Ψυχοφάρμακα που λαμβάνουν οι άνθρωποι για να αντιμετωπίσουν το άγχος, υπολείμματα των οποίων καταλήγουν μέσω των αποβλήτων στον υδροφόρο ορίζοντα, οδηγούν σε αλλαγές στη συμπεριφορά των ψαριών, σύμφωνα με νέα σουηδική μελέτη που δημοσιοποιείται στην επιθεώρηση Science.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Τόμας Μπρόντιν του Τμήματος Οικολογίας και Επιστήμης Περιβάλλοντος του σουηδικού πανεπιστημίου της Ουμέα, έκαναν πειράματα σε εργαστηριακές δεξαμενές και εστίασαν στην πέρκα των ποταμών και στην επίδραση που έχει πάνω της η ηρεμιστική φαρμακευτική ουσία Οxazepam.
Τα ψάρια εκτέθηκαν σε ποσότητα της ουσίας αντίστοιχη με αυτήν που εκτίθενται τα ψάρια που ζουν σε ποτάμια. Οι πέρκες αυτές διαπιστώθηκε ότι έτρωγαν γρηγορότερα, ήταν λιγότερο κοινωνικές και πιο τολμηρές από αυτές που δεν είχαν εκτεθεί στην ουσία.
«Οι πέρκες που εκτίθενται στην ουσία χάνουν το ενδιαφέρον τους για το υπόλοιπο κοπάδι και μερικές μάλιστα μένουν όσο γίνεται πιο μακριά από αυτό», όπως είπε ο καθηγητής Μπόντιν.
Η ουσία Oxazepam ανήκει στην κατηγορία των βενζοδιαζεπινών, οι οποίες χρησιμοποιούνται ευρέως από τη δεκαετία του ‘60 για την αντιμετώπιση των διαταραχών άγχους, πανικού και αϋπνίας. Πρόκειται για την πιο διαδεδομένη κατηγορία ηρεμιστικών φαρμάκων στον κόσμο.
Διαθέτει ένα πολύ σταθερό χημικό μόριο, το οποίο, μέσω των ούρων του ασθενούς, καταλήγει στο αποχετευτικό σύστημα και από εκεί συχνά διαρρέει στο περιβάλλον. Τελικά διεισδύει στον οργανισμό των ψαριών, όπου σταδιακά σωρεύεται σε υψηλά επίπεδα.
Οι σουηδοί επιστήμονες επισημαίνουν ότι χρειάζονται κι άλλες έρευνες πάνω στο ζήτημα, ώστε να μελετηθεί η επίπτωση των ψυχοφαρμάκων και άλλων φαρμάκων στα υδάτινα οικοσυστήματα και στις αντίστοιχες τροφικές αλυσίδες. Κυρίως πρέπει να επιβεβαιωθεί ότι όντως τα ελεύθερα ψάρια στα ποτάμια εμφανίζουν παρόμοια διαταραχή συμπεριφοράς εξαιτίας των ηρεμιστικών με αυτήν που εμφάνισαν τα ψάρια στα πειράματα.
Προηγούμενες έρευνες σε άγρια ψάρια έδειχναν παρεμφερή επίπτωση των ορμονικών φαρμάκων (στεροειδών, αντισυλληπτικών κ.α.) που καταλήγουν στο νερό και προκαλούν «εκθήλυνση» των ψαριών.
Όπως δήλωσε ο ερευνητής τοξικολογίας Γιέρκερ Φικ, «η λύση σε αυτό το πρόβλημα δεν είναι να σταματήσουν οι ασθενείς να παίρνουν τα φάρμακά τους, αλλά να δημιουργηθούν εξελιγμένες μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων, που θα μπορούν να φιλτράρουν τέτοια περιβαλλοντικά επικίνδυνα φάρμακα».
