Σε ένα οικοσύστημα, όπου μια σειρά από παράγοντες αποτρέπει την ανάπτυξη δέντρων, τα πρώτα «δάση» έχουν κάνει την εμφάνισή τους. Ο λόγος για την τούνδρα της Αρκτικής όπου, σύμφωνα με Βρετανούς και Φινλανδούς ερευνητές, φυτά και θάμνοι έχουν υπερδιαπλασιαστεί σε ύψος. Αποδίδουν αυτήν την αλλαγή στην άνοδο της θερμοκρασίας στην περιοχή και προειδοποιούν ότι τέτοιες αλλαγές, εάν αρχίσουν να παρατηρούνται σε μεγαλύτερη κλίμακα, θα μπορούσαν να επιταχύνουν την παγκόσμια υπερθέρμανση.
Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι μέχρι και πριν από 30 χρόνια, στην τούνδρα της βορειοδυτικής Ευρασίας, που εκτείνεται μεταξύ Φινλανδίας και δυτικής Σιβηρίας, δεν υπήρχαν δάση. Έχοντας μελετήσει μια περιοχή 100.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, οι ερευνητές από την Οξφόρδη και το Αρκτικό Κέντρο του Πανεπιστημίου της Λαπωνίας υποστηρίζουν ότι τώρα, ένα 10 – 15% αυτής της έκτασης καλύπτεται από θάμνους ύψους άνω των 2 μέτρων.
«Αυτό που διαπιστώσαμε είναι ότι η ανάπτυξη αυτών των θάμνων πραγματικά σχετίζεται με τις θερμοκρασίες», ξεκαθαρίζει ο ερευνητής στο Ινστιτούτο Βιοποικιλότητας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης Μαρκ Μάθιας – Φαουρία. «Ανταποκρίνονται στην άνοδο των θερμοκρασιών με το να αναπτύσσονται περισσότερο». Οι επιστήμονες, που παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της μελέτης τους στην επιθεώρηση Nature Climate Change, εκφράζουν την έκπληξή τους για το πώς αντιδρούν τα φυτά. Άλλωστε πίστευαν τα είδη αυτά θα χρειάζονταν αιώνες για να εδραιωθούν στην Αρκτική. «Είδαμε όμως ότι οι θάμνοι μεταμορφώθηκαν σε δέντρα μέσα σε λίγες δεκαετίες», λέει ο Μάθιας – Φαουρία.
Οι επιστήμονες πρωτοάκουσαν για τα δάση της τούνδρας από νομάδες βοσκούς ταράνδων, οι οποίοι διαμαρτύρονταν ότι εξαιτίας των νέων δέντρων δεν έβλεπαν τα ζώα τους. Μέχρι πρότινος, οι θάμνοι σε αυτές τις περιοχές δεν ξεπερνούσαν σε ύψος το ένα μέτρο. Παλαιότερες έρευνες είχαν καταδείξει ότι η εξάπλωση δασών στην τούνδρα, θα μπορούσε να αυξήσει τη θερμοκρασία της Αρκτικής κατά 1 – 2 βαθμούς επιπλέον έως το τέλος του αιώνα. Η περιοχή ήδη θερμαίνεται με διπλάσιους ρυθμούς σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο.
Ο Μάθιας-Φαουρία διευκρινίζει ότι στο ευρασιατικό τμήμα επικρατούν ηπιότερες καιρικές συνθήκες σε σχέση με την υπόλοιπη Αρκτική, «όμως αυτό το τμήμα φαίνεται πως αποτελεί βαρόμετρο για την ευρύτερη περιοχή, που μπορεί να μας δείξει τι είναι πιθανό να συμβεί στην υπόλοιπη Αρκτική στο άμεσο μέλλον, εάν συνεχιστεί αυτή η τάση ανόδου της θερμοκρασίας».
