Skip to main content

Νομική μάχη για την αναγνώριση βασικών δικαιωμάτων στους χιμπαντζήδες

Το εφετείο της πολιτείας της Νέας Υόρκης θα αποφασίσει τις επόμενες εβδομάδες εάν οι χιμπαντζήδες δικαιούνται να αναγνωριστούν ως ξεχωριστές «νομικές προσωπικότητες», σε μία υπόθεση που έχει ιδιαίτερη βαρύτητα καθώς ενδέχεται να εφαρμοστεί και για τα δικαιώματα ζώων όπως οι γορίλες, οι ελέφαντες και τα δελφίνια.

Η υπόθεση αφορά τον 26χρονο χιμπαντζή Τόμι, ο οποίος έχει αποσυρθεί από το τσίρκο που τον φιλοξενούσε και βρίσκεται πλέον μόνος του κλειδωμένος σε ένα κλουβί στην επαρχία Φούλτον στα βόρεια της Νέας Υόρκης. Οι δικαστές αρνήθηκαν αίτημα του δικηγόρου Στίβεν Γουάιζ και των φιλοζωικών οργανώσεων που εκπροσωπεί, το οποίο ζήταγε την απελευθέρωση του Τόμι σε ειδικό καταφύγιο για χιμπαντζήδες στη Φλόριντα.

Ο Γουάιζ υποστηρίζει πως τα ζώα που εμφανίζουν παρόμοιες ιδιότητες με τον άνθρωπο, όπως οι χιμπαντζήδες, αξίζουν την απονομή βασικών δικαιωμάτων, μεταξύ των οποίων την ελευθερία τους από άδικη και άσκοπη φυλάκιση. Ταυτόχρονα επιδιώκει την απελευθέρωση άλλων τριών χιμπαντζήδων στη Νέα Υόρκη και σχεδιάζει παρόμοια αιτήματα σε άλλες πολιτείες. Εάν επιτύχει, θα συνεχίσει τον αγώνα του για αναγνώριση δικαιωμάτων αυτοδιάθεσης και αυτονομίας και σε άλλα ζώα που εμφανίζουν ανθρώπινες αξίες.  

Ένας από τους δικαστές δήλωσε πως η πολιτεία διαθέτει νόμους υπέρ της προστασίας των ζώων από κακομεταχείριση, και πως ίσως είναι πιο κατάλληλοι για τη βελτίωση της κατάστασης του Τόμι. Ωστόσο ο Γουάιζ υποστηρίζει πως ο Τόμι αποτελεί νομικό πρόσωπο και η απομόνωσή του σε κλουβί είναι ανεπίτρεπτη.

Οι απόψεις πάνω στο θέμα διίστανται στους νομικούς κύκλους, με ορισμένους καθηγητές να υποστηρίζουν πως η αναγνώριση τέτοιων δικαιωμάτων στα ζώα θέτει τον κίνδυνο αποδυνάμωσης της έννοιας και της βαρύτητας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

«Έχουμε αφιερώσει τη ζωή μας στο να φροντίζουμε αυτούς τους χιμπαντζήδες που δεν έχουν κάποιο μέρος να μείνουν», δήλωσε ο Πάτρικ Λέιβερι, ιδιοκτήτης του Τόμι. «Θα μπορούσαμε να τον βάλουμε σε κάποιο καταφύγιο αλλά έχει ειδικές ανάγκες, δεν μπορεί να φύγει έτσι. Δεν έχει συναναστραφεί ποτέ με άλλους χιμπαντζήδες και θα μπορούσε να περάσει τραυματικές εμπειρίες σε ένα ακατάλληλο περιβάλλον», πρόσθεσε.