Ευρωπαίοι ερευνητές αρχίζουν, μέσα στο φθινόπωρο του 2013, ένα φιλόδοξο «ταξίδι» στα βάθη των ωκεανών, σε αναζήτηση της επόμενης γενιάς αντιβιοτικών φαρμάκων. Ομάδα επιστημόνων σχεδιάζει να επισκεφθεί τάφρους, σε ολόκληρο τον κόσμο, προσπαθώντας να ανακαλύψει άγνωστες έως σήμερα χημικές ουσίες, ανάμεσα σε οργανισμούς που ενδέχεται να έχουν αναπτυχθεί σε τέτοια οικοσυστήματα.
Πρώτη στο «στόχαστρό» τους, στο πλαίσιο της αποστολής PharmaSea, θα βρεθεί η τάφρος Ατακάμα, στο ανατολικό τμήμα του Ειρηνικού Ωκεανού, 160 χιλιόμετρα ανοιχτά των ακτών της Χιλής και του Περού. Θα ακολουθήσουν τάφροι ανοιχτά της Νέας Ζηλανδίας, της Νορβηγίας καθώς και στην Ανταρκτική. Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι καθεμία από αυτές είναι αποκομμένη από τον υπόλοιπο κόσμο, συνεπώς κάθε μορφή ζωής έχει αναπτυχθεί ανεξάρτητα.
Ο Μάρσελ Τζάσπαρς από το πανεπιστήμιο του Αμπερντίν, συντονιστής του προγράμματος, επισήμανε ότι η κατάχρηση αντιβιοτικών έχει οδηγήσει σε αύξηση των βακτηρίων που είναι ανθεκτικά σε συμβατικές μορφές θεραπείας. «Εάν δεν γίνει κάτι για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα, μέσα στα επόμενα 10-20 χρόνια θα επιστρέψουμε σε μία ‘εποχή πριν τα αντιβιοτικά’, όταν μικρόβια και μολύνσεις που σήμερα είναι εύκολο να αντιμετωπιστούν, μπορούσαν να αποβούν μοιραία», δήλωσε ο καθηγητής χημείας στο BBC.
Στην πρώτη φάση του PharmaSea, το οποίο έχει προϋπολογισμό 9,5 εκατομμυρίων ευρώ, οι ερευνητές σκοπεύουν να συλλέξουν και να αναλύσουν στο εργαστήριο δείγματα λάσπης και ιζήματος από τις τάφρους. Ελπίζουν ότι η εξαγωγή μοναδικών βακτηριδίων και μυκήτων θα τους οδηγήσει στην ανάπτυξη των πρώτων νέων αντιβιοτικών, που θα μπορούσαν να διατίθενται μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια.
«Θα δοκιμάσουμε πολλά μοναδικά χημικά συστατικά από αυτά τα θαλάσσια δείγματα, τα οποία – κυριολεκτικά – δεν έχουν δει ποτέ το φως της μέρας», δήλωσε η Καμίλα Εσκουέρα από το βελγικό πανεπιστήμιο της Λέουβεν. «Είμαστε αισιόδοξοι ότι θα βρούμε κάποια συναρπαστικά στοιχεία, που θα μας οδηγήσουν σε νέα φάρμακα.»
Σύμφωνα με τον Τζάσπαρς, τα τελευταία δέκα χρόνια δεν έχει κατοχυρωθεί κανένα εντελώς νέο αντιβιοτικό, «εν μέρει λόγω της έλλειψης ενδιαφέροντος από την πλευρά των φαρμακευτικών εταιρειών καθώς τα αντιβιοτικά δεν είναι ιδιαίτερα επικερδή.»