Μόνο την περασμένη χρονιά, 110 εκατομμύρια άνθρωποι στην Αφρική επηρεάστηκαν άμεσα από ακραίες καιρικές συνθήκες, καταιγίδες και κινδύνους που σχετίζονται με το νερό.
Τουλάχιστον 5.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, λόγω των ακραίων καιρικών συνθηκών και η οικονομική ζημιά υπολογίζεται πάνω από 8,5 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ο αριθμός των νεκρών και η έκταση της καταστροφής είναι πιθανώς πολύ υψηλότεροι επειδή η βάση δεδομένων είναι ανεπαρκής. «Η Αφρική είναι υπεύθυνη για λιγότερο από το 10% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Αλλά είναι η ήπειρος που είναι λιγότερο ικανή να αντιμετωπίσει τις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής», τόνισε ο Γενικός Γραμματέας του WMO, Πέτρι Ταάλας μιλώντας στην ιστορική «Διάσκεψη για το κλίμα στην Αφρική», που πραγματοποιείται στο Ναϊρόμπι.
Η Αφρικανική Αναπτυξιακή Τράπεζα εκτιμά ότι οι καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα θα μπορούσαν να κοστίσουν ετησίως στις αφρικανικές χώρες από 7 έως 15 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η προετοιμασία των αφρικανικών χωρών στις νέες πραγματικότητες της κλιματικής κρίσης ήταν το θέμα της τριήμερης συνόδου κορυφής, που ολοκληρώνεται σήμερα στην πρωτεύουσα της Κένυας. Ηταν η πρώτη σύνοδος κορυφής στην οποία εκπρόσωποι των αφρικανικών κυβερνήσεων προχώρησαν στην ανταλλαγή απόψεων για το πώς η Μαύρη ήπειρος μπορεί να προσαρμοστεί στην κλιματική αλλαγή.
«Την τελευταία δεκαετία, μόνο το 2% των παγκόσμιων επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχει πάει στην Αφρική», δήλωσε η Γουανγκάρι Μουχίρι από την Africa Wind Power, μια πρωτοβουλία αιολικής ενέργειας για την αφρικανική ήπειρο. Μέχρι στιγμής, στην Αφρική είναι η διαθέσιμη αιολική ενέργεια έχει ισχύ 7.300 μεγαβάτ. Σύμφωνα με την Μουχίρι, υπάρχει δυναμικό 1,8 εκατομμυρίων μεγαβάτ. Μια μελέτη της International Finance Corporation εκτιμά την τεχνική ικανότητα αιολικής ενέργειας της Αφρικής σε περισσότερα από 59 εκατομμύρια μεγαβάτ. .
Μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος
Στη σύνοδο κορυφής, οι αφρικανικές χώρες απηύθυναν έκκληση στη διεθνή κοινότητα για περισσότερες επενδύσεις, αλλά και τη μεταρρύθμιση του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Από τη σκοπιά των αφρικανικών κρατών, το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα θέτει συστηματικά τις χώρες τους σε μειονεκτική θέση επειδή πρέπει να πληρώσουν πολύ υψηλότερα επιτόκια.
Ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, που μετείχε στη σύνοδο, προέτρεψε τον κόσμο να κάνει την Αφρική «υπερδύναμη στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας» και ζήτησε επίσης τη μεταρρύθμιση αυτού του «ξεπερασμένου, άδικου και δυσλειτουργικού, διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος.»
Οι δομές παγκόσμιας διακυβέρνησης «αντικατοπτρίζουν τον κόσμο όπως ήταν, όχι όπως είναι», είπε ο Γκουτέρες, σε συνέντευξη Τύπου.
Αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων, υπουργοί και οικονομικοί ηγέτες από την Αφρική και αλλού ,συναντώνται από τη Δευτέρα στην πρωτεύουσα της Κένυας σε μια πρωτόγνωρη για την Μαύρη ήπειρο, σύνοδο κορυφής.
Η ιστορική σύνοδος κορυφής στο Ναϊρόμπι στοχεύει ειδικότερα στην προσέλκυση διεθνούς χρηματοδότησης για έργα πράσινης μετάβασης στην αφρικανική ήπειρο, η οποία θα μπορούσε έτσι να αναπτυχθεί οικονομικά ,ενώ παράλληλα θα καταπολεμήσει και την υπερθέρμανση του πλανήτη που την πλήττει σκληρά.
Προάγγελος της COP28
Με τη σύνοδο του Ναϊρόμπι ξεκίνησαν ουσιαστικά οι διεθνείς διαπραγματεύσεις για την κλιματική αλλαγή, που θα κορυφωθούν στην επόμενη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα (COP28) στο Ντουμπάι, από τα τέλη Νοεμβρίου έως τις αρχές Δεκεμβρίου.
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που θα φιλοξενήσουν τη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα, υποσχέθηκαν 4,1 δισεκατομμύρια ευρώ, σε επενδύσεις στην καθαρή ενέργεια στην Αφρική. «Αυτή η πρωτοβουλία θα βοηθήσει στη δημιουργία 15 γιγαβάτ καθαρής ενέργειας έως το 2030, εξήγησε ο Σουλτάν Αλ Τζαμπέρ, επικεφαλής της εθνικής εταιρείας πετρελαίου των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων ADNOC και της κυβερνητικής εταιρείας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας Masdar.
Ο Σουλτάν Αλ Τζαμπέρ, ο οποίος θα προεδρεύσει επίσης στη διάσκεψη του COP28, ζήτησε επίσης «πλήρη αναβάθμιση της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής αρχιτεκτονικής που χτίστηκε για μια άλλη εποχή», ιδίως για να «μειωθεί το βάρος του χρέους» που παραλύει πολλές χώρες.
Η Αφρική έχει το «πράσινο κλειδί»
«Η Αφρική κρατά το κλειδί για την επιτάχυνση της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές της παγκόσμιας οικονομίας», δήλωσε ο πρόεδρος της Κένυας Γουίλιαμ Ρούτο, αποκαλώντας την Μαύρη ήπειρο «μια δύναμη με αναξιοποίητες δυνατότητες».
«Θέλουμε ένα δίκαιο χρηματοπιστωτικό σύστημα που να αντιμετωπίζει όλους το ίδιο», είπε ο Ρούτο, τονίζοντας ότι χωρίς ένα «δίκαιο καθεστώς» που προσφέρει ελάφρυνση χρέους και προσιτές επενδύσεις, η ήπειρος δεν θα μπορέσει να αξιοποιήσει τις πράσινες δυνατότητές της.
Παρά τον πλούτο των φυσικών πόρων της, μόνο το 3% των ενεργειακών επενδύσεων στον κόσμο πραγματοποιούνται επί του παρόντος στην αφρικανική ήπειρο.
«Στόχος μας είναι η ευημερία, όχι μόνο η επιβίωση», επέμεινε ο Κεν Οφόρι-Ατα, υπουργός Οικονομικών της Γκάνας και πρόεδρος του V20, μιας ομάδας περισσότερων από 50 χωρών που είναι ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή.
Η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι ζωτικής σημασίας στην προσπάθεια διατήρησης του στόχου της Συμφωνίας του Παρισιού για περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη «πολύ κάτω» από τους δύο βαθμούς Κελσίου από την προβιομηχανική εποχή και στους 1,5 °C, αν είναι δυνατόν.
Για να επιτευχθεί αυτό, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας λέει ότι οι πράσινες επενδύσεις θα πρέπει να φτάσουν τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως μέσα σε μια δεκαετία, οκτώ φορές περισσότερες από ό,τι σήμερα.
Η σύνοδος κορυφής του Ναϊρόμπι στοχεύει επίσης να προσφέρει ένα αφρικανικό όραμα για την ανάπτυξη και το κλίμα για τις επερχόμενες διαπραγματεύσεις για το κλίμα, έναν φιλόδοξο στόχο για μια ήπειρο που φιλοξενεί 1,4 δισεκατομμύρια ανθρώπους σε 54 διαφορετικές πολιτικά και οικονομικά χώρες.
