Από την έντυπη έκδοση
Του Κώστα Δεληγιάννη
[email protected]
Αν και χρειάζεται να συνεχιστεί η συρρίκνωση του μεριδίου του λιγνίτη στην ηλεκτροπαραγωγή στην Ελλάδα, αυτό δεν σημαίνει πως το ορυκτό καύσιμο θα πρέπει να αποσυρθεί πλήρως από το ενεργειακό μίγμα. Αυτό ανέφερε την Πέμπτη ο Dr Fatih Birol, εκτελεστικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ), κατά την παρουσίαση της έκθεσης που συνέταξε ο Οργανισμός για την ελληνική αγορά ενέργειας. Σύμφωνα με τον επικεφαλής του ΔΟΕ, ο λόγος είναι πως, εκτός από την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, μία ολιστική προσέγγιση της ενεργειακής πολιτικής θα πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψιν της και τα ζητήματα της ενεργειακής ασφάλειας, όπως και του ενεργειακού κόστους.
Η έκθεση αποτελεί μία σε βάθος εξέταση της ελληνικής αγοράς ενέργειας (In Depth Review of Energy Policies Greece-IDR) και πραγματοποιείται περιοδικά από τον ΔΟΕ και για τη χώρα μας – η προηγούμενη επισκόπηση της ελληνικής αγοράς είχε διενεργηθεί το 2011. Στην έναρξη της παρουσίασής της από τον επικεφαλής του Οργανισμού, η οποία έγινε παρουσία του υπουργού Ενέργειας Γιώργου Σταθάκη και του γενικού γραμματέα Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών Μιχάλη Βερροιόπουλο, ο Dr Birol μίλησε για «σημαντικά επιτεύγματα» που έχει καταφέρει η ελληνική πολιτεία, προσθέτοντας πως «βρίσκεται σε εξέλιξη εξίσου εξαιρετική δουλειά».
Το σχόλιο αυτό βρίσκεται στο ίδιο μήκος κύματος με το γενικό συμπέρασμα της έκθεσης, σύμφωνα με την οποία στη χώρα μας υλοποιείται ένα ολοκληρωμένο και εντυπωσιακό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και μέσα σε συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα. Όσον αφορά τα επιμέρους πορίσματα του ΔΟΕ, ξεχωρίζει η διαπίστωση πως η Ελλάδα έχει καταφέρει να ενισχύσει σημαντικά το μερίδιο των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή, υπερκαλύπτοντας ήδη τους ευρωπαϊκούς στόχους για το 2020.
Επίσης, η χώρα μας αναμένεται να πετύχει τους εθνικούς στόχους του 2020 για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την ενεργειακή αποδοτικότητα. Κάτι που πάντως, πέρα από την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ, οφείλεται και στη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης λόγω της οικονομικής κρίσης.
Την ίδια στιγμή, ο Οργανισμός επικροτεί τις προσπάθειες δρομολόγησης της εφαρμογής του μοντέλου-στόχου (target model) από το 2018, με βάση τα χρονοδιαγράμματα που έχουν τεθεί.
Παράλληλα, επισημαίνει πως προχωρά αρκετά γρήγορα η απελευθέρωση της χονδρεμπορικής αγοράς φυσικού αερίου, δίνοντας επίσης έμφαση στο γεγονός ότι από την 1η Ιανουαρίου 2018 θα απελευθερωθεί και η λιανική αγορά φυσικού αερίου, ώστε να αποκτήσουν το δικαίωμα επιλογής προμηθευτή και τα νοικοκυριά ή οι επιχειρήσεις με μικρές καταναλώσεις.
Πάντως, η έκθεση περιλαμβάνει και 5 συστάσεις για τις πρωτοβουλίες της ελληνικής πολιτείας από εδώ και πέρα, ξεκινώντας από την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου εθνικού πλαισίου πολιτικής για την ενέργεια και το κλίμα για το 2030 – κάτι που πάντως έχει ξεκινήσει με την εκπόνηση του μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού από το ΥΠΕΝ. Επίσης, ο ΔΟΕ συνιστά περαιτέρω ενίσχυση και θωράκιση των ρυθμιστικών αρχών, όπως και τη συνέχιση της προώθησης των μεταρρυθμίσεων στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.
Στις επισημάνσεις του οργανισμού περιλαμβάνεται επίσης η θέσπιση πιο φιλόδοξων στόχων για την εξοικονόμηση ενέργειας. Παράλληλα, συνιστά την ολοκλήρωση της υλοποίησης των διασυνδέσεων των νησιών.
Στρατηγική
Ο υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, μιλώντας στο πλαίσιο της παρουσίασης της έκθεσης του ΔΟΕ, υπογράμμισε πως η χώρα μας θα συνεχίσει να εφαρμόζει ένα μακροπρόθεσμο πλαίσιο ενεργειακής στρατηγικής, που εστιάζει στη μείωση των εκπομπών αερίων ρύπων, την αυξανόμενη χρήση των ΑΠΕ και τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης, στην ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού, στην παραγωγή ενέργειας από ενδογενείς πηγές και γενικά στην εκπλήρωση των διεθνών και ευρωπαϊκών δεσμεύσεων για την ενέργεια και την κλιματική αλλαγή. Από την πλευρά του, ο γ.γ. Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Μιχάλης Βερροιόπουλος, τόνισε πως προτεραιότητα του υπουργείου είναι η ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης, με την ταυτόχρονη μείωση του ενεργειακού κόστους και των τιμών για τους καταναλωτές.
Kοινωνικά τιμολόγια
Η Κομισιόν, στο πλαίσιο των σχεδίων για την αναμόρφωση της ενεργειακής αγοράς προτείνει την κατάργηση των ειδικών χαμηλότερων χρεώσεων για τις ευάλωτες κοινωνικές κατηγορίες. Τέτοια μέτρα οικονομικής ελάφρυνσης ισχύουν σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες – ανάμεσά τους και η Ελλάδα, όπου εφαρμόζεται το Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ).
Στην πρόταση της Ε.Ε. αναφέρθηκε ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας Μιχάλης Βερροιόπουλος, στο περιθώριο της παρουσίασης της έκθεσης του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, με αφορμή τη θέση που εξέφρασε ο επικεφαλής του οργανισμού για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας με άλλους τρόπους και όχι μέσω των μειωμένων χρεώσεων, καθώς έτσι δημιουργούνται προβλήματα στην αγορά και τον ανταγωνισμό.
Σύμφωνα με τον κ. Βερροιόπουλο, η Ελλάδα είναι αντίθετη στην πρόταση, όπως και αρκετές ακόμη ευρωπαϊκές χώρες (όπως η Γαλλία και η Ισπανία), όπου βρίσκονται σε ισχύ ανάλογα μέτρα. Έτσι, όπως τόνισε ο ίδιος, δεν πρέπει να θεωρείται προεξοφλημένο πως θα εγκριθεί τελικά, τη στιγμή μάλιστα που ήδη ο χρόνος εφαρμογής της νέας πολιτικής φαίνεται να επεκτείνεται στα 10 χρόνια, από μία πενταετία που προβλεπόταν αρχικά.
