Κάτω από την ήπειρο, όπου 300 εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό, υπάρχει ποσότητα νερού 100 φορές μεγαλύτερη από αυτήν που βρίσκεται στην επιφάνεια. Είναι το συμπέρασμα μελέτης ερευνητών από το Βρετανικό Ίδρυμα Γεωλογικών Ερευνών και το Πανεπιστημιακό Κολλέγιο του Λονδίνου, οι οποίοι ωστόσο επισημαίνουν ότι οι γεωτρήσεις μεγάλης κλίμακας δεν αποτελούν την καλύτερη λύση στο πρόβλημα της Αφρικής.
Οι επιστήμονες, που παρουσιάζουν τα ευρήματά τους στη επιθεώρηση Environmental Research Letters, εκτιμούν ότι ο συνολικός όγκος των υπόγειων υδάτων στην ήπειρο είναι περίπου 0,66 εκατομμύρια κυβικά χιλιόμετρα. Τονίζουν ότι η αξιοποίηση των υδάτων προϋποθέτει προσεκτικό σχεδιασμό κατόπιν εκτενών ερευνών.
Στο πλαίσιο της έρευνάς τους – της πρώτης που καλύπτει ολόκληρη την Αφρική- οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τους υπάρχοντες εθνικούς υδρογεωλογικούς χάρτες και τα αποτελέσματα 283 μελετών για τον υδροφόρο ορίζοντα. Τα δεδομένα εισήχθησαν σε μία βάση δεδομένων, μέσα από την οποία οι επιστήμονες κατέληξαν στους ανωτέρω υπολογισμούς. Η ποσότητα των υπογείων υδάτων στην εκάστοτε περιοχή υπολογίστηκε με βάση τη γεωλογία της, τις καιρικές συνθήκες και τη βροχόπτωση, σήμερα αλλά και στο παρελθόν.
Τα συμπεράσματα των Βρετανών επιστημόνων εμπνέουν αισιοδοξία ότι σε πολλές κατοικημένες περιοχές της Αφρικής, τα υπόγεια ύδατα επαρκούν για να τροφοδοτήσουν κοινότητες με πόσιμο νερό μέσω αντλιών χειρός, οι οποίες αποδίδουν έως και 300 ml το δευτερόλεπτο. «Τα υπόγεια ύδατα αποτελούν τόσο σημαντική πηγή νερού στην Αφρική και υποστηρίζουν σε μεγάλο βαθμό τα αποθέματα πόσιμου νερού», λέει ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Άλαν Μακντόναλντ. «Κατάλληλα χωροθετημένες και ανεπτυγμένες γεωτρήσεις, οι οποίες θα παρέχουν μικρές ποσότητες πόσιμου νερού μέσω αντλιών χειρός, είναι πιθανό να αποδειχθούν επιτυχείς και ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή».
Μέσα στις επόμενες δεκαετίες, με την εντατικοποίηση της άρδευσης των καλλιεργειών ώστε να τραφούν όλο και περισσότεροι άνθρωποι, αναμένεται να αυξηθεί και η ζήτηση νερού. Ποτάμια και λίμνες εξαρτώνται από τις πλημμύρες και μια ξηρασία μπορεί να περιορίσει τη διαθεσιμότητα νερού για τη γεωργία ή, άμεσα για τους ανθρώπους. Αυτή τη στιγμή αρδεύεται μόλις το 5% της αρόσιμης γης στην Αφρική.
Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, οι νέοι χάρτες τους δείχνουν ότι πολλές χώρες που σήμερα θεωρούνται «φτωχές» σε νερό, έχουν μεγάλα αποθέματα υπόγειων υδάτων. Αυτό που λένε ξανά και ξανά ωστόσο, είναι ότι δεν θα πρέπει να επιχειρηθεί εκμετάλλευση των αποθεμάτων με πολλές και μεγάλες γεωτρήσεις, καθώς κάτι τέτοιο ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα την ταχεία εξάντλησή τους.
