Ο πλανήτης βρίσκεται σε σημείο καμπής. Τα οικοσυστήματά του «ωθούνται στα βιοφυσικά τους όρια», που αν ξεπεραστούν, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος για ξαφνικές, μη αναστρέψιμες και ενδεχομένως καταστροφικές αλλαγές. Παραμονές της διάσκεψης του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη στο Ρίο, το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του οργανισμού (UNEP) κρούει τον κώδωνα.
Η διεθνής κοινότητα έχει επιτύχει «σημαντική» πρόοδο σε μόλις τέσσερις από τους 90 στόχους για το περιβάλλον, π.χ. απέσυρε ουσίες που βλάπτουν το στρώμα του όζοντος και αύξησε την πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Έχει όμως κάνει ελάχιστα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την ανάκαμψη των αλιευτικών αποθεμάτων ή την εξάπλωση των ερήμων επισημαίνει ο UNEP σε ανακοίνωση, η οποία συνοδεύει πενταετή έκθεσή του. Στην κατεύθυνση της υλοποίησης 24 από τους στόχους, όπως τον περιορισμό της ρύπανσης εσωτερικών χώρων, έχουν γίνει αμελητέες προσπάθειες, ενώ σε 8 τομείς η κατάσταση είναι σήμερα χειρότερη απ’ ό,τι ήταν πριν τεθούν οι στόχοι.
Ο ΟΗΕ καλεί τα έθνη μεταξύ άλλων να διπλασιάσουν τις προσπάθειες επίτευξης των στόχων σε ό,τι αφορά το περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Στην προηγούμενη έκθεσή του απηύθυνε «επείγουσα έκκληση για την ανάληψη δράσης», όμως η νέα προειδοποίηση σκιαγραφεί την κατάσταση με πολύ μελανότερα χρώματα. «Ο κόσμος συνεχίζει να κινείται με ταχύτητα σε ένα μη βιώσιμο δρόμο. Έφθασε η ώρα να απεγκλωβιστούμε από την παράλυση της αναποφασιστικότητας.»
Ο UNEP προειδοποιεί ότι, εάν η ανθρωπότητα δεν καταφέρει να χαλιναγωγήσει την ανεξέλεγκτη κατανάλωση φυσικών πόρων, οι «μη αναστρέψιμες» συνέπειες θα της στοιχίσουν δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε δαπάνες για την υγεία, τη γεωργία κ.ο.κ. Καλεί τις χώρες που θα μετάσχουν στην επικείμενη διάσκεψη στη Βραζιλία, να συμφωνήσουν σε ακόμη πιο φιλόδοξους στόχους. Μέχρι στιγμής ωστόσο κάτι τέτοιο δεν μοιάζει να είναι εφικτό αφού από τον Ιανουάριο δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία σε σειρά ζητημάτων, όπως η κατάργηση των επιδοτήσεων για τα ορυκτά καύσιμα.
«Η διάσκεψη Ρίο+2- αποτελεί ευκαιρία να μετατρέψουμε τη βιώσιμη ανάπτυξη από φιλοδοξία και αποσπασματική εφαρμογή σε ένα πραγματικό μονοπάτι προόδου», λέει ο εκτελεστικός διευθυντής του UNEP Αχίμ Στάινερ. «Είναι απαραίτητη μια άμεση μετάβαση προς μια πράσινη οικονομία χαμηλού άνθρακα, στην οποία θα γίνεται αποδοτική χρήση των πόρων και θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας».
