Λατινικής Αμερικής, στην περιοχή της Μεσογείου ή στη Σκωτία, όπου πολλά δέντρα θυσιάστηκαν στη ναυπηγική από τις προηγούμενες γενιές.
Χαμηλότερο κόστος
«Ένα δέντρο, που φυτεύεται στο σωστό μέρος, κοστίζει ίσως 10 ευρώ. Αλλά μπορεί να αποθηκεύσει 10 τόνους CO2», υπολογίζει ο Σελνχούμπερ. «Ένα ευρώ είναι αρκετό για να δεσμεύσει έναν τόνο CO2, το οποίο είναι εξαιρετικά φθηνό σε σύγκριση με τα 500 έως 1.000 δολάρια που κοστίζει η εξαγωγή ενός τόνου CO2 απευθείας από την ατμόσφαιρα χρησιμοποιώντας τα τεχνικά εργαλεία που είναι διαθέσιμα σήμερα».
Η αποκατάσταση του κλίματος μέσω της αναγκαστικής αναδάσωσης είναι βέβαια ένα έργο που θα διαρκέσει περίπου δύο αιώνες. Ωστόσο, το θέμα πρέπει να αντιμετωπιστεί. «Δεν έχουμε πολλές άλλες επιλογές», λέει ο Γερμανός καθηγητής.
«Δεξαμενόπλοιο – Γη»
Επί του παρόντος, δεν υπάρχει άλλωστε τίποτα που να δείχνει ότι θα είναι δυνατή η επίτευξη του στόχου των δύο βαθμών, που συμφωνήθηκε στη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα. Εάν μπορούμε τουλάχιστον να περιορίσουμε τη χρονική περίοδο σε τέσσερις ή πέντε δεκαετίες κατά τη διάρκεια της οποίας η μέση θερμοκρασία στη Γη θα αυξηθεί κατά περισσότερο από δύο βαθμούς πάνω από τις θερμοκρασίες που μετρήθηκαν στην αρχή της βιομηχανικής επανάστασης, μπορεί κανείς να «προσευχηθεί να μην αλλάξει τίποτα».
Μερικά πράγματα αναμφίβολα θα αλλάξουν· οι κοραλλιογενείς ύφαλοι, για παράδειγμα, θα χαθούν σε μεγάλες περιοχές εάν η θερμοκρασία αυξηθεί κατά 1,5 βαθμό Κελσίου. «Αυτό συμβαίνει επειδή η Γη είναι σαν ένα μεγάλο δεξαμενόπλοιο και χρειάζεται απίστευτα πολύς χρόνος για να φρενάρει και να αλλάξει κατεύθυνση», τονίζει ο Χανς Γιόακιμ Σελνχούμπερ
