Εάν έχετε την αίσθηση ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα μας «επισκέπτονται» με ανησυχητικά μεγάλη συχνότητα και κρατούν περισσότερο, δεν είστε μόνοι. Οι επιστήμονες λένε ότι δεν είναι μία υπερβολή των μέσων ενημέρωσης ή των social media ούτε κάτι της φαντασίας μας.
«Ο αριθμός των ταυτόχρονων ακραίων καιρικών φαινομένων που βλέπουμε αυτή τη στιγμή στο βόρειο ημισφαίριο φαίνεται να ξεπερνά οτιδήποτε τουλάχιστον στη μνήμη μου», λέει χαρακτηριστικά στο CNBC ο Μάικλ Μαν, καθηγητής Γης και Περιβαλλοντικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια.
Ο πλανήτης «ψήνεται»: Πώς φτάσαμε στα αλλεπάλληλα ρεκόρ θερμοκρασιών (infographic)
Καταρρίπτοντας τα ρεκόρ θερμοκρασιών
Παγκοσμίως, ο προηγούμενος μήνας ήταν ο θερμότερος Ιούνιος στα αρχεία 174 ετών που τηρεί η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (ΝΟΑΑ). Ήταν ο 47ος συνεχόμενος Ιούνιος και ο 532ος συνεχόμενος μήνας κατά τον οποίο οι μέσες θερμοκρασίες ήταν πάνω από τον μέσο όρο του 20ου αιώνα.
Ο παγκόσμιος μέσος όρος 16,55 βαθμοί Κελσίου του Ιουνίου ήταν 1,05 βαθμός Κελσίου πάνω από τον μέσο όρο του 20ου αιώνα. Ήταν η πρώτη φορά παγκοσμίως κατά την οποία ένας καλοκαιρινός μήνας ήταν περισσότερο από έναν βαθμό Κελσίου θερμότερος από το κανονικό, σύμφωνα με την NOAA.
Άλλα συστήματα παρακολούθησης καιρού, όπως η NASA, το Berkeley Earth και η υπηρεσία Copernicus της Ε.Ε., είχαν ήδη χαρακτηρίσει τον περασμένο μήνα τον πιο ζεστό Ιούνιο που έχει καταγραφεί ποτέ, αλλά η μέτρηση της NOAA έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία, αφού τα αρχεία της περιέχουν δεδομένα από το 1850.
Η αύξηση σε σχέση με το ρεκόρ του περασμένου Ιουνίου είναι «ένα σημαντικά μεγάλο άλμα» δήλωσε η κλιματικός επιστήμονας της NOAA Ahira Sanchez-Lugo.
Βράζουν οι ωκεανοί
Τόσο η ξηρά όσο και ο ωκεανός βίωσαν τις πιο υψηλές θερμοκρασίες για μήνα Ιούνιο. Μάλιστα η επιφάνεια της θάλασσας του πλανήτη – η οποία είναι το 70% της έκτασης της Γης – έχει σημειώσει μηνιαία ιστορικά ρεκόρ και τους μήνες Απρίλιο και Μάιο. Ο Βόρειος Ατλαντικός παρουσιάζει θερμοκρασίες – ρεκόρ ήδη από τα μέσα Μαρτίου.
Το πρώτο εξάμηνο του 2023 ήταν το τρίτο θερμότερο όλων των εποχών, πίσω από το 2016 και το 2020. Παρόλα αυτά καθώς ο Ιούλιος μπήκε με συνθήκες ακραίας ζέστης σε ένα μεγάλο μέρος του πλανήτη, υπάρχει πιθανότητα το 2023 να είναι η πιο ζεστή χρονιά που έχει καταγραφεί. Ο Ρόμπερτ Ρόουντ του Berkeley Earth δήλωσε στο AP ότι οι πιθανότητες να έχουμε φέτος την πιο ζεστή χρονιά στα χρονικά έχουν ανέλθει στο 80%.
Έντεκα από τις πρώτες δώδεκα ημέρες του Ιουλίου ήταν οι θερμότερες που έχουν καταγραφεί ποτέ, σύμφωνα με μια ανεπίσημη και προκαταρκτική ανάλυση του Climate Reanalyzer του Πανεπιστημίου του Maine. Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός ανακοίνωσε ότι ο κόσμος μόλις πέρασε την πιο καυτή εβδομάδα.
Χάρων με 48αρια στην Ιταλία – Καταιγίδες στη Γερμανία
Θερμοκρασίες – ρεκόρ, δασικές πυρκαγιές και προειδοποιήσεις για καταιγίδες συνθέτουν το σκηνικό στην Ευρώπη. Η σφοδρότητα, αλλά και η διάρκεια των κυμάτων ζέστης έχουν σημάνει συναγερμό για σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία.
Στην Ελλάδα ο Κλέων μας ταλαιπώρησε αρκετά τις προηγούμενες ημέρες και περιμένουμε μία μικρή ανάσα από σήμερα. Ωστόσο από την Πέμπτη θα έχουμε νέα θερμική έξαρση.
Η Ιταλία πλήττεται ιδιαίτερα σκληρά από τον Χάροντα, με τη χώρα να προετοιμάζεται για νέο κύμα καύσωνα την επόμενη εβδομάδα. Στη Σικελία το θερμόμετρο ίσως ξεπεράσει τους 48 βαθμούς Κελσίου.
Πέρυσι, περίπου 18.000 άνθρωποι πέθαναν λόγω υπερβολικής ζέστης στην Ιταλία, σε ένα θλιβερό ρεκόρ για την Ευρώπη, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Υγείας στη Βαρκελώνη.
Στην Ισπανία, μια δασική πυρκαγιά στο νησί Λα Πάλμα οδήγησε στην εκκένωση τουλάχιστον 500 ανθρώπων, μετέδωσε το Reuters. Στη Μαδρίτη το θερμόμετρο αρχίζει να ανεβαίνει από σήμερα.
Στη Γερμανία, οι ανατολικές και νότιες περιοχές μπορεί να δουν θερμοκρασίες να αγγίζουν τους 38 βαθμούς Κελσίου. Το υπουργείο Περιβάλλοντος του κρατιδίου του Βραδεμβούργου ανέβασε τις προειδοποιήσεις για τον κίνδυνο δασικών πυρκαγιών σε «πολύ υψηλό κίνδυνο».
Ταυτόχρονα, ισχυρές καταιγίδες είναι πιθανές καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας και μέχρι το βράδυ σε ολόκληρη τη χώρα. Η μετεωρολογική υπηρεσία έχει προειδοποιήσει για καταρρακτώδεις βροχές, πιθανή χαλαζόπτωση και ισχυρούς ανέμους, ειδικά κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Ωστόσο, δεν αισθάνονται παντού στη γηραιά ήπειρο τη ζέστη. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι διοργανωτές του Wimbledon έκλεισαν τη γραμμή εισιτηρίων για το τουρνουά τένις εν μέσω προειδοποιήσεων για κακές καιρικές συνθήκες από το Met Office για άνεμο και βροχή.
Στην Κοιλάδα του Θανάτου πιθανό παγκόσμιο – ρεκόρ
Και οι ΗΠΑ όμως θυμίζουν καμίνι. Η NOAA κατέγραψε θερμοκρασίες νερού γύρω από τη Φλόριντα 98 βαθμών Φαρενάιντ (36,7 βαθμών Κελσίου) την Τετάρτη κοντά στο Everglades και 97 βαθμών (36,1 βαθμών Κελσίου) την Τρίτη κοντά στο Florida Keys, ενώ ορισμένοι μετεωρολόγοι προβλέπουν θερμοκρασίες σχεδόν σε επίπεδο παγκόσμιου ρεκόρ στην Κοιλάδα του Θανάτου περίπου 130 βαθμούς Φαρενάιντ (54,4 βαθμούς Κελσίου) σήμερα, Κυριακή.
Συλλογή… καυσώνων
Ο Πάολο Κέπι, λέκτορας στην επιστήμη του κλίματος στο Imperial College του Λονδίνου, μιλώντας στο BBC, επέστησε την προσοχή σε μια συνεχιζόμενη «συλλογή καυσώνων» στο βόρειο ημισφαίριο.
«Έχουμε το κύμα ακραίας ζέστης στη νότια Ευρώπη, αλλά ταυτόχρονα, έχουμε έναν άλλο μεγάλο καύσωνα στις νότιες ΗΠΑ», είπε στο BBC. «Πρόσφατα είχαμε καύσωνες στη νότια Ασία, την Ινδία, την Κίνα και ούτω καθεξής. Και δυστυχώς, αυτό δεν αποτελεί έκπληξη. Έχουμε τις βασικές θερμοκρασίες να μετατοπίζονται προς τα πάνω, και έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες για πιο θερμά ακραία γεγονότα και λιγότερα ψυχρά ακραία γεγονότα» εξήγησε.
