«Εξοικονομώ-Αυτονομώ»: Πότε ξεκινούν οι αιτήσεις

Στη τελική ευθεία εισέρχεται το πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», το οποίο θα ξεκινήσει επίσημα στις 30 Νοεμβρίου και  θα περιλαμβάνει επιδότηση που μπορεί να φτάσει το 85% του συνολικού κόστους των εργασιών και να καλύψει έως και 50.000 ευρώ. 

Το πρόγραμμα θα έχει προϋπολογισμό 850 εκατ. ευρώ και θα παραμείνει «ανοιχτό» μέχρι εξαντλήσεως των διαθέσιμων πόρων ανά περιφέρεια. Στόχος είναι να δοθεί επαρκής χρόνος όχι μόνο στους ενδιαφερόμενους πολίτες, αλλά και σε όλους τους εμπλεκόμενους, να ετοιμάσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά για την υποβολή της αίτησής τους σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που προαναφέρθηκε να εξοικειωθούν με τις αλλαγές που επέρχονται σε σχέση με τα προηγούμενα «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον». Στο πλαίσιο αυτό, την προσεχή Τρίτη 20 Οκτωβρίου θα αρχίσει να λειτουργεί helpdesk με γραμμές τηλεφωνικής εξυπηρέτησης για  την καλύτερη προετοιμασία του κοινού. 

Σύμφωνα με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη με το συγκεκριμένο πρόγραμμα, θα ξεκινήσει ένα κύμα ανακαινίσεων, ενώ το ΥΠΕΝ υποστηρίζει ότι  ακόμη κι αν το ενδιαφέρον των πολιτών είναι μεγάλο θα ληφθεί μέριμνα ώστε να μη μείνει κανείς εκτός και να επωφεληθεί από επόμενη φάση του προγράμματος. 

Ποια ακίνητα μπορούν να υπαχθούν στο «Εξοικονομώ – Αυτονομώ»

Σύμφωνα με τις οδηγίες του ΥΠΕΝ, μια κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη για το «Εξοικονομώ – Αυτονομώ», πρέπει να:

• Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία, όπως προκύπτει από το Ε1.
• Υφίσταται νόμιμα.
• Έχει καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ), το οποίο έχει εκδοθεί μετά την 26/11/2017 σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ (αντί για Δ στο προηγούμενο πρόγραμμα).
• Δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα.
• Οι παρεμβάσεις σύμφωνα με τα ΠΕΑ που θα εκδοθούν πριν και μετά την υλοποίησή τους θα πρέπει να οδηγούν στη βελτίωση της κατάταξης κατά 3 τουλάχιστον βαθμίδες.

Δυο κατηγορίες για τις πολυκατοικίες

Για πολυκατοικίες διακρίνονται δύο περιπτώσεις, για παρεμβάσεις και στα διαμερίσματα ή μόνο στους κοινόχρηστους χώρους:

Αίτηση Τύπου Α:

• Υποβάλλεται από τον εκπρόσωπο της πολυκατοικίας και συνδέεται με επιμέρους αιτήσεις μεμονωμένων διαμερισμάτων που περιλαμβάνουν μη κοινόχρηστες ενεργειακές παρεμβάσεις αναβάθμισης αυτών.
• Η πολυκατοικία πρέπει να έχει εκδώσει Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) και να έχει αριθμό τραπεζικού λογαριασμού.
• Απόφαση Γενικής Συνέλευσης, υποβολή αίτησης από εκπρόσωπο, καθώς και επιμέρους αιτήσεις από τους ιδιοκτήτες των διαμερισμάτων.
• Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης που αφορά συνολικά στο τμήμα του κτιρίου που χρησιμοποιείται ως κατοικία.

Αίτηση Τύπου Β:

• Υποβάλλεται από τον εκπρόσωπο και περιλαμβάνει μόνον αυτοτελείς παρεμβάσεις αναβάθμισης των κοινόχρηστων χώρων πολυκατοικίας, χωρίς, δηλαδή, να συμπεριλαμβάνονται παρεμβάσεις στα διαμερίσματα.
• Η πολυκατοικία πρέπει να έχει εκδώσει Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) και να έχει αριθμό τραπεζικού λογαριασμού. Επίσης απαιτούνται απόφαση Γενικής Συνέλευσης και υποβολή αίτησης από εκπρόσωπο, καθώς και Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης που αφορά συνολικά στο τμήμα του κτιρίου που χρησιμοποιείται ως κατοικία.
• Για τις παρεμβάσεις στους κοινόχρηστους χώρους και ανελκυστήρες θα παρέχεται ενιαίο ποσοστό ενίσχυσης 60% ανεξαρτήτως εισοδήματος (συν 10% σαν «ρήτρα κορωνοϊού» και 10% για τις λιγνιτικές περιοχές) προκειμένου να διευκολυνθεί η υποβολή αιτήσεων.
• Ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός συνολικών παρεμβάσεων (ενεργειακής εξοικονόμησης, έξυπνων συστημάτων και ενεργειακής αυτονόμησης) είναι 50.000 ευρώ ανά επιλέξιμη κατοικία ή 100.000 ευρώ ανά ΑΦΜ Ωφελούμενου Δικαιούχου (για περισσότερες κατοικίες) και 80.000 ευρώ για παρεμβάσεις σε κοινόχρηστους χώρους πολυκατοικιών. Μόνο για τις παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας το όριο του προϋπολογισμού είναι 1,2 ευρώ ανά εξοικονομούμενη κιλοβατώρα.

«Εξοικονομώ – Αυτονομώ»: Ποιες παρεμβάσεις καλύπτει

Αναλυτικά οι παρεμβάσεις που καλύπτονται με το «Εξοικονομώ-Αυτονομώ»:

• Αντικατάσταση Κουφωμάτων με υποχρεωτική ανακύκλωση των παλιών και δυνατότητα αντικατάστασης υαλοπινάκων σε κτίρια προστατευόμενα ή ιστορικής αξίας ή ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής.
• Τοποθέτηση/αντικατάσταση θερμοκάλυψης κελύφους: Επιλέξιμες παρεμβάσεις θεωρούνται και οι τυχόν εργασίες μικρής κλίμακας για την υποστήριξη της θερμομόνωσης (ρηγματώσεις, στεγανοποιήσεις).

Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης-ψύξης:

• Επιλέξιμη παρέμβαση θεωρείται και η αποξήλωση καυστήρων πετρελαίου και των σχετικών δεξαμενών.
• Καταργείται η επιλεξιμότητα για καυστήρες πετρελαίου.
• Καταργείται η επιλεξιμότητα για ενεργειακά τζάκια σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
• Σύστημα Ζεστού Νερού Χρήσης με χρήση ΑΠΕ: Υποχρεωτική εγκατάσταση για τις περιπτώσεις που δεν υπάρχει.

Για ενεργειακή αυτονόμηση οι επιδοτούμενες παρεμβάσεις περιλαμβάνουν:

• Συστήματα ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ: Είναι επιλέξιμα μόνον εφόσον η κατοικία αναβαθμίζεται, με τις κύριες παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας, σε ενεργειακή κατηγορία τουλάχιστον Β+.
• Επιλέξιμη παρέμβαση αποτελεί η εγκατάσταση φωτοβολταϊκού μόνο για την κάλυψη της ζήτησης (net metering).
•  Συστήματα αποθήκευσης: Επιλέξιμη μόνον ως συμπληρωματική παρέμβαση στην εγκατάσταση νέου φωτοβολταϊκού σταθμού.
• Υποδομές φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων: Επιλέξιμες μόνον οι συσκευές που είναι κατάλληλες, βάσει προτύπων ΕΛΟΤ, και προορίζονται για φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων σε οικιακό περιβάλλον.
• Οι επιλέξιμες παρεμβάσεις Εξυπνων Συστημάτων (Smart Home) είναι:

Ψηφιακά συστήματα και τεχνολογίες που συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας.

• Εξυπνου φωτισμού (π.χ. έξυπνες πρίζες, φωτισμός χαμηλής κατανάλωσης LED).
• Εξυπνης διαχείρισης του συστήματος θέρμανσης/ψύξης (π.χ. έξυπνοι θερμοστάτες).
• Απομακρυσμένου Ελέγχου (π.χ. έξυπνοι αισθητήρες διαρροής, υγρασίας κ.λπ.).

Επιλέξιμες είναι μόνον οι παρεμβάσεις που προσαρμόζουν και διατηρούν την κατανάλωση ενέργειας (συσκευές, φωτισμός, θέρμανση, ζεστό νερό κ.λπ.) στα επίπεδα που επιλέγουν οι χρήστες με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας ή/και καταγράφουν και επεξεργάζονται στοιχεία κατανάλωσης ενέργειας ή/και προσαρμόζουν και διατηρούν τα επίπεδα σκίασης.

Οι λοιπές επιλέξιμες κοινόχρηστες παρεμβάσεις για πολυκατοικίες περιλαμβάνουν:

• Αναβάθμιση ανελκυστήρα

Επιλέξιμες μόνον οι παρεμβάσεις που απαιτούνται για την πιστοποίηση ανελκυστήρων και η υποχρεωτική εγκατάσταση inverter στους ανελκυστήρες προκειμένου να επιτυγχάνεται μείωση του ενεργειακού τους αποτυπώματος δίχως να επηρεάζεται η ασφάλεια και η λειτουργικότητά τους

Αναβάθμιση συστήματος φωτισμού:

• Αντικατάσταση λαμπτήρων με χαμηλής κατανάλωσης (π.χ. LED)
• Αντικατάσταση του συστήματος χρονισμού με έξυπνο σύστημα διαχείρισης, αναλόγως χρονικής στιγμής (ημέρα/νύχτα), φωτεινότητας, σημείο εισόδου/εξόδου κ.ά.
• Αντικατάσταση του κυκλώματος ενεργοποίησης με αυτοματισμό με αισθητήρες κίνησης.

Υπενθυμίζεται ότι οι αιτήσεις για το «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» ανά Περιφέρεια θα υποβάλλονται με τον εξής προγραμματισμό:

Κρήτης, Β. Αιγαίου, Ν. Αιγαίου: 02.11.2020

Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης: 04.11.2020

Δυτικής Μακεδονίας: 09.11.2020

Κεντρικής Μακεδονίας: 11.11.2020

Θεσσαλίας: 16.11.2020

Ηπείρου, Ιονίων Νήσων: 18.11.2020

Αττικής: 23.11.2020

Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου: 26.11.2020

Δυτικής Ελλάδας: 30.11.2020

Πολυκατοικίες: 11.01.2021

Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, η ενεργειακή κατανάλωση που σχετίζεται με τα κτίρια στην Ελλάδα αντιστοιχεί στο 42% της συνολικής τελικής κατανάλωσης ενέργειας στην Ελλάδα, ενώ οι κατοικίες αποτελούν έναν από τους πλέον σημαντικούς καταναλωτές ενέργειας στη χώρα καθώς αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος του κτιριακού αποθέματος (79,1%). Το 83,82% των κτιρίων που έχουν κατασκευαστεί πριν το έτος 1980 έχουν πολύ χαμηλή ενεργειακή αποδοτικότητα (κτίρια κατηγορίας Η), με τα πιο ενεργοβόρα κτίρια κατοικιών να είναι οι μονοκατοικίες. 

Αναφορικά με την ενεργειακή κατηγορία των κατοικιών, το μεγαλύτερο ποσοστό (66,83%) κατατάσσεται στις κατηγορίες Ε-Η, το 26,81% στις κατηγορίες Γ-Δ και μόλις το 6,36% στις κατηγορίες Α-Β. Είναι επομένως σαφές ότι υπάρχουν τεράστια περιθώρια βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης του κτιριακού αποθέματος στη χώρα μας. Στο πλαίσιο αυτό, το «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» (και τα προγράμματα που θα ακολουθήσουν τα επόμενα χρόνια) αποτελούν κεντρικό εργαλείο για την επίτευξη του στόχου του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) για ενεργειακή αναβάθμιση τουλάχιστον 60.000 κατοικιών τον χρόνο για την επόμενη δεκαετία.

Το Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναρτά σήμερα στην ιστοσελίδα του (www.ypeka.gr) τα βασικά σημεία του Οδηγού του προγράμματος, ενόψει της έκδοσης της Κοινής Υπουργικής Απόφασης για την προκήρυξη του «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», που θα εκδοθεί το αμέσως επόμενο διάστημα.