Μήνυση κατά 32 κυβερνήσεων, συμπεριλαμβανομένων όλων των κρατών μελών της Ε.Ε., του Ηνωμένου Βασιλείου, της Νορβηγίας, της Ρωσίας, της Ελβετίας και της Τουρκίας, κατέθεσαν έξι νέοι από την Πορτογαλία, κατηγορώντας τις χώρες αυτές για ανεπαρκή δράση κατά της κλιματικής αλλαγής και για αποτυχία μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Η υπόθεση είναι η πρώτη αυτού του είδους που οδηγείται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) στο Στρασβούργο, με την πρώτη ακρόαση να έχει προγραμματιστεί για σήμερα, Τετάρτη. Εφόσον οι έξι νέοι δικαιωθούν, οι εμπλεκόμενες χώρες θα μπορούσαν να έρθουν αντιμέτωπες με νομικά δεσμευτικές συνέπειες. Κανένας από τους νεαρούς ενάγοντες δεν ζητά οικονομική αποζημίωση.
Τι υποστηρίζουν οι 6 νέοι
Ηλικίας 11 έως 24 ετών, οι έξι ενάγοντες υποστηρίζουν ότι οι δασικές πυρκαγιές που σημειώνονται στην Πορτογαλία κάθε χρόνο από το 2017, είναι άμεσο αποτέλεσμα της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Ισχυρίζονται, δε, ότι τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματά τους παραβιάζονται λόγω της απροθυμίας των κυβερνήσεων να καταπολεμήσουν την κλιματική αλλαγή.
Όπως αναφέρουν, έχουν ήδη βιώσει σημαντικές επιπτώσεις, ειδικά λόγω των ακραίων θερμοκρασιών στην Πορτογαλία που τους αναγκάζουν να περνούν χρόνο σε εσωτερικούς χώρους και περιορίζουν την ικανότητά τους να κοιμούνται, να συγκεντρώνονται ή να ασκούνται. Μερικοί υποφέρουν επίσης από άγχος, αλλεργίες και αναπνευστικές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένου του άσθματος.
«Αυτό που ένιωσα ήταν φόβος», ανέφερε η 24χρονη Κλαούντια Ντουάρτε Αγκοστίνιο, φέρνοντας στο μυαλό της τον ακραίο καύσωνα και τις πυρκαγιές που έπληξαν την Πορτογαλία το 2017, όταν έχασαν τη ζωή τους πάνω από 100 άνθρωποι. «Οι πυρκαγιές με έκαναν πραγματικά ανήσυχη για το τι είδους μέλλον θα είχα» σημείωσε, σύμφωνα με το BBC.
«Θέλω έναν πράσινο κόσμο χωρίς ρύπανση, θέλω να είμαι υγιής», ανέφερε από την πλευρά της η 11χρονη Μαριάννα. Σύμφωνα με την 24χρονη Κλαούντια, όταν η Μαριάννα ελικόπτερα, εξακολουθεί να φοβάται, με φόντο τις φονικές πυρκαγιές του 2017.
Οι δικηγόροι που εκπροσωπούν τους έξι νεαρούς ενάγοντες αναμένεται να υποστηρίξουν στο δικαστήριο ότι οι τρέχουσες πολιτικές των 32 κυβερνήσεων βάζουν τον κόσμο σε τροχιά ανόδου της θερμοκρασίας κατά 3 βαθμούς Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα.
Ο Gearóid Ó Cuinn, επικεφαλής του Global Legal Action Network (GLAN) που υποστηρίζει τους ενάγοντες, σημείωσε ότι «είναι μια πραγματική υπόθεση Δαβίδ εναντίον Γολιάθ που επιδιώκει μια δομική αλλαγή, για να μας βάλει σε πολύ καλύτερο δρόμο όσον αφορά το μέλλον μας».
Η θέση των χωρών
Σε χωριστές και κοινές απαντήσεις στην υπόθεση, οι κυβερνήσεις υποστηρίζουν ότι οι ενάγοντες δεν έχουν αποδείξει επαρκώς ότι υπέφεραν ως άμεση συνέπεια της κλιματικής αλλαγής ή των πυρκαγιών στην Πορτογαλία.
Ισχυρίζονται ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η κλιματική αλλαγή ενέχει άμεσο κίνδυνο για την ανθρώπινη ζωή ή την υγεία, ενώ υποστηρίζουν επίσης ότι η πολιτική για το κλίμα είναι πέρα από το πεδίο της δικαιοδοσίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Η Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, Ντούνια Μιγιάτοβιτς, η οποία παρενέβη στην υπόθεση ως τρίτο μέρος, σημείωσε ότι αυτή η υπόθεση έχει τη δυνατότητα να καθορίσει πώς τα κράτη θα αντιμετωπίζουν τα κλιματικά ζητήματα και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
«Είναι στην πραγματικότητα ένας συναγερμός για τα κράτη μέλη, για τους διεθνείς οργανισμούς, για όλους εμάς που έχουμε μια ιδιαίτερη ευκαιρία να δείξουμε ότι νοιαζόμαστε. Έχει να κάνει με την αλλαγή των πολιτικών μας», είπε στο BBC.
https://twitter.com/BBCWorld/status/1706856096554508408
